Publicystyka - ngo.pl

Mówi się, że skala pomocy rozwojowej danego kraju jest odzwierciedleniem tego, jak jest rozwinięty. Choć kraje Grupy Wyszehradzkiej jeszcze nie są liderami tej pomocy, nie jest źle. Na przykład Polska w 2011 roku przeznaczyła na walkę z ubóstwem w biedniejszych od siebie krajach 0,08% budżetu. Dało to kwotę 1,2 miliarda złotych.

W pozostałych krajach kwoty pomocy się różnią, podobne jest natomiast przekonanie, że pomoc rozwojowa jest nieodzownym elementem odpowiedzialności krajów V4 za problemy globalne. Mimo kryzysu i trudnej sytuacji wewnętrznej wola niesienia pomocy krajom rozwijającym się nadal jest, zmienia się natomiast mapa potrzeb.

– Współpraca z krajami afrykańskimi ma przyszłość gospodarczą – stwierdził polski parlamentarzysta Killion Munyama. – Byłoby niedobrze, gdybyśmy oddali pole innym krajom Zachodu czy Chinom.

Słowacki parlamentarzysta, Josef Viskupič dodał, że biorąc pod uwagę wysokość środków, jakie na pomoc rozwojową przeznaczają poszczególne kraje V4, działania w pojedynkę nie będą jednak wystarczająco efektywne.

– Potrzebne jest więc działanie wspólne – mówił. – Żaden kraj w centrum Europy nie jest w stanie objąć pomocą krajów Afryki. Musimy wspólnie znaleźć potencjał biznesowy dla afrykańskich państw oraz przedostać się z informacją o tym potencjale do naszych społeczeństw – mówił Viskupič.

Każdy kraj z Grupy Wyszehradzkiej podejmuje własne działania na rzecz pomocy rozwojowej, stara się też ukierunkować ją na nowe miejsca, gdzie walka z ubóstwem jest dziś najbardziej potrzebna. – W parlamencie na Węgrzech dyskusja o pomocy biedniejszym krajom Afryki już się toczy. Myślę, że przyszedł czas na wspólną strategię nie tylko dla naszego kraju, ale dla wszystkich krajów V4 – podsumowała była węgierska posłanka, Virág Kaufer.

– Tylko wtedy możemy realnie wpływać na to, co się dzieje w krajach Afryki – mówił. – Nie chodzi jednak o to, żeby dawać „rybkę”. Trzeba dawać „wędkę”.

Zdaniem Munyama z wyszehradzkiego pomocowego budżetu można byłoby finansować mikroprzedsiębiorczość, co w dłuższej perspektywie nauczyłoby obywateli krajów Afryki samodzielności.

– Mam na myśli małe przedsięwzięcia, jedno-, dwuosobowe czy rodzinne biznesy. Stworzyłyby się dzięki temu miejsca pracy, gospodarka tych państw miałaby szansę się ożywić – dodał.

Co do wspólnego budżetu na pomoc rozwojową zdania są jednak podzielone. Przedstawiciele ministerstw spraw zagranicznych krajów Grupy Wyszehradzkiej studzą entuzjazm parlamentarzystów mówiąc, że na początek potrzebny jest dobry, wspólny system wymiany informacji i działania w ramach odrębnych środków.

Stworzenie nowego wspólnego funduszu dzisiaj napotkałoby też bariery natury formalnej.

– Spójrzmy chociażby na programy wieloletnie poszczególnych państw. One zupełnie się nie pokrywają – zauważa Kacper Kosowicz z SGH. – W Polsce realizujemy program na lata 2012-2015, w Czechach na lata 2010-2017, na Słowacji 2011-2015. Jeśli mamy wspólnie coś programować, to nawet nie mamy wspólnego momentu, żeby się z naszymi planami spotkać – wyjaśnia.

Inaczej jest, jeśli chodzi o współpracę merytoryczną. Jak zauważają politycy i eksperci, kraje Grupy Wyszehradzkiej mają podobny status w Europie, wspólną przeszłość i wspólne doświadczenia, co ułatwia wspólne określanie celów. Pokazuje to dotychczasowa współpraca trzeciego sektora w krajach V4.

– Wspólnie pracujemy na przykład na rzecz rozwoju świadomości w naszych społeczeństwach. Coraz częściej czerpiemy też ze wzajemnych doświadczeń przy prowadzeniu konkretnych misji – mówi Izabela Wilczyńska z PAH.

Podobnego zdania jest Zuzana Dudová z czeskiej organizacji FoRS: – Dobrze skonstruowaliśmy platformy wzajemnej współpracy, robimy wspólne projekty, spotykamy się i wymieniamy się doświadczeniem – mówi. Tomaš Bokor ze słowackiej organizacji People in Peril zauważa, że pojawiają się już także wymierne korzyści takiej współpracy.

– Współpraca międzynarodowa otwiera nam dodatkowe możliwości w pozyskiwaniu środków z Unii Europejskiej. To zwiększa naszą siłę – dodaje.

Organizacje pozarządowe pokazują jednocześnie, że to nie wysokość środków decyduje o skuteczności pomocy rozwojowej. Zuzana Dudová podkreśla, iż organizacje udowodniły, że potrafią działać mimo ograniczonych środków.

– Dzisiaj zadajemy sobie pytanie, czy wobec kryzysu budżet na pomoc rozwojową powinien rosnąć. Moim zdaniem powinniśmy pracować raczej nad jego ustabilizowaniem – przekonuje Dudová.

Połączenie zasobów NGO-sów z Grupy Wyszehradzkiej wydaje się być łatwiejsze niż połączenie budżetów poszczególnych krajów. Już trwają nad tym zaawansowane prace.

– Chcemy stworzyć mapę wspólnych środków, którymi dysponujemy. Dzięki takiej sieci moglibyśmy szybciej reagować na problemy, które się rodzą w różnych miejscach na świecie. Jeśli wydarzy się katastrofa, natychmiast będziemy wiedzieć, gdzie i jak reagować – przekonywał w czasie konferencji Tomas Bokor.

Zarys działania takiej sieci jest już gotowy. Projekt nosi nazwę CEDRON i skupia około piętnastu organizacji nie tylko z Grupy Wyszehradzkiej, ale także ze Słowenii i Austrii. Obecnie działania platformy polegają na wymianie informacji, gotowości do udzielania szybkiego wzajemnego wsparcia oraz na skupianiu wokół siebie coraz większego kręgu donatorów.

– Jesteśmy biedni, ale jednocześnie bogaci, jeśli spojrzeć na sytuację w krajach rozwijających się – podkreśla Izabela Wilczyńska. – Dużą rolę do odegrania mają politycy. Jeśli oni będą mówić o pomocy rozwojowej w swoich kampaniach, to społeczeństwo będzie miało na ten temat większą wiedzę i co za tym idzie powstanie większe zrozumienie problemu. Niebawem Afryka odegra kluczową rolę na świecie, jej problemy są więc naszymi problemami – dodaje.