Kryzys gospodarczy i zmiany demograficzne sprawiają, że ambitne cele związane z poprawą sytuacji obywateli UE do roku 2020 są coraz mniej realne. W związku z tym Komisja Europejska opublikowała Pakiet inwestycji społecznych – zbioru rekomendacji i propozycji, które mają na celu zwiększenie efektywności polityk społecznych w poszczególnych krajach członkowskich. W propozycjach istotną rolę odgrywa przedsiębiorczość społeczna.
Inwestowanie w poprawę życia
Inwestowanie w społeczeństwo to w rozumieniu Komisji Europejskiej wykorzystywanie zasobów do tego, aby obywatele w większym stopniu mogli angażować się w rynek pracy i działania obywatelskie. W założeniu Komisji ma to służyć zarówno poprawie sytuacji życiowej mieszkańców Europy, rozruszać europejską gospodarką, jak i pozwolić Unii rozwijać się w spójny i minimalizujący nierówności sposób.
Najważniejsze kierunki działań określone w Pakiecie to
Jest jak poprawiać efektywność wsparcia
Autorzy Komunikatu Komisji Europejskiej, w którym przedstawione są założenia Pakietu, zwracają uwagę, że kryzys pokazał, jak bardzo kraje członkowskie różnią się pod względem wydolności swoich rynków pracy i systemów wsparcia społecznego. To – zdaniem autorów komunikatu – pokazuje, że wciąż istnieją możliwości poprawy efektywności działań, których celem jest wyrównywanie szans, likwidowanie obszarów wykluczenia i dostarczanie odpowiedniej jakości usług społecznych (przy okazji – proszę zwrócić uwagę na miejsce Polski na poniższym diagramie. Wykres prezentuje, ile poszczególne kraje UE wydają na cele społeczne (bez emerytur) w stosunku do PKB (oś pozioma) i jak przekłada się to na redukcję liczby osób zagrożonych wykluczeniem (oś pionowa).
Autorzy komunikatu zauważają, że mimo iż polityka społeczna pozostaje przede wszystkim w kompetencjach krajów członkowskich, to ściślejsza europejska kontrola w zakresie polityki fiskalnej i budżetowej członków UE, musi wiązać się z koordynacją ich polityk społecznych tak, aby grupy zagrożone wykluczeniem nie ucierpiały nadto w wyniku gospodarczych wstrząsów.
Tym bardziej, że jak czytamy w innym miejscu dokumentu, niedoinwestowanie konkretnego celu społecznego w jednym kraju członkowskim (na przykład niski poziom edukacji i wysoki odsetek młodzieży przedwcześnie kończącej naukę) ma skutki dla wszystkich krajów członkowskich (w tym przypadku – deficyt kompetencji na rynku pracy).
Gdzie są pieniądze (publiczne i niepubliczne)?
Pakiet może mieć bardzo ścisłe przełożenie na sposób wydatkowania środków unijnych dostępnych w następnej perspektywie finansowej.
Komisja zaproponowała, aby w okresie 2014-2020 co najmniej 25% środków na politykę spójności było przeznaczone na inwestycje w rozwój kapitału ludzkiego i sprawy społeczne. Ponadto co najmniej 20% środków, jakie każdy kraj członkowski otrzyma z Europejskiego Funduszu Społecznego, winno być przeznaczone na działania związane z włączeniem społecznym i walką z ubóstwem.
Przedsiębiorczość społeczna czeka na wsparcie
W Pakiecie nie zabrakło miejsca dla przedsiębiorczości społecznej. Autorzy komunikatu zwracają uwagę, że przedsiębiorstwa społeczne (podobnie jak organizacje pozarządowe) mogą być istotnym uzupełnieniem tego, co w sferze społecznej ma do zaoferowania administracja publiczna.
Przedsiębiorstwa społeczne – zdaniem autorów komunikatu – nie tylko mogą być wykonawcą niektórych zadań administracji publicznej, ale również stać się pionierami w tworzeniu nowych usług i rynków (m.in. w obszarach wykluczenia). Jednak – jak podkreślają autorzy komunikatu – wymaga to większego wsparcia dla przedsiębiorstw społecznych.
Innowacje społeczne są niezbędne
Zdaniem autorów komunikatu polityka społeczna wymaga nieustannego dostosowywania się do nowych wyzwań, stąd wzrastające znaczenie innowacji społecznych, rozumianych jako rozwijanie i wdrażanie nowych modeli walki z problemami i odpowiadania na potrzeby obywateli, testowanie ich oraz wzmacnianie tych, które dają najlepsze efekty.
Aby innowacje mogły spełnić pokładane w nich nadzieje, konieczne jest – znowu – stworzenie odpowiednich ram finansowych i formalnych, umożliwiających rzeczywiste eksperymentowanie. Ponadto ich działania powinny, w razie powodzenia, być wykorzystywane na większą skalę i włączane do polityki krajowej – czytamy w komunikacje.
Właściwa ocena działania innowacji społecznych, ale również wszelkich innych działań związanych z politykami społecznymi, będzie możliwa tylko dzięki rzetelnemu monitorowaniu wskaźników i analizowaniu danych tak, aby inwestowane środki prowadziły do rzeczywistej poprawy sytuacji osób objętych działaniami – podkreślają autorzy.
Źródło: ekonomiaspoleczna.pl