Publicystyka - ngo.pl

Zgodnie z art. 5 projektu Rozporządzenia Komisji Europejskiej, państwo członkowskie organizuje w odniesieniu do każdego programu operacyjnego partnerstwo z właściwymi organami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi władzami publicznymi; z partnerami gospodarczymi i społecznymi oraz z podmiotami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie, w tym partnerami działającymi na rzecz ochrony środowiska, organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami odpowiedzialnymi za promowanie równości i niedyskryminacji. Dodatkowo Europejski Kodeks Postępowania ws. Partnerstwa, który obecnie ma status aktu delegowanego i podlega konsultacjom rządów z Komisją Europejską, sugeruje między innymi zapewnienie udziału partnerów we wszystkich etapach przygotowania i wdrażania funduszy europejskich poprzez ich udział w pracach grup roboczych wspierających przygotowanie programów, zapraszanie na planowane debaty eksperckie i spotkania tematyczne. Ponadto ww. kwestie są zawarte w przygotowanym przez Brukselę podręczniku do opracowania programów operacyjnych, który uwzględnia wytyczne dla krajów członkowskich na temat procesu tworzenia nowego systemu funduszy europejskich. W aktualnej wersji tego podręcznika, przygotowanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, jest mowa o zasadzie partnerstwa jako jednej z fundamentalnych zasad dla nowego systemu funduszy, a jednym z instrumentów realizacji zasady partnerstwa mogą być w praktyce np.: grupy robocze pracujące nad przygotowaniem PO w danym obszarze tematycznym.

W związku z powyższym na początku lutego br. specjalny międzyresortowy zespół funkcjonujący w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, który dotychczas odpowiadał za koordynację i monitoring obecnej perspektywy, postanowił zwiększyć swoje zaangażowanie w proces tworzenia nowych programów. Podjął uchwałę rekomendującą instytucjom odpowiedzialnym za przygotowanie programów, będących dla nich od 2014 roku instytucjami zarządzającymi, powołanie specjalnych, międzysektorowych grup roboczych.

Zadaniem powoływanych grup ma być udział w procesie przygotowania programów operacyjnych z uwzględnieniem koordynacji i komplementarności pomiędzy programami oraz w ramach poszczególnych celów tematycznych, w tym:

1. wypracowywanie, omawianie, analizowanie i konsultowanie wspólnych dla właściwego programu operacyjnego lub celu tematycznego rozwiązań w zakresie zagadnień horyzontalnych, finansowych i innych,
2. opiniowanie, analizowanie i omawianie wniosków płynących z dokumentów związanych z przeprowadzeniem ewaluacji ex-ante i oceną oddziaływania na środowisko programu operacyjnego,
3. monitorowanie postępów w wypełnianiu warunkowości ex-ante.

Zgodnie z uchwałą, skład grup powinien umożliwiać włączenie w prace nad przygotowaniem programów operacyjnych szerokiego grona interesariuszy, w szczególności:

1) ze strony rządowej:

a) Ministra Rozwoju Regionalnego, jako koordynującego programowanie dokumentów strategicznych i wdrożeniowych w ramach polityki spójności na lata 2014-2020,

b) Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako koordynującego programowanie II filara Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybołówstwa,

c) właściwych ministrów, wymienionych w Założeniach Umowy Partnerstwa,

2) ze strony samorządowej:

a) zarządów województw,

b) innych jednostek samorządu terytorialnego,

3) ze strony partnerów:

a) organizacji pozarządowych,

b) środowisk naukowych,

c) partnerów społecznych i gospodarczych.

Rezultaty prac grup mają być prezentowane sukcesywnie podczas spotkań Międzyresortowego Zespołu do spraw Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej.

Sekretariat stałej konferencji ds. konsultacji funduszy europejskich prowadzony przez Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych (OFOP) zapytał wymienionych w uchwale decydentów o udział w grupach przedstawicieli organizacji pozarządowych. OFOP dowiedział się, że 11 lutego pani Elżbieta Bieńkowska, Minister Rozwoju Regionalnego, przekazała departamentom zarządzenie, na mocy którego ministerstwo powołało grupy robocze do następujących programów :

• programu operacyjnego dotyczącego innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw (nazwa robocza Inteligentny Rozwój) – „następca” PO Innowacyjna Gospodarka,
• programu operacyjnego dotyczącego gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego - „następca” PO Infrastruktura i Środowisko,
• programu operacyjnego dotyczącego rozwoju kompetencji i umiejętności, włączenia społecznego oraz dobrego rządzenia (nazwa robocza Wiedza, Edukacja, Rozwój ) – „następca” PO Kapitał Ludzki,
• programu operacyjnego dotyczącego Polski Wschodniej (nazwa robocza Polska Wschodnia) – „następca” PO Rozwój Polski Wschodniej,
• programu operacyjnego nt. pomocy technicznej (Pomoc Techniczna) – kontynuacja obecnej perspektywy,
• programu operacyjnego dotyczącego rozwoju cyfrowego (robocza nazwa Polska Cyfrowa).

W większości programów grup roboczych zajmujących się programami krajowymi stała konferencja przy OFOP ma już swoich przedstawicieli. Będziemy o tym informować niebawem.

W przypadku Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, resort jest w trakcie formowania grupy roboczej do nowego programu rozwoju obszarów wiejskich. Rada Działalności Pożytku Publicznego została poproszona przez Ministerstwo Rolnictwa o wskazanie 4 przedstawicieli organizacji pozarządowych do prac w ramach Grupy roboczej ds. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Decyzje o ich wskazaniu Rada podejmie po rozpatrzeniu zgłoszeń zebranych w trybie otwartego naboru – więcej szczegółów tutaj. W przypadku grupy roboczej do Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, stała konferencja otrzymała odpowiedź, że grupa robocza jest w trakcie formułowania, a do jej prac zostaną zaproszone organizacje pozarządowe skupiające m.in. przedstawicieli sektora rybackiego, środowiska ekologicznego oraz lokalnych grup. Warto dodać, że odpowiedź ta datowana jest na 5 marca. Minęły 3 tygodnie i brak informacji, że proces postępuje.

Najgorzej sytuacja wygląda w przypadku grup roboczych do Regionalnych Programów Operacyjnych. To te programy będę miały największą alokację z funduszy 2014-2020. Stała konferencja przesłała do marszałków wszystkich województw zapytania o zaangażowanie organizacji pozarządowych w prace grup. Z informacji zwrotnych wynika, że organizacje zostały zaproszone tylko w województwie opolskim i pomorskim. W większości regionów grup roboczych jeszcze nie ma lub skąłdają się tylko z pracowników urzędów marszałkowskich. Z województw mazowieckiego, podkarpackiego, lubuskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego i podlaskiego otrzymaliśmy odpowiedzi, że trwa tworzenie grup lub zespołów roboczych oraz proces wyboru partnerów, w tym organizacji pozarządowych. Sekretariat stałej konferencji przekazał te informacje do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, przy którym działa Międzyresortowy Zespół, mający za zadanie koordynować dopilnować realizacji przyjętej uchwały. Liczymy na interwencję ministerstwa i na to, że w najbliższym czasie wszystkie województwa będą tworzyć regionalne programy operacyjne w oparciu o grupy lub zespoły robocze, w skład których będą zasiadali przedstawiciele partnerów społeczno-gospodarczych, w tym organizacji pozarządowych. Niebezpieczeństwo polega na tym, że oprócz pracy w międzysektorowych grupach roboczych każda z instytucji zarządzających będzie musiała przeprowadzić konsultacje projektu programu operacyjnego. Z uzyskanych przez sekretariat stałej konferencji odpowiedzi wynika, że przynajmniej część IZ będzie próbowała ten właśnie etap pokazać jako partnerską pracę nad programem.

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych zachęca organizacje zainteresowane włączeniem się w proces programowana do kontaktowania się z urzędami marszałkowskimi. Sekretariat stałej konferencji służy też pomocą w ubieganiu się o możliwość włączenia do prac nad nową perspektywą (sekretariat@ofop.eu).