Publicystyka - ngo.pl

Gospodarzem konferencji był Bank Gospodarstwa Krajowego, który realizuje projekt pilotażowy pt. „Wsparcie inżynierii finansowej na rzecz rozwoju ekonomii społecznej”.

– BGK jest doświadczonym operatorem narzędzi finansowania zwrotnego. Zainteresowaliśmy się prowadzeniem tego programu, ponieważ chcemy zdobyć know-how na temat obsługiwania instrumentów finansowych Unii Europejskiej. – mówi Marek Szczepański, dyrektor zarządzający BGK.

W ramach ES Funduszu pożyczki w maksymalnej kwocie 100 000 zł, z obecnie maksymalnym oprocentowaniem 1,38%, na maksymalnie 60 miesięcy przyznawane są dla podmiotów ekonomii społecznej prowadzących działalność gospodarczą przez ponad 12 miesięcy.

Doświadczenie Funduszu zostało wpisane i potwierdziło wyniki badań Ocena ex-ante instrumentów finansowych w zakresie wsparcia podmiotów ekonomii społecznej, przeprowadzonych przez Coffey Interational, a zaprezentowanych przez współautora Piotra Stronkowskiego. Wynika z nich jasno, że podmioty ekonomii społecznej nie czują się w większości gotowe na zaciąganie zobowiązań finansowych i większość inwestycji realizują ze środków własnych. Paradoksalnie jednak potrzeba i chęć takich inwestycji jest duża – wyraziło ją dwie trzecie badanych, a ich wysokość określono średni na 100 tysięcy złotych (przy czym mediana wyniosła 50 tys., co świadczy o dużym stopniu rozmaitości potrzeb).

Joanna Wardzińska, wiceprezeska Towarzystwa Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych (TISE), menadżera funduszy pożyczkowych, przedstawiła rezultaty pierwszego roku działalności projektu. Rozdysponowano 11,5 mln złotych w 131 pożyczkach (z czego 10 podmiotów wzięło więcej niż jedną pożyczkę). Najwięcej, trzydzieści osiem pożyczek, udzielono w makroregionie V (województwa małopolskie, świętokrzyskie, śląskie) , największy procent wykorzystania funduszu to 85% w makroregionie II (lubelskie, podkarpackie, podlaskie). Średnia pożyczka wyniosła 87 tysięcy. Najwięcej pożyczek zaciągnęły spółdzielnie socjalne i organizacje pozarządowe. Najczęstszym ich celem są inwestycje, zakup środków trwałych. Zadeklarowano utworzenie 248 nowych miejsc pracy – najwięcej, po 70, w makroregionie I (woj. kujawsko-pomorskie, łódzkie, mazowieckie) i V. Dzięki środkom z pożyczek zostało utrzymanych ponad 2000 miejsc pracy.

Na początku działania funduszu największa liczba odrzuceń wniosków o pożyczki związana była z kwestiami formalnymi: nieuregulowane zobowiązania wobec ZUSu lub urzędu skarbowego, nieodpowiednia forma prawna. W ciągu roku odrzucono ok. 320 podań. Dzisiaj gros odmów związanych jest z ryzykiem operacyjnym i ekonomicznym przedsięwzięć, na przykład podwójnym finansowaniem lub dublowaniem nakładów inwestycyjnych. To może świadczyć o zwiększaniu się stopnia świadomości i elementarnej kompetencyjności podmiotów. Do tej pory wykorzystano w komponencie doradztwa funduszu 4000 godzin. Zarezerwowano dodatkowe 2155 godzin. Z badań wynika, że jedynie 70% przedsiębiorstw korzystających z pożyczki zadeklarowało chęć skorzystania z doradztwa.

TISE nawiązało współpracę z organizacjami regionalnymi w celu promocji i wsparcia w realizacji pożyczek. Najwięcej takich podmiotów współpracuje w makroregionie 4 (woj. pomorskie, warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie), jednak potencjał podmiotów ekonomii społecznej nie pozwala na pełne wykorzystanie funduszu. Joanna Wardzińska podkreśliła rolę Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej przy realizowaniu przedsięwzięć finansowanych ze środków pożyczkowych. Jednak wskazała, że wymaga to stałego wzmacniania kompetencji pracowników tych podmiotów.

Zapraszamy do zapoznania się z relacją ze spotkań podsumowujących ES Fundusz w regionach, którą przygotowała spółdzielnia socjalna FAJNA SZTUKA

Doświadczenia pierwszego roku funkcjonowania ES Funduszu wyraźnie pokazują kierunki możliwych udoskonaleń programu: dopuszczenie możliwości skorzystania z pożyczki przedsiębiorstw społecznych, które zatrudniają więcej niż 50 pracowników – to szczególnie istotne w perspektywie spółdzielni pracy i inwalidów oraz skrócenie wymaganego czasu funkcjonowania przedsiębiorstwa poniżej jednego roku. Często zgłaszaną potrzebą jest również zwiększenie limitu kwoty pożyczki.

Zaproszeni do dyskusji przedsiębiorcy społeczni podzielili się doświadczeniem korzystania z pożyczek ES Funduszu. Mariusz Andrukiewicz, prezes Fundacji „Być Razem” mówił: Brakowało nam pieniędzy na zatowarowanie, stworzenie linii produkcyjnych, nie mówiąc o promocji. Dzisiaj, m.in. dzięki trzem pożyczkom zaciągniętym ES Funduszu mam nadzieję, że staniemy z produktami marki WellDone na nogi. A mam ku temu prawo, bo ubiegły rok, był pierwszym w historii, który zakończyliśmy z zyskiem, a w tym roku firma VOX meble zdecydowała się wpisać Fundację „Być Razem” jako strategicznego partnera CSR. W związku z tym, nasze produkty już dzisiaj są dostępne w dziesięciu sklepach, w największych miastach w Polsce, a docelowo będą mam nadzieję również we franczyzowych 103 sklepach. A marzeniem jest rozwinięcie współpracy również na rynki niemiecki i szwedzki.

– Korzystaliśmy z różnego rodzaju pożyczek, ale dla nas było bardzo istotne było zbudowane wzajemne zaufanie – mówił Sergiusz Kieruzel z Domu Nasutów. – Działamy wspólnie z przedstawicielami ES Funduszu dla dobra przedsięwzięcia. To wielki kapitał, którego nie wolno zmarnować.

Kamila Michalik z Fundacji Akademia Obywatelska, podkarpackiego środka wsparcia ekonomii społecznej, podkreśliła palącą niezrozumiałość instytucji komercyjnych dla zasad działania i potencjału sektora przedsiębiorczości społecznej. To jest największe wyzwanie.

Zaproszeni przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju zapowiedział wdrożenie kolejnych instrumentów zwrotnego finansowania, zgodnie z zapisami Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej (KPRES). Instytucją koordynującą w tym zakresie pozostanie Bank Gospodarstwa Krajowego. Zastępca dyrektora Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego Piotr Krasuski przyznał, że Program POWER przyniesie szeroki wachlarz instrumentów finansowych dla przedsiębiorstw społecznych w ścisłej koordynacji z KPRES.

Chociaż nie można obiecać, że kontynuacja instrumentów finansowych między jednym a drugim okresem programowania będzie w 100 procentach płynna. Zapowiedział jednak zachowanie środków finansowych, które obecnie pracują w funduszu. W programie przedstawionym w Komisji Europejskiej zasób przeznaczony na ofertę instrumentów finansowania zwrotnego wyniesie 18 mln euro. Badania wskazały, że kwota ta jednak nie będzie wystarczająca na pokrycie luki finansowej, stąd podjęte zostały w Komisji Europejskiej rozmowy, by te fundusze znacząco wzmacniać. – Jesteśmy tych potrzeb świadomi, ale są to instrumenty rynkowe, musimy więc wypracować strategię ich efektywnego wprowadzania.

Jak w nowym okresie programowania zachować synergię pomiędzy instrumentami finansowania zwrotnego a potrzebnymi jednak w dalszym ciągu dotacjami. Jak zachować koherentność Regionalnych Programów Operacyjnych i Programu POWER – te pytania zadała na koniec Karolina Cyran-Juraszek prowadząca panel dyskusyjny.

Odpowiadając, dyrektor Krasuski odwołał się do zapisów KPRES, który powinien spajać całość działań lokalnych i unijnych w obszarze ekonomii społecznej w Polsce. Planowane jest przygotowanie wytycznych dla 17 programów operacyjnych pod roboczym tytułem „Jak wspierać ekonomię społeczną?”, które będą obowiązywać wszystkie instytucje zarządzające. Tym dokumentem będzie się można posiłkować realizując szczegółowe plany. Projekt wytycznych będzie gotowy w czerwcu i na wstępnie udostępniony dla konsultacji społecznych. Natomiast jego zapisy wejdą w życie wraz z ustawą regulującą funkcjonowanie unijnej perspektywy 2014-2020. Prawdopodobnie na jesieni tego roku.

Na zakończenie prezes Związku Lustracyjnego Spółdzielni Pracy Janusz Paszyński wręczył w uznaniu zasług pracownikom TISE: Joannie Wardzińskiej, Teresie Zagrodzkiej i Aleksandrze Muzińskiej oraz Karolowi Sachsowi statuetki „Serce dla spółdzielczości”.