Doświadczenie organizacji pomocy uchodźcom - co chcemy wam opowiedzieć [Fundacja Mission-U]
824 dzień wojny. Świat obserwuje precyzyjne ataki rakietowe, dziesiątki tysięcy bomb w centrum Europy, które mają na celu zniszczenie muzeów, drukarni, biznesów, uniwersytetów i bibliotek, szpitali, szkół i przedszkoli. 25% terytorium Ukrainy jest okupowane, tysiące miejscowości zostało zniszczonych i opustoszałych. Świadomość tej rzeczywistości pomaga każdemu zrozumieć, że nikt z nas nie może być pewny swojego przyszłości.
Musimy bronić swojego życia, jeśli jakiś szary, nieudolny człowiek zdecyduje się nam je odebrać.
W tych tragicznych czasach największym zwycięstwem jest nadzieja. Polska, pierwszy kraj, który uznał niepodległość Ukrainy w 1991 roku, stała się opoką dla tych, którzy uciekli przed wojną. Otworzyła swoje granice dla uchodźców, zapewniła schronienie milionom Ukraińców i tym samym pokazała, do czego jest zdolna ludzkość w krytycznych momentach. To doświadczenie jest bezcenne i zasługuje na wdzięczność. Polska i jej obywatele pokazali wielkość ludzkiego ducha, otwierając swoje serca i pomagając ukraińskim uchodźcom w tym trudnym czasie. Godność i mądrość w zmienianiu historii, gotowość do pomocy w tragicznym momencie są przykładem do naśladowania na całym świecie. Dzięki Wam wierzymy w siebie. Życie ludzi to nie polityka, nikt nam nie może przeszkodzić, gdy chodzi o ochronę Przyszłości. Wszyscy razem budujemy politykę bezpieczeństwa - nowy świat dla Życia.
Ciekawi nas, jak działa ten mechanizm ludzkości, kim są ci ludzie, którzy stają w obronie na wezwanie serca? Co widzimy w pierwszych godzinach wojny? Polska, jako symbol wsparcia i pomocy, stała się liderem w pomocy humanitarnej, przyjmując miliony uchodźców i pokazując nam, jak można przejść przez najciemniejsze momenty, pozostając ludzkimi. Działania stały się najcenniejszą formą wsparcia. Wysoka świadomość obywatelska i odpowiedzialność pozwoliły Polakom w kilka sekund dokonać właściwego wyboru jako naród. W przyszłości ten fenomen będzie badany i analizowany jako cywilizacyjny skok polskiego narodu. Zwycięstwo w wojnie, której nie rozpoczęliśmy, ale w której podjęliśmy walkę, wskazuje na narodziny nowego poziomu strategii kolektywnego przetrwania, dostępnego dla tych, którzy widzą i znają Prawdę, i są gotowi bronić swojej Wolności i Niepodległości - wartości cywilizacji i demokratycznego społeczeństwa.
Od pierwszych chwil sprowokowanej katastrofy humanitarnej Polska przyjęła ponad 4 miliony ukraińskich uchodźców. Kraków stał się centrum pomocy humanitarnej, wulkanem wolontariatu, który tętnił życiem przez całą dobę. Dziadek z laską, odbiera z dworca Ukrainkę, która zaraz będzie rodzić, a do niej przytula się małe, przestraszone dziecko, które mocno trzyma na sznurku swojego pieska. Karetka zabiera z dworca młodą Ukrainkę, która miała zawał serca, ponieważ ewakuacyjny pociąg z Charkowa został ostrzelany Gradami. Neurochirurg kończy operację trzymiesięcznego dziecka, której nie zdążyli dokończyć ukraińscy chirurdzy w Kijowie w Okhmatdyt, ponieważ szpital został ostrzelany. Obok Krakowskiej Rady Miejskiej urzędnik podaje numer telefonu i mówi po prostu: możesz dzwonić nawet o północy, jeśli potrzebujesz mojej interwencji. Polowe kuchnie z gorącym jedzeniem na wszystkich punktach kontrolnych z Ukrainy, tysiące wolontariuszy z gorącą kawą, herbatą, kanapkami przygotowywanymi przez biznesmenów, szefów dużych korporacji, mamy na urlopie macierzyńskim, menedżerów po spotkaniach na ZOOM. Cały Kraków mienił się ukraińskimi flagami, ogromnymi banerami "Ukraino, dasz radę", "Ukraino, jesteśmy z Tobą", "Razem silniejsi", a na balkonach Krakowian pojawiły się plakaty wspierające Ukraińców "Jesteśmy z Wami do Zwycięstwa". Dla niektórych mogły to być tylko hasła czy formalności, może ktoś patrzy na Ukraińców sceptycznie i z pogardą, ale dla każdego, kogo wojna zmusiła do opuszczenia swojego domu, każde słowo pełne wsparcia i wiary dodawało pewności siebie.
Największym wyzwaniem jest potrzeba szybkiej adaptacji do warunków kryzysowych i znalezienie skutecznych sposobów wsparcia tych, którzy szukają schronienia. Brak standardowych czynników sukcesu, takich jak doświadczenie, planowanie, zarządzanie, dyskusje, podejmowanie decyzji i ocena ryzyka, nie przeszkodził nam w szybkim zmobilizowaniu zasobów ludzkich, logistycznych i finansowych oraz nawiązaniu partnerstw z ponad 30 polskimi i 20 międzynarodowymi organizacjami z 17 krajów. Dostarczono 4000 transportów humanitarnych dla potrzebujących, zorganizowano przewóz 7 tysięcy uchodźców z Ukrainy, wysłano tysiące książek polskich pisarzy do ukraińskich bibliotek, zorganizowano i dostarczono ponad 2000 paczek żywnościowych dla potrzebujących, zaangażowano ponad 2000 wolontariuszy, wykonano 4000 telefonów i napisano setki e-maili. Jak to robiliśmy? Nie wiem. Czy byliśmy liderami mającymi wcześniejsze, bezsprzeczne doświadczenie w organizacji pomocy humanitarnej? Praktycznie nikt z nas wcześniej nawet nie zajmował się działalnością charytatywną. Jedynym wyjaśnieniem jest samoorganizacja wszystkich, którzy w jednej chwili stanęli razem. To jest jasny przykład dojrzałego społeczeństwa obywatelskiego, gdzie każdy dobrowolnie pełni swoją funkcję. Na pierwszy rzut oka to jakiś chaos, niekontrolowane procesy, a w rzeczywistości dobrze skoordynowana, jednoczesna praca bardzo różnych, nieznajomych sobie ludzi. Nazwaliśmy to "Łańcuchem jednoczenia ludzi Dobrej Woli". Czas, który uwidocznił każdego.
Te działania świadczą o ogromnej solidarności i determinacji społeczności międzynarodowej w niesieniu pomocy tym, którzy znaleźli się w trudnych sytuacjach. Ważne jest, aby podkreślić, że tak szeroko zakrojona mobilizacja i koordynacja nie byłyby możliwe bez współpracy z międzynarodowymi partnerami i głębokiego zrozumienia wspólnych wartości i misji. Nasza reakcja na kryzys pokazała, jak ogromne znaczenie ma współpraca i interakcja w warunkach kryzysowych. Wspólna praca i wsparcie w tak trudnym czasie są przykładem tego, jak zjednoczone wysiłki mogą znacząco poprawić sytuację i pomóc tym, którzy najbardziej tego potrzebują. Ważne lekcje, które wynieśliśmy z naszej misji humanitarnej, polegają na umiejętności bycia elastycznym i szybkiego dostosowywania się do sytuacji kryzysowych. Doświadczenie naszej organizacji, stworzonej przez uchodźców w warunkach wojny, jest bezcenne. Nie możemy powiedzieć, że byliśmy liderami, ale byliśmy tam, gdzie nas potrzebowano w tym trudnym czasie. I obok nas byli ci, którzy szanują naszą Godność. Nasza wartość polega na człowieczeństwie. Dziękujemy wam, Dobrzy Ludzie, za waszą nieobojętność i pomoc.
Praca wolontariacka jest jedną z najtrudniejszych w naszych czasach. Niezwykle trudno jest utrzymać równowagę psychiczną, gdy wokół dziesiątki tysięcy ludzi, którzy wczoraj byli szczęśliwi, mieli rodziny, rodziców, własny dom i godną pracę. Mieliśmy przyszłość. A dziś staliśmy się "wrażliwą kategorią, uchodźcami". Oprócz naturalnego wypalenia przy długotrwałej i nieopłacanej pracy, wolontariusze muszą generować nowe aktywności, aby przyciągnąć uwagę i chęć pomocy. Zużywanie energii na przekonywanie ludzi, aby nie byli obojętni, gdy wokół jest ogromna liczba potrzebujących pomocy. Czas wymaga zjednoczenia od każdego, znalezienia swojego "punktu oparcia", aby przetrwać. Trzeba nauczyć się prawidłowo wykorzystywać swoje siły fizyczne, umieć planować czas na odpoczynek i osobiste wydatki finansowe, ponieważ pozostaje bardzo mało czasu na ich uzupełnienie. Nasza wolontariacka ekipa w wielu przypadkach nie podołała. Praktycznie wszyscy doświadczyli wypalenia emocjonalnego, fizycznego wyczerpania, często rozczarowania. Wielu po raz pierwszy zrozumiało, czym jest depresja. Dlatego musimy jeszcze nauczyć się rozwijać organizację instytucjonalnie, aby chronić jej członków przed takimi destrukcyjnymi stanami, organizować szkolenia, rekreację, uzyskiwać wsparcie finansowe za włożony wysiłek. Zrozumieliśmy, że to ważne, jeśli chcemy być bardziej skuteczni w niesieniu pomocy innym. Nasza ekspertyza potwierdza dwa główne składniki zdobytego doświadczenia:
Kluczowe jest kompleksowe podejście do pomocy uchodźcom. Tylko łącząc różne formy wsparcia - materialną, psychologiczną, edukacyjną i integracyjną - możemy naprawdę skutecznie pomagać tym, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji. Jesteśmy dumni z tego, co udało nam się osiągnąć, ale wiemy, że przed nami jeszcze wiele wysiłku. Dlatego zwracamy się do wszystkich, którzy mają możliwość wsparcia naszych działań - pomoc celowa ma ogromne znaczenie i przyczynia się do budowania lepszego życia dla tych, którzy zmuszeni byli opuścić swoje domy. Komunikacja i kontakt z uchodźcami to nasz główny cel. Polskie społeczeństwo robi wiele dla Ukraińców. Razem tworzymy warunki do integracji i samorealizacji. Naszym zadaniem jest rozwijanie samodzielności i aktywności. Planujemy kontynuować pomoc uchodźcom w rozwiązywaniu ich podstawowych potrzeb. Priorytetem jest wsparcie psychologiczne i integracja, rozwiązanie potrzeb w zakresie zakwaterowania.
Tak wygląda życie ludzi w organizacji założonej przez uchodźców, której świat dał szansę na ocalenie. Wszystko, co nam się przytrafiło, już nikt nam nie odbierze i nie zmieni - cena bezcennego doświadczenia. Ukraina walczy o swoją Niepodległość i razem obroni wolność demokratycznego świata. Póki otrzymujemy "Oscara" za najtragiczniejszy film dokumentalny, zwyciężamy na ringu najsilniejszego boksera świata, dokumentujemy świadectwa wojny, rodzimy się w schronach, zaczynamy nowe życie w innych krajach od zera, organizujemy wieczory literackie, dzielimy się swoimi wartościami, kulturą, historią. Poranna kawa co rano jest słona od łez, ale uświadamiasz sobie, że żyjesz i zdobywasz doświadczenie, uczysz się akceptować nową rzeczywistość. Nauczyliśmy się maskować swój ból, mimo wszystko nadal wierzymy i apelujemy do całego świata "Ratujcie Ukrainę". Tak przekształcamy się w kraj Wdzięczności.
Jesteśmy wdzięczni NGO Forum "Razem", że od początku jesteście z nami. Wasz profesjonalizm, Wasz wspaniały zespół motywuje nas do rozwoju i doskonalenia się. Dziękujemy za możliwość podzielenia się naszym doświadczeniem uchodźców, emocjami, przeżyciami i planami. Mamy nadzieję, że nasza trudna droga będzie przydatna dla innych i przyczyni się do poprawy organizacji pomocy humanitarnej uchodźcom na całym świecie.
Wsparcie i współpraca przekształcają ludzi w Ludzi.
Wartości moralne, które kształtowały się przez tysiąclecia, są niezmienne.
Seria "Czerpanie przez doświadczenie"
Powyższy materiał powstał w ramach działań NGO Forum “Razem”, goszczonego przez Polską Akcję Humanitarną, dzięki wsparciu finansowemu Oxfam. Celem projektu “Czerpanie z doświadczenia” jest zapisanie i podzielenie się lekcjami, jakie organizacje lokalne wyciągnęły ze swoich działań swojej pracy na rzecz uchodźców i migrantów w Polsce, aby wiedza ta została utrwalona i mogła być zaprezentowana innym organizacjom oraz międzynarodowej społeczności humanitarnej.
Członkowie NGO Forum “Razem” zaproszeni do autorstwa publikacji wyrażają poglądy własne oraz własnych organizacji.