Petycje, wykłady, spotkania, występy teatrów ulicznych, koncerty - to tylko niektóre z wydarzeń, które będą organizowane przez najbliższy tydzień w całej Europie z okazji Tygodnia Solidarności z Ludami Zmagającym się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową. Obchody rozpoczynają się 21 marca - w Międzynarodowym Dniu Walki z Dyskryminacją Rasową.
Zarówno Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową jak i
Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową zostały
proklamowane przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. Międzynarodowy Dzień Walki z
Dyskryminacją Rasową ustanowiono w 1996 roku dla uczczenia ofiar pokojowej demonstracji w
Sharpeville. 21 marca 1960 roku w tym mieście południowoafrykańska policja zastrzeliła 69
uczestników pokojowej demonstracji, którzy protestowali przeciwko polityce apartheidu. Tydzień
Solidarności z Ludami Zmagającym się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową ustanowiono w 1979 roku jako
jeden z elementów programu obchodów pierwszej Dekady Walki z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową.
Inspiracja do działań
W tegorocznym przesłaniu Sekretarza Generalnego ONZ z okazji
Międzynarodowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową Kofi Annan wspomina m,in. 10 rocznicę zbrodni
ludobójstwa w Ruandzie oraz 200 rocznicę rewolucji na Haiti, która doprowadziła do wyzwolenia ludów
Karaibów i Ameryki Łacińskiej z niewolnictwa. Kofi Annan pisze: "Zgromadzenie Ogólne ONZ
ogłosiło rok 2004 Międzynarodowym Rokiem Upamiętniającym Walkę z Niewolnictwem i Zniesienia
Niewolnictwa. Obchodząc obie rocznice pragniemy nie tylko uczcić pamięć ofiar, lecz również
ochronić osoby, które mogą stać się ofiarami podobnych tragedii w przyszłości.
Osiągnięcie tego celu wymaga zniwelowania wciąż odczuwalnych skutków
niewolnictwa i handlu niewolnikami. Historyczna niesprawiedliwość związana z niewolnictwem
przyczyniła się do nędzy, gospodarczego zacofania, marginalizacji i wykluczenia grup społecznych,
nierówności gospodarczo-ekonomicznych, braku stabilizacji i bezpieczeństwa. Dotyka to wielu ludzi
na świecie, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Podczas Światowej Konferencji Narodów
Zjednoczonych na temat Rasizmu, Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i Pokrewnych Przejawów
Nietolerancji w 2001 r. państwa przyznały, że niewolnictwo i handel niewolnikami były
niewyobrażalną tragedią w historii ludzkości. Uważa się je za dwie z głównych przyczyn rasizmu.
Organizacja Narodów Zjednoczonych pozostaje głęboko zaangażowana w niesienie pomocy ludziom i
państwom w pokonywaniu skutków tego dziedzictwa. Zwalczając równocześnie współczesne formy
niewolnictwa, takie jak praca przymusowa i związane z nią wykorzystywanie seksualne, które wciąż
pozostają plamą na honorze międzynarodowej społeczności.
Rasizm leży również u źródeł ludobójstwa. Zachowania i ideologie
rasistowskie oraz publiczne dyskusje, w których odmawia się całym grupom ludzi godności i praw,
muszą zostać potępione. Co więcej, musimy stworzyć mechanizmy umożliwiające wczesne reagowanie i
zapobieganie ludobójstwu, masowym mordom, czystkom etnicznym i innym podobnym zbrodniom. Musimy
wzmóc działania związane z doprowadzaniem sprawców przed wymiar sprawiedliwości, np. przed
Międzynarodowy Trybunał Karny. Zamierzam wkrótce wyznaczyć specjalnego doradcę Narodów
Zjednoczonych ds. zapobiegania zbrodniom ludobójstwa, a także zaproponować inne rozwiązania mające
na celu zintensyfikowanie naszych działań w tym obszarze.
Tolerancja, dialog międzykulturowy i poszanowanie różnorodności
etnicznej mają coraz większe znaczenie w świecie, w którym więzi międzyludzkie są coraz silniejsze.
W szczególności oczekujemy od rządów politycznej woli i zdecydowanych działań. W Międzynarodowym
Dniu Walki z Dyskryminacją Rasową fundamentalna zasada równości wszystkich ludzi określona w Karcie
Narodów Zjednoczonych oraz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka powinna nas na nowo zainspirować
do działań."
Spot Racism and Stop It!
Odpowiadając na to wezwanie organizacje pozarządowe i grupy nieformalne w całej Europie w
nadchodzącym tygodniu organizują liczne imprezy poświęcone tematyce rasizmu, dyskryminacji i
nietolerancji. Wiele z nich odbywa się w ramach kampanii "Spot Racism and Stop It!"
(Zauważ rasizm i powstrzymaj go!) organizowanej przez sieć UNITED.
UNITED for Intercultural Action jest niezależną europejską siecią współpracy przeciwko
nacjonalizmowi, rasizmowi, faszyzmowi oraz na rzecz wspierania migrantów i uchodźców. Łączy ponad
550 organizacji wywodzących się z różnych środowisk, ze wszystkich krajów Europy. Poprzez sieć
organizacje te spotykają się, pracują nad wspólnymi akcjami i dzielą się informacjami. Zakrojone na
europejską skalę akcje są tworzone i omawiane na konferencjach UNITED.
Tegoroczne działania podejmowane w ramach Europejskiego Tygodnia Przeciwko Rasizmowi
zostały zaplanowane podczas konferencji, która odbyła się w listopadzie 2003 roku w Krakowie.
Działacze z 75 organizacji z 33 krajów spotkali się, aby wyrazić swoje zaniepokojenie wrastającymi
ostatnio w Europie przejawami dyskryminacji i postępującego procesu zamykania granic poszerzonej
Unii Europejskiej dla migrantów i uchodźców.
Rasizm jest obecny w naszym codziennym życiu
Dla organizacji wchodzących w skład sieci UNITED, walka z rasizmem oznacza nie tylko krytykę
rasistowskich polityk na poziomie europejskim lub lokalnym, ale oznaczy także przeciwdziałanie
rasizmowi i rasistowskim stereotypom w naszym własnym otoczeniu i w naszych własnych umysłach.
W tym roku Europejski Tydzień Przeciwko Rasizmowi ma na celu podniesienie świadomości ludzi
o obecności zachowań rasistowskich w ich codziennym życiu. Anty- rasistowska edukacja jest
konieczna, aby wzmocnić ludzką odporność na rasistowską propagandę. Kampania ma sprawić, że rasizm
stanie się widoczny - tak, aby można było się go pozbyć.
W akcje może się włączyć każda organizacja - duża i mała. Główny cel to dotrzeć
z przesłaniem do mediów oraz do opinii publicznej. Aby go zrealizować NGO-sy podejmują
przeróżne działania. Organizacje studenckie i związki nauczycieli często organizują w tym czasie
specjalne lekcje, spotkania, wykłady, podczas których zbierają podpisy pod petycjami do polityków.
Ważnym elementem tych działań są media - należy je namawiać do produkcji specjalnych wydań
programów telewizyjnych czy audycji radiowych. Taka współpraca może być szczególnie owocna na
poziomie lokalnym. Publiczne debaty, okrągłe stoły i konferencje - stwarzają przestrzeń do
refleksji i burzy mózgów. Poprzez organizowanie tego typu wydarzeń podczas Tygodnia Przeciw
Rasizmowi zarówno same wydarzenia, jak i ten tydzień nabierają większego znaczenia i wagi w
oczach opinii publicznej. Wiele organizacji wykorzystuje ten czas, aby ogłosić swój roczny raport,
a w nim zwrócić uwagę na najbardziej palące problemy. Organizowanych jest także wiele imprez
plenerowych - koncerty, występy teatrów ulicznych, spotkania sportowe, podczas których propaguje
się idee sportu bez rasizmu lub akcje usuwania rasistowskich napisów z murów.
W Polsce w obchody tego tygodnia także włącza się wiele organizacji, m.in. Polska Akcja
Humanitarna, Stowarzyszenie Jeden Świat, Stowarzyszenie Nigdy Więcej, Towarzystwo Interwencji
Kryzysowej, Grupa Anty-Nazistowska, Centrum Aktywności Społecznej z Suwałk, Studenckie Koło Naukowe
Praw Człowieka "Homo Homini" z Torunia oraz Stowarzyszenie Uchodźców w Polsce.
