Publicystyka - ngo.pl

Środki programowania w Unii Europejskiej są planowane na okresy 7-letnie. Obecny okres programowania formalnie kończy się z końcem 2013 roku, a kolejny rozpocznie się od 2014 roku. Oczywiście są to daty umowne i raczej określają daty, do których można pozyskać środki, niż realizować projekty. W praktyce projekty ze starego okresu programowania będą rozliczane nawet do 2015 roku. Z drugiej strony pierwsze konkursy z nowego okresu programowania mają szanse ruszyć pod koniec 2014 i w 2015 roku. Jest to spowodowane długotrwałym i wieloetapowym ustalaniem kształtu nowego okresu programowania. Polska prawdopodobnie będzie ponownie jednym z większych odbiorców środków. Jednak wszystko wskazuje, że sporo zmieni się w ich wydatkowaniu.

Najważniejsza zmiana wprowadza zasadę warunkowości, która oznacza, że jako kraj będziemy rozliczani z efektów - stopnia osiągnięcia celów dla nas określonych. Brak lub niewystarczające postępy będą powodowały mniejszą ilość środków. Do tej pory sam efekt nie był aż taki ważny, bo dla Komisji Europejskiej najważniejszy był postęp w wydawaniu środków i poprawność ich wydatkowania. W praktyce wcale nie musi to oznaczać mniejszej biurokracji i problemów z rozliczeniami. Dużo zależy od tego jak te cele dla Polski - a więc potem dla pojedynczych realizatorów projektów zostaną określone.

Organizacje pozarządowe najbardziej interesują zmiany w Europejskim Funduszu Społecznym (EFS), ponieważ to właśnie ten fundusz charakteryzował się do tej pory największą dostępnością. Wszystko wskazuje, że poziom finansowania w tym funduszu będzie porównywalny, jak w latach 2007-2013. Wyjątek stanowi województwo mazowieckie, które dorównało PKB innym średniozamożnym regionom Europy i prawdopodobnie będzie musiało wnosić większy wkład do środków europejskich. Jeżeli chodzi o tematykę wsparcia, to Unia Europejska planuje większy nacisk położyć na „rozwój inteligentny”, który oznacza według założeń Strategii Europa 2020: „zwiększenie roli wiedzy, innowacji, kształcenia i technologii cyfrowych; rozwój zrównoważony wiąże się z bardziej efektywnym wykorzystywaniem zasobów przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencyjności; rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu koncentruje się na zwiększeniu aktywności zawodowej społeczeństw UE, podnoszeniu kwalifikacji obywateli oraz walce z ubóstwem.” To właśnie na walkę z ubóstwem będzie przeznaczonych co najmniej 20% środków z Europejskiego Funduszu Społecznego. Natomiast 60-80% środków ma być przeznaczona na maksymalnie cztery tzw. priorytety inwestycyjne. Ma to zapewnić koncentrację środków na wybranych przez województwa obszarach. Priorytety inwestycyjne dla EFS są skupione w kilku celach tematycznych takich jak:

• Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników.
• Zwiększanie włączania społecznego i walka z ubóstwem.
• Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie.
• Wzmacniania potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej.

Do realizacji wymienionych celów mają się przyczyniać nie tylko EFS, ale i Europejski Funduszu Rozwoju Regionalnego, Fundusz Spójności, czy też Europejski Funduszu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. W porównaniu z obecną perspektywą środków europejskich (2007-2013) zwiększeniu mają ulec środki na wszystkie cele wspierane przez EFS (wymienione powyżej), ale także środki na rozwój technologiczny i innowację, oraz na rozwój gospodarki niskoemisyjnej.

Kolejną zmianą będzie większe przeniesienie środków, w tym z Europejskiego Funduszu Społecznego, na poziom regionalny. W przypadku EFS nawet 70-80% będzie rozdysponowywane na poziomie województwa. Wszystko wskazuje na to, że w każdym województwie powstanie osobny program operacyjny dotyczący tematyki finansowanej z Europejskiego Funduszu Społecznego, a tylko nieliczne tematy będą wspierane z poziomu centralnego. Do wsparcia centralnego w tej chwili w różnych dokumentach wskazuje się: zwalczania dyskryminacji, szkolnictwo wyższe, starzenie się społeczeństwa, modernizacji i wzmocnienia instytucji rynku pracy; inwestycje w administrację publiczną, budowania potencjału dla instytucji związanych z zatrudnieniem, edukacją, usługami socjalnymi. Na poziomie centralnym, podobnie jak w pierwszych latach naszego członkostwa w UE, będą finansowane innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa.

Natomiast w regionach będzie można pozyskać środki m.in. na: dostęp do zatrudnienia, podejmowania lokalnych inicjatyw, samozatrudnienia, przedsiębiorczości, tworzenie nowych miejsc pracy; adaptacyjność przedsiębiorstw i pracowników, zwiększenia inwestycji w kapitał ludzki, aktywną integracje, lokalne strategie rozwój; rozwój kultury informatycznej, inwestycji w e-integrację.

Niektóre tematy takie jak: ekonomia społeczna, zmiany klimatu, uczenie się przez całe życie czy edukacja, wszystko wskazuje, że będą wspierane zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym.

Ostateczną decyzję o ilości i rodzaju programów operacyjnych finansowanych ze środków unijnych podejmie Rada Ministrów. Pracę nad kształtem poszczególnych programów będą się toczyć już od początku 2013 roku, dlatego warto śledzić stronę internetową Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i specjalnie do tego celu utworzoną stronę www.nowaperspektywa.ngo.pl. Podczas prowadzonych konsultacji będzie można odnieść się do proponowanego kształtu dokumentów. Jest to o tyle ważne, że ukształtuje to fundusze unijne rozdysponowywane do 2020 roku.

Projekt "Regionalny Ośrodek EFS w Lesznie" współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.