Publicystyka - ngo.pl

W spotkaniu wzięło udział ok. 40 przedstawicieli banków zrzeszonych w Związku Banków Polskich, reprezentantów organizacji wspierających inicjatywy obywatelskie i zainteresowanych zwiększeniem absorpcji środków unijnych na realizację projektów społecznych oraz przedstawicieli administracji publicznej, odpowiedzialnej za dystrybucję Funduszy Strukturalnych.

Spotkanie miało charakter roboczy, jego celem było rozpoczęcie dyskusji na temat barier we współpracy między bankami a organizacjami pozarządowymi w Polsce i możliwych sposobów ich przezwyciężenia. Punktem wyjścia do dyskusji było założenie organizatorów, że dobry system współpracy pomiędzy różnymi podmiotami z sektora pozarządowego, publicznego i bankami przełoży się na dobre wykorzystanie Funduszy Strukturalnych, jakie w związku z wejściem Polski do UE będą dostępne od 2004 roku. Organizacje, które – obok administracji państwowej, samorządu i firm - mogą być beneficjentami Funduszy Strukturalnych (w szczególności Europejskiego Funduszu Społecznego), będą zainteresowane specyficzną usługą finansową, wynikającą z potrzeby prefinansowania projektów lub zachowania płynności finansowej w trakcie ich realizacji. Obie strony zgadają się, że organizacje są dla banków dobrym depozytariuszem, ale problematycznym kredytobiorcą, zarówno, kiedy chodzi o kredyty krótkoterminowe, jak i o kredyty na działalność gospodarczą” oraz „kredyty pomostowe” (pozwalające na rozpoczęcie projektu przed otrzymaniem środków od jego sponsorów i darczyńców).

W trakcie dyskusji zdefiniowano podstawowe bariery pojawiające się w tym zakresie i zaproponowano możliwe rozwiązania. Te bariery to:

• Biurokracja bankowa i utrudnienia formalne w przyznawaniu kredytów organizacjom wynikające z prawa bankowego, w szczególności wymóg 100% zabezpieczenia materialnego kredytu o podwyższonym ryzyku.
  
• Wzajemny brak zaufania i problemy komunikacyjne (brak świadomości odmiennych uwarunkowań działania banków i organizacji; wzajemnie niezrozumiały język organizacji i bankowców; specyfika dokumentów finansowych organizacji, gdzie „zysk” należy rozumieć jako nadwyżkę przychodów nad kosztami, etc).
  
• Brak informacji o wiarygodności i efektywności organizacji zwiększa ryzyko po stronie banków odnośnie kredytowania pomostowego projektów społecznych (ważne w kontekście potencjalnych środków z Europejskiego Funduszu Strukturalnego).
  
• Brak szczegółowej i podawanej z wyprzedzeniem informacji odnośnie warunków brzegowych Funduszy Strukturalnych utrudnia przygotowanie specjalistycznych usług bankowych w tym zakresie i przygotowanie się organizacji pozarządowych do absorpcji tych środków.
  
• Tworzenie oferty bankowej „pod Fundusze Strukturalne” dla polskich organizacji pozarządowych w oparciu o wzory z UE w bankach o miedzynarodowej strukturze własności, w czasie gdy tamtejsze organizacje są bardziej rozwinięte od polskich.
• 
  
  W czasie spotkania zostały także omówione pozytywne przykłady kredytowania działalności organizacji pozarządowych. W Polsce Polsko-Amerykański Fundusz Pożyczkowy Inicjatyw Obywatelskich (PAFPIO) od 1999 roku do dziś udzielił organizacjom pozarządowym ponad 300 pożyczek na sumę ponad 16,5 milionów złotych. PAFPIO nie wymaga od swoich pożyczkobiorców klasycznych "bankowych" zabezpieczeń w postaci np. hipoteki lub papierów wartościowych. Istotą jego współpracy z organizacjami jest wzajemne zaufanie, poparte zweryfikowanymi informacjami, że organizacja zdoła spłacić pożyczkę. Jego wyrazem jest umowa pożyczkowa, jaką zawiera z organizacją oraz weksel in blanco podpisany przez jej władze. Doświadczenia PAFPIO pokazują, że pożyczki udzielane organizacjom pozarządowym są prawie w 100 % zwracane. Na decyzję kredytowania projektów pozarządowych wpływa więc także poziom świadomości osób decydujących, nie tylko przepisy prawne. Skuteczne kredytowanie projektów organizacji pozarządowych odbywa się także z powodzeniem w USA, Francji, Niemczech, we Włoszech, na Słowacji poprzez np. instytucje pośredniczące, uwiarygodniające kredytobiorców (por. Francja, Słowacja, Czechy) czy poprzez tworzenie przez organizacje pozarządowe własnych banków o charakterze wzajemnościowym (por. Niemcy, Włochy).
  
  Spotkanie zakończyło powstanie grup roboczych, w ramach których będą prowadzone dalsze prace nad wybranymi zagadnieniami, zmierzającymi do zniwelowania barier we współpracy między organizacjami i bankami.
  
  ********************
  Organizatorami spotkania był Związek Banków Polskich, Fundacja im. S. Batorego, Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności (w ramach programu EURO-NGO), Polsko-Amerykański Fundusz Pożyczkowy Inicjatyw Obywatelskich PAFPIO i Przedstawicielstwo Polskich Organizacji Pozarządowych w Brukseli.