Publicystyka - ngo.pl

Na początek chwilę o technologiach wykorzystywanych przy tworzeniu animacji. Dzisiaj robi się je głównie komputerowo, ale kiedyś był to kawałek ciężkiej pracy. Rysowanie pojedynczych klatek, które zmontowane w całość i puszczone w odpowiednim tempie dadzą pożądany efekt nie należało do najłatwiejszych. Obok animacji rysunkowej wyróżniamy również animację lalkową, wycinankową i plastelinową, a z tych bardziej złożonych - fotoanimację (wykorzystującą przedmioty lub osoby wcześniej sfotografowane; słynne „Tango” Zbigniewa Rybczyńskiego zdobyło w 1983 roku Oscara dla krótkometrażowego filmu animowanego), animację rotoskopową (od fotoanimacji różni ją wykorzystanie filmów, zamiast zdjęć) oraz motion capture (wykorzystanie specjalnych znaczników do zebrania ruchu aktorów, aby potem na taki model nałożyć cyfrowo animację).

Pierwszy film animowany datowany jest na rok 1906, kiedy to ukazał się „Humorous Phases of Funny Faces”, film wykonany metodą zdjęć poklatkowych. Cztery lata później w Kownie Władysław Starewicz nakręcił pierwszy w historii film lalkowy „Piękna Lukanida”. W latach 30. w Hollywood swoje studio animacji założył Walt Disney, kilka lat później do jego konkurentów dołączyła wytwórnia Metro-Goldwyn-Mayer, wypuszczając na rynek „Toma i Jerry’ego”. Co ciekawe, za kreskówkę odpowiadał duet Hanna-Barbera, którzy w 1957 roku powołali do życia własne studio, podbijając świat animacji takimi postaciami, jak Huckleberry, Yogi, Panem Jingsem, Flinstonami, Jetsonami i Scooby-Doo.

Jeszcze w 1933 roku wytwórnia Warner Bros. również zajęła się animacją, tworząc słynną serię Looney Tunes. To tam „grały” takie gwiazdy, jak Królik Bugs, Kaczor Duffy, kanarek Tweety czy Struś Pędziwiatr i Wiluś E. Kojot. W 1969 roku dział animacji zamknięto na dekadę, a po ponownym otwarciu hitami stały się animowane adaptacje komiksów wydawnictwa DC, z „Batman: The Animated Series” na czele. Do dzisiaj uchodzi to za jedno z największych animowanych dzieł w historii. Warner Bros. jako pierwsi połączyli też film fabularny z animacją - „Space Jam”, w którym obok postaci z Looney Tunes zagrał sam Michael Jordan był jednym z najbardziej kasowych filmów lat 90.

Ale animacja to nie tylko komiksy i zabawne opowieści o zwariowanych zwierzakach. To także sztuka wysoka, która za sprawą takich produkcji, jak „Trio z Belleville” Sylviana Chometa czy „Destino” Salvadora Dalego weszła na przysłowiowe salony. Nie zapominajmy też o specyficznej odmianie animacji, jaką jest popularne na całym świecie anime, czyli (mówiąc bardzo ogólnie) kreskówki rodem z Dalekiego Wschodu. Tam na stałe weszły w świat kina, ponieważ w tym stylu powstają niemalże wszystkie gatunki filmowe. Wystarczy przytoczyć wzruszający, odciskający piętno w pamięci dramat „Spirited Away” Hayao Miyazakiego, nagrodzony w 2003 roku Oscarem za najlepszy film animowany.

Jeśli chodzi o filmy lalkowe, prym wiodą twórcy z Wielkiej Brytanii. To tam Nick Park założył słynne studio Aardman, odpowiedzialne chociażby za doskonałe „Uciekające Kurczaki”. W Polsce specjalizuje się w tym Studio Małych Form Filmowych Se-ma-for z Łodzi. To tam powstały m.in. „Przygody Misia Colargola” czy „Piotruś i Wilk” w reżyserii Suzie Templeton.

No dobrze, ale mieliśmy rozprawiać to o najbardziej technologicznych postaciach z kreskówek. Wybór nie był łatwy, bo wiele z nich wyposażonych było w nowoczesne cuda techniki, ale…

5. Pomysłowy Dobromir / Piotruś („Zaczarowany ołówek”) - piąte miejsce zdobyło dwóch polskich bohaterów. Pierwszy z nich, sympatyczny i pomocny geniusz Dobromir, to taki animowany Angus MacGyver. Tu poskleja, tam przytnie, tu przybije i voila - maszyna do zbierania siana gotowa. A pod ręką miał jedynie kilka sztachet, nożyczki i sznurek. Dziadek męczy się nosząc wodę ze studni? Nic prostszego, Dobromir w kilka minut skonstruuje akwedukt z automatycznym systemem pompowania. Można by ośmielić się stwierdzić, że to postać, która przyniosła polskiej wsi więcej technologii, niż Unia Europejska.

Natomiast Piotruś miał w swoim posiadaniu ołówek, który potrafił materializować cokolwiek zostało nim narysowane. Co w tym technologicznego? Ano to, że wyprzedził swoją epokę o dziesiątki lat! Można już kupić chociażby 3Doodler, długopis „drukujący” w 3D. Przy odrobinie wprawy, można nim narysować wszystko. No, prawie wszystko…

4. Dexter („Laboratorium Dextera”) - kultowa postać stworzona przez nie mniej kultowego Grenndy’ego Tartakovsky’ego dla studia Hanna Barbera. Serial emitowany był na antenie Cartoon Network, popularnego kanału nadającego filmy animowane przez cały dzień. Dexter jest ryżym geniuszem-czwartoklasistą, który w podziemiach przeciętnie wyglądającego domu ukrywa laboratorium, na widok którego Elon Musk zwinął by się w kłębek i załkał w kącie pokoju. Technologie, jakimi dysponował Dexter będą dla ludzkości nieosiągalne jeszcze przez długi czas. Teleportacja była u niego na porządku dziennym, podobnie zaawansowana genetyka trans-gatunkowa, operacje na poziomie sub-molekularnym czy korzystanie z egzoszkieletów na każdą okazję. Rany, ten dzieciak miał więcej zabawek od Iron Mana!

3. Diodak Newtoniusz, syn Fultona, wnuk mechanika - jeśli Pomysłowy Dobromir był polskim MacGyverem, to Diodak jest po prostu kaczą jego wersją. Stworzony w 1952 roku przez Carla Barksa, na stałe zagościł w świecie Disneya, a przede wszystkim w uniwersum Kaczora Donalda. Diodak zamieszkuje naszpikowany technologiami domek przy ulicy Chipowej 12 w Kaczogrodzie, a za jedyne towarzystwo ma swojego pomocnika, antropomorficzną żarówkę o imieniu Wolframik. Posiada również siostrzeńca Megajonka. Ciekawostką jest, że samodzielna seria komiksowa Diodaka jest wydawana do dzisiaj, chociaż dostępna (chyba) tylko na rynku amerykańskim. Postać znana jest z tego, że - jak głosi napis na jej domu - jest „wynalazcą wszystkiego”. I faktycznie, Diodak jest w stanie spełnić nawet najbardziej szalone życzenia swoich klientów. Nie da się ukryć, że taka polityka prowadzi bardzo często do skonstruowania maszyn przynoszących więcej szkody, niż pożytku, ale jednego odmówić mu nie można - ma kaczor łeb, jak sklep, a półki zastawione pod sam sufit. No i skonstruował zbroję Robo-Kwaka, tajemniczego obrońcy Kaczogrodu. Chapeau bas!

2. Inspektor Gadżet - tego pana chyba nikomu przedstawiać nie trzeba. Cybernetycznie zmodyfikowany, gapowaty policjant za cel honoru postawił sobie ujęcie groźnego złoczyńcy, Dr Klaufa. Ilość technologicznych gadżetów, jakie wbudowano w ciało tego sympatycznego bohatera przekracza wszelakie normy światowe. W samej tylko głowie ukryte miał śmigło, parasol, trzecią rękę, lornetkę, noktowizor, podczerwień i kilka innych, niezwykle przydatnych w chwytaniu przestępców narzędzi. Jego ręce mogły wydłużać się, niczym sprężyny, natomiast w nogach posiadał… cóż - sprężyny. Dzięki nim mógł nie tylko wznosić się na wysokość przeciętnego budynku, ale również pokonywać ogromne odległości jednym tylko susem. I chociaż Gadżet naszpikowany był technologiami, jego fajtłapowata natura wcale nie czyniła zeń dobrego gliniarza. Gdyby nie jego siostrzenica Penny i niezwykle inteligentny pies Łepek („król kamuflażu”), nigdy nie udałoby mu się rozwiązać żadnej sprawy. Mimo wszystko, pod względem technologii był prawie niedościgniony…

1. Jetsonowie - bezkonkurencyjni zwycięzcy plebiscytu na najbardziej technologiczne postaci z kreskówek. Opracowani w 1962 roku przez studio Hanna-Barbera mieli być dokładnym przeciwieństwem popularnych wtedy Flinstonów, pociesznych jaskiniowców. Jetsonowie żyli w 2062 roku, gdzie pojazdy odrzutowe były standardem, który wyparł samochody, a po mieście poruszano się powietrznymi szlakami komunikacyjnymi. Nie wiadomo, na którym piętrze mieścił się dom Jetsonów, ale na pewno było to setki metrów ponad powierzchnią Ziemi, jeżeli w ogóle była to Ziemia. Ich pomoc domowa była inteligentnym robotem obdarzonym własnym rozumem, a pies nosił na szyi komunikator głosowy. Standardem było posiadanie własnego plecaka odrzutowego, kapsuły zawożącej dzieci do szkoły czy maszyny produkującej gotowe do spożycia dania. Niezwykle techno-sugestywna była też sama stylistyka świata przedstawionego - ubrania głównych bohaterów stanowiły haute couture najwyższych lotów, wszystko wyposażone było w anteny, kable, ostro łamane krawędzie i tego typu ozdobniki. Każdy nosił też smartwatcha. A więc jesteśmy całkiem blisko wizji rodem z popularnej kreskówki!

To nasz typ pięciu najbardziej technologicznie zaawansowanych postaci z szeroko rozumianych „bajek”. Oczywiście było ich o wiele więcej, żeby wymienić chociażby Mega-Mana, Blendera („Futurama”), Iron Mana czy bohaterów „The Adventure Time”, ale naszym zdaniem to ta piątka jest w jakiś sposób ikoniczna. To postaci, które wiele osób kojarzy, a jeszcze więcej doskonale pamięta ze swojej młodości lub młodości swoich dorosłych już dzieci. A przede wszystkim, to postaci, dla których można by znaleźć odpowiedniki w świecie filmów fabularnych czy nawet w rzeczywistości - bo czy taki Dexter nie jest kimś w rodzaju prekursora Larry’ego Page i Elona Muska w jednym? Czyż Diodak nie jest rysunkową wersją MacGyvera? A Jetsonowie… Cóż, Jetsonowie to my za kilkanaście lat.