Publicystyka - ngo.pl

3 czerwca 2009 odbyło się drugie spotkanie Rady Działalności
Pożytku Publicznego (RDPP) III kadencji. Nieobecnego Jarosława
Dudę, Sekretarza Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej,
w roli współprzewodniczącego ze strony rządowej, zastąpiła Elżbieta
Chojna-Duch, Podsekretarz Stanu. Ze strony pozarządowej spotkaniu
współprzewodniczył Jan Jakub Wygnański. Pośród zebranych
najliczniejsi byli reprezentanci samorządów, a w zdecydowanej w
mniejszości byli członkowie rządu.

Podczas posiedzenia omawiano sprawy zarówno organizacyjne -
dotyczące zasad funkcjonowania samej Rady (regulamin, ustalanie
składów zespołów problemowych), jak i merytoryczne, skupione wokół
trzech zasadniczych zagadnień: wyboru reprezentantów do
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES), wyników FIO
2009 i ciągu dalszego prac nad nowelizacją ustawy o działalności
pożytku publicznego i o wolontariacie. Pokrótce omówiono także
kwestię opiniowania przez Radę projektu rozporządzenia Ministra
Rozwoju Regionalnego, dotyczącego wydatków związanych z realizacją
programów operacyjnych. Rozporządzenie to doprowadzić ma do
ułatwienia, uelastycznienia i przyspieszenia sposobu przekazywania
i rozliczania środków dotacji rozwojowych.

Rada wysyła do Brukseli

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny to, w tej chwili,
nienajlepiej rozpoznawalna w Polsce instytucja, jednak na poziomie
europejskim cieszy się ona dużym poważaniem i ma zasadniczą „moc
sprawczą”. Komitet to jeden z dwóch podstawowych organów doradczych
Unii Europejskiej i jak powiedział Jakub Wygnański „jest to
miejsce, gdzie idea społeczeństwa obywatelskiego przekuwana jest na
faktyczne działania”. EKES jest ciałem eksperckim, w skład którego
wchodzą Pracodawcy, Pracownicy oraz Inne Podmioty (m.in.
organizacje pozarządowe, konsumenckie i rolnicze), w tym 21
delegatów z Polski. Są oni mianowani przez Radę Ministrów Unii
Europejskiej, na podstawie desygnacji przedstawionych przez rząd,
przygotowanych z kolei na podstawie propozycji reprezentatywnych
organizacji społeczeństwa obywatelskiego na szczeblu krajowym. W
Polsce propozycje obsady „Innych Podmiotów” wysuwać ma RDPP.

Aktualnie Rada zmierzyć się musi z problemem wymiany członka
Komitetu w trakcie kadencji oraz zaopiniować propozycję wyłaniania
polskich przedstawicieli do EKES, przedstawioną przez Trójstronną
Komisję ds. Społeczno-Gospodarczych, na kadencję 2010 - 2014.
Propozycje Komisji nie spotkały się z aprobatą Rady – uznano, iż
partner społeczny nie otrzymuje w nich równoprawnej pozycji i jego
znaczenie jest marginalizowane. Członkowie Rady zgodnie przyznali,
że konieczna jest zmiana relacji i sposobu komunikacji między Radą
a Komisją. Padł pomysł, aby, na czas obrad, dokonywać wymiany
„ambasadorów” między tymi dwoma organami. Prace nad
rozstrzygnięciem kwestii powołania nowego członka do EKES oraz
zadanie ustalenia z Komisją Trójstronną satysfakcjonujących obydwie
strony rozwiązań, odnośnie wyłaniania polskich przedstawicieli do
EKES, powierzono zespołowi ds. dialogu i współpracy. Zatwierdzanie
tych zmian odłożono na kolejne spotkanie RDPP.

FIO 2009 – pierwsze podsumowania

W dalszej części spotkania zajęto się omówieniem
rozstrzygnięcia konkursu FIO 2009. W ramach 4 priorytetów zgłosiło
się ponad 3800 organizacji, 2816 przeszło przez ocenę formalną i
merytoryczną. Zgłoszono w sumie 937 projektów dwuletnich.
Największym zainteresowaniem cieszył się priorytet trzeci:
"Integracja i aktywizacja społeczna. Zabezpieczenie społeczne", a w
drugiej kolejności priorytet pierwszy: "Aktywni, świadomi
obywatele, aktywne wspólnoty lokalne". Zdecydowanie deficytowa
ilość wniosków spłynęła na pozostałe dwa priorytety, a zwłaszcza na
"Rozwój przedsiębiorczości społecznej", gdzie zarejestrowano
jedynie 64 wnioski, na kwotę nieprzekraczającą zarezerwowanych 9
412 500,00 zł. Pozostałe środki przesunięto na dofinansowanie
projektów w innych priorytetach. Krzysztof Więckiewicz, dyrektor
Departamentu Pożytku Publicznego MPiSS, podkreślał, że zdecydowanie
poprawiła się jakość składanych wniosków. Udało się także osiągnąć
większą niż w ubiegłych latach zbieżność ocen eksperckich - jedynie
10% różniło się o więcej niż 30 punktów.

Członkowie RDPP dyskutowali o pomyśle wprowadzenia dodatkowych
punktów w ocenie wniosków, za możliwość wykazania się współpracą, a
najlepiej dofinansowaniem, ze strony lokalnych samorządów. Stoi za
tym chęć upewnienia się, że wspierane są projekty, które
rzeczywiście odpowiadają na lokalne potrzeby. Oczywiście trzeba
będzie zachować ostrożność przy konstruowaniu takich wymogów, bo
konkursy grantowe samorządów mogą być niekompatybilne z FIO.
Ponadto zdarza się, iż samorządy mają diametralnie różne – co nie
oznacza, że lepsze - pomysły na działalność lokalną, niż
organizacje pozarządowe i te ostatnie zmuszone są działać bez ich
wsparcia. Zwrócono też uwagę, że przy konstruowaniu zasad kolejnego
konkursu warto będzie pomyśleć o stworzeniu zabezpieczeń, dzięki
którym niewiarygodne organizacje (takie które np. otrzymały zakaz
korzystania ze środków lokalnych) nie będą otrzymywać dotacji z
FIO. Rozmawiano także o potrzebie przeprowadzenia kompleksowej
ewaluacji FIO i przeanalizowaniu odpowiedniego pozycjonowania FIO
wobec pozostałych systemów finansowania (np. POKL). Przypomniano,
iż w drugiej połowie 2008 roku NIK badał FIO, jednak nie jest
dostępny jeszcze pełen raport (brakuje wyników kontroli
beneficjentów). Krzysztof Więckiewicz zapewniał, że częściowe
raporty pokazują, iż weryfikacja FIO wypada pozytywnie.

Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego – ciąg dalszy

Ostatnim dużym tematem, jakim zajęła się Rada była kwestia
dalszych prac nad nowelizacją ustawy o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie. Rozmawiano o procedurze uzgadniania
stanowisk w stosunku do propozycji rządu, w trakcie aktualnie
trwających prac parlamentarnych. Podczas wysłuchania publicznego
ustawy strona społeczna zgłosiła szereg uwag, są one jednak
rozbieżne i konieczne jest wypracowanie wspólnego stanowiska
trzeciego sektora. O stworzenie i przestawienie takiego stanowiska
poproszona została RDPP.

W tym celu zorganizowane zostaną seminaria dyskusyjne, ale –
jak podkreślano - nie należy ich traktować jako kolejnego etapu
konsultacji społecznych. Do dyskusji zaproszeni zostaną wybrani
specjaliści, przedstawiciele organizacji pozarządowych (głównie
tych, które zgłosiły swoje propozycje zmian brzmienia konkretnych
fragmentów ustawy) oraz byli członkowie Rady DPP. Zasadniczymi
kwestiami, nad którymi debatować będzie się podczas seminariów to:
inicjatywa lokalna, definicja NGO, statutowa działalność odpłatna,
współpraca z administracją publiczną. Seminaria obywać się będą
przed posiedzeniami podkomisji. Posiedzenia podkomisji startują 19
czerwca i trwać będą do końca lipca.

Oczywiście od razu sformułowano kilka problemów, które
niewątpliwie towarzyszyć będą pracom grup seminaryjnych. Po
pierwsze, pewne jest, że wokół pewnych kwestii nie ma i nie będzie
wspólnego stanowiska trzeciego sektora. Dlatego, jak mówił
Krzysztof Więckiewicz, warto jest dążyć do osiągnięcia kompromisu,
bo o konsensusie nie ma co marzyć. Po drugie nie należy liczyć na
to, że wypracowane ustalenia zostaną w 100% przyjęte przez stronę
rządową, bo w projekcie uwzględnione zostały różne interesy sektora
rządowego i one będą brane pod uwagę w pierwszej kolejności.

Prawie pięciogodzinne spotkanie zakończyło się dyskusją nad
organizacją kolejnego posiedzenia w formie wyjazdowej, co zapewne
uniemożliwi zewnętrznym obserwatorom udział w tym wydarzeniu.