Publicystyka - ngo.pl

„W Polsce od kilku lat dąży się do kształcenia jak największej ilości dzieci niepełnosprawnych i przewlekle chorych w zwykłych szkołach, wśród zdrowych rówieśników, a nie w szkołach specjalnych lub w nauczaniu domowym. Niestety nie idzie to w parze z zapewnieniem kadrze pedagogicznej odpowiedniego przygotowania. Projekt SMOK wypełni tą lukę. Skorzystają na tym wszyscy: nauczyciele i uczniowie - nie tylko niepełnosprawni” – mówi Zofia Lisiecka, pomysłodawczyni i opiekun merytoryczny projektu.

Już we wrześniu projekt ruszy w dwóch gdańskich szkołach podstawowych SP 24 i SP 42. Projekt SMOK to innowacyjny Program Doskonalenia Nauczycieli szkół podstawowych w zakresie pracy z uczniem niepełnosprawnym i przewlekle chorym. Program adresowany jest do nauczycieli szkół podstawowych z województwa pomorskiego, jeśli jednak faza testowania potwierdzi główne założenia, pomysłodawcy będą dążyli do rozszerzenia działania modelu o nauczycieli szkół podstawowych spoza województwa pomorskiego oraz o nauczycieli szkół ponadpodstawowych.

„Z uwagi na to, że projekt angażuje zarówno nauczycieli jako specjalistów z dziedziny edukacji specjalnej oraz rodziców – głównym jego zadaniem jest obustronne zrozumienie na linii nauczyciel – rodzic, określenie trudnych do zmierzenia relacji i emocji. Kluczowym zagadnieniem jest także poprawa tych relacji, zrozumienie obopólnych potrzeb i postaw jak również wymiana doświadczeń w opiece i edukacji dzieci niepełnosprawnych” – mówi Pani Elżbieta Walkiewicz, Dyrektor Ośrodka Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli w Gdańsku – partner Projektu SMOK.

Idea na której opiera się projekt SMOK powstała w efekcie prowadzonych przez Liderkę Projektu – Zofię Lisiecką - kilkuletnich obserwacji dotyczących funkcjonowania dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz przewlekle chorej, jak również ich rodziców, rodzeństwa, nauczycieli i personelu medycznego oddziałów dziecięcych. Liczne rozmowy z przedstawicielami wszystkich tych grup oraz obserwacja losów dzieci i ich rodzin na przestrzeni kilku lat stały się podstawą do przyjętego założenia, że kluczowe dla efektywnej edukacji włączającej są poniższe kwestie:

1. Wyznaczenie jako głównego celu edukacji włączającej budowania prawidłowych relacji między uczniami zdrowymi i niepełnosprawnymi. W procesie edukacji włączającej często zapomina się, że jest to kluczową kwestią. To zdrowi uczniowie są większością, to oni już za kilka lat stworzą społeczeństwo, które w zależności od doświadczeń i przekonań ukształtowanych w szkole, będzie włączać osoby niepełnosprawne, lub przeciwnie- dyskryminować i wykluczać.
2. Wolne od stereotypów, za to poparte najnowszą wiedzą, przekonania nauczyciela co do możliwości ucznia niepełnosprawnego. Zarówno w kontekście edukacji, jak i przyszłego funkcjonowania w społeczeństwie. To przekonanie o możliwościach i ograniczeniach niepełnosprawnych, o przynależnym im miejscu w społeczeństwie determinują w dużej mierze późniejsze osiągnięcia uczniów niepełnosprawnych.
3. Wsparcie udzielane nauczycielom w zakresie radzenia sobie z trudnymi emocjami. Kontakt z cierpieniem, chorobą, śmiercią zwłaszcza dziecka, jest trudny. Trudny dla nauczyciela, dla ucznia niepełnosprawnego, jego rodziców, rodzeństwa, dla uczniów zdrowych. Nauczyciel musi posiadać wiedzę, oraz wsparcie niezbędne do radzenia sobie w tych trudnych emocjonalnie sytuacjach.

Model Projektu SMOK został stworzony w oparciu o powyższe założenia. Projekt jest innowacyjnym na skalę ogólnopolską rozwiązaniem w zakresie kształcenia ustawicznego nauczycieli. Z jednej strony daje możliwość kształtowania postaw i przekonań nauczyciela dotyczących niepełnosprawności, z drugiej zaś strony umożliwia nabycie przez nauczyciela zintegrowanej wiedzy i umiejętności kluczowych dla rozwiązywania problemów i trudności napotykanych w procesie kształcenia uczniów niepełnosprawnych.

Wymiar innowacyjności w Projekcie SMOK dotyczy trzech zakresów:

1. Grupy docelowej - obejmującej placówki doskonalenia zawodowego nauczycieli nie otrzymywały dotychczas wsparcia w zakresie opracowywania nowych form doskonalenia zawodowego dla nauczycieli, jak również nauczycieli, którzy nie otrzymywali wsparcia w zakresie szkoleń i warsztatów o opisanym profilu.
2. Problemu, którego dotyczy - m.in. tego, jak kluczowa w edukacji jest osobowa relacja mistrz - uczeń, a więc rozwój nauczyciela ma implicite charakter rozwoju osobistego. Choć to wiedza powszechna nie budowano na jej podstawie szkoleń doskonalących. Kontakt z chorobą, cierpieniem, w szczególności dziecka wywołuje u nieprzygotowanych nauczycieli szereg trudnych emocji, z którymi nie wiedzą jak sobie radzić, a co więcej, jak wykazało pogłębione badanie, których nie chcą sobie uświadomić i które w związku z tym wypierają. W efekcie w ramach badań potrzeb szkoleniowych nauczycieli zgłaszane są przez nich wyłącznie takie deficyty, których są świadomi, które we własnej ocenie uznają za istotne, oraz takie do których nie obawiają się przyznać (również przed sobą) - nie objęte społecznym tabu, jak dla przykładu agresja nauczyciela.
3. Narzędzi/form wsparcia - innowacyjne jest użycie w kształceniu ustawicznym nauczycieli takich narzędzi jak gry symulacyjne, tutoring (w trakcie wyjazdu studyjnego), action learning, moderowane grupy wsparcia, trening interpersonalny, konsultacje z Partnerstwem Społecznym oraz innowacyjny jest sposób badania potrzeb szkoleniowych nauczycieli oraz badania efektywności szkoleń i innych form wsparcia.

Projekt SMOK realizowany jest przez Ośrodek Doradztwa i Treningu Kierowniczego, a partnerami projektu są PBS Sp. z o.o. oraz Ośrodek Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli w Gdańsku. Fundusze na realizację projektu otrzymaliśmy w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX „Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach”, Działanie 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego.”

Patronat Honorowy nad Projektem objęli Prezydenci Miast:

Sopotu – Jacek Karnowski

Gdyni – Wojciech Szczurek

Strona projektu:

www.smok.oditk.pl