Publicystyka - ngo.pl

Przyjrzyjmy się, jaki system zarządzania funduszami strukturalnymi na najbliższe siedem lat opracowała Polska. Na początku stycznia 2014 r. Rada Ministrów przyjęła dokumenty programowe, które stanowić będą podstawę wdrażania tych funduszy w Polsce. Są to:

• Umowa Partnerstwa: kontrakt między Polską a Komisją Europejską, w którym wskazujemy, w jaki sposób mamy zamiar zrealizować nasze cele rozwojowe dzięki funduszom unijnym. W dokumencie rząd wskazał m.in. rodzaje inwestycji, które będą mogły liczyć na dofinansowanie, zaproponował układ programów operacyjnych, zarys systemu ich wdrażania oraz podział odpowiedzialności za zarządzanie funduszami między władze krajowe i regionalne. Konsultacje społeczne Umowy Partnerstwa trwały od połowy lipca do połowy września 2013 r. Udział w nich wzięły m.in. organizacje pozarządowe (czytaj o tym na nowaperspektywa.ngo.pl).
• Programy Operacyjne: dokumenty opisujące, jak wdrażane będą fundusze strukturalne w podziale na obszary tematyczne.

Realizowane będą programy regionalne (obecnie w większości projekty tych programów są konsultowane na szczeblu wojewódzkim) oraz sześć programów krajowych (w tym jeden ponadregionalny dla województw Polski Wschodniej):

• Projekt Programu Inteligentny Rozwój 2014-2020
• Projekt Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020
• Projekt Programu Polska Cyfrowa 2014-2020
• Projekt Programu Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020
• Projekt Programu Polska Wschodnia 2014-2020
• Projekt Programu Pomoc Techniczna 2014-2020

Umowa Partnerstwa oraz programy operacyjne podlegać będą jeszcze negocjacjom z Komisją Europejską. Dopiero po ich przyjęciu przez Komisję będą mogły wejść w fazę realizacji i wydatkowania. Z harmonogramu Komisji Europejskiej wynika, że umowy partnerstwa powinny zostać przez nią zatwierdzone nie później niż do końca sierpnia 2014 r., a programy operacyjne nie później niż do końca stycznia 2015 r.

Generalne zasady ustalone na poziomie UE:

• Podatek VAT w projektach dofinansowanych z Funduszy Europejskich będzie kosztem kwalifikowalnym, co oznacza utrzymanie możliwości jego refundacji.
• Poziom dofinansowania unijnego w wysokości 85 proc. (dla regionów mniej rozwiniętych) oraz 80 proc. dla Mazowsza.

W pierwszej części artykułu przyjrzymy się programom: Program Inteligentny Rozwój, Program Infrastruktura i Środowisko, Program Polska Cyfrowa, Program Polska Wschodnia oraz Program Pomoc Techniczna. W drugiej częsci opiszemy możliwości, jakie niesie dla NGO-sów Program Wiedza Edukacja Rozwój oraz programy nastawione na wsparcie rolnictwa i rybołówstwa.

Głównym celem PO IR jest wspieranie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki, wyrażające się głównie zwiększeniem nakładów na badania i rozwój. W tym kontekście istotnym aspektem programu będzie wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu (m.in. akademickie inkubatory przedsiębiorczości, inkubatory przedsiębiorczości, lokalne i regionalne fundusze pożyczkowe, ośrodki szkoleniowo-doradcze).

• promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje oraz rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi i instytucjami szkolnictwa wyższego, w szczególności w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, aplikacji z dziedziny usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu (Priorytet inwestycyjny 1.2); wśród beneficjentów instytucje otoczenia biznesu.
• promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym poprzez inkubatory przedsiębiorczości (Priorytet inwestycyjny 3.1); wśród beneficjentów instytucje otoczenia biznesu wspierające powstawanie nowych firm innowacyjnych.
• opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu internacjonalizacji (Priorytet inwestycyjny 3.2); wśród beneficjentów instytucje otoczenia biznesu.

• udoskonalanie infrastruktury badań i innowacji i podnoszenie zdolności do tworzenia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w szczególności leżących w interesie Europy (Priorytet inwestycyjny 1.1); wśród beneficjentów instytucje otoczenia biznesu.

Głownym celem programu jest wsparcie gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności terytorialnej i społecznej.

• wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (priorytet inwestycyjny 4.1); wśród beneficjentów organizacje pozarządowe.
• promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu (priorytet inwestycyjny 4.5); wśród beneficjentów organizacje pozarządowe.
• promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe (priorytet inwestycyjny 4.7); wśród beneficjentów organizacje pozarządowe.

• wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami i katastrofami (priorytet inwestycyjny 5.2); wśród beneficjentów organizacje pozarządowe.
• ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę (priorytet inwestycyjny 6.4); wśród beneficjentów organizacje pozarządowe.

• zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego (priorytet inwestycyjny 6.3); wśród beneficjentów organizacje pozarządowe.

Głównym celem programu jest wzmocnienie cyfrowych fundamentów dla rozwoju kraju.

• podniesienie dostępności i jakości e-usług publicznychjednostki administracji rządowej oraz jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane, sądy i jednostki prokuratury, konsorcja ww. podmiotów z przedsiębiorstwami, organizacjami pozarządowymi (cel szczegółowy 2); wśród beneficjentów konsorcja jednostek administracji rządowej oraz jednostek im podległych lub przez nie nadzorowanych, sądów i jednostek prokuratury m.in. z organizacjami pozarządowymi.
• zwiększenie dostępności i wykorzystania informacji sektora publicznego (cel szczegółowy 4):

1) zwiększenie dostępności informacji sektora publicznego – wśród beneficjentów konsorcja jednostek administracji rządowej oraz jednostek im podległych lub przez nie nadzorowanych państwowych lub współprowadzonych z MKiDN instytucji kultury, archiwów państwowych, ogólnokrajowych nadawców radiowych i telewizyjnych, jednostek naukowych z m.in. organizacjami pozarządowymi.

2) tworzenie usług i aplikacji wykorzystujących e-usługi publiczne i informacje sektora publicznego – wśród beneficjentów organizacje pozarządowe.

• e-integracja i e-aktywizacja na rzecz zwiększenia aktywności oraz jakości korzystania z internetu (cel szczegółowy 5):

1) wykorzystanie lokalnych centrów aktywności do działań w zakresie cyfrowej integracji i aktywizacji – wśród beneficjentów organizacje pozarządowe i ich partnerstwa (w tym partnerstwa organizacji pozarządowych z jst).

2) wsparcie inicjatyw społecznych na rzecz aktywizacji cyfrowej oraz e-integracji – wśród beneficjentów organizacje pozarządowe, ich konsorcja z jst, instytucje prowadzące działalność w zakresie uniwersytetów trzeciego wieku.

Głównym celem programu jest wzrost konkurencyjności i innowacyjności makroregionu Polski Wschodniej. W tym kontekście istotnym aspektem programu będzie wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu.

Głównym celem programu jest zapewnienie sprawnego systemu wdrażania polityki spójności w latach 2014-2020.