Wydaje się, że kupowanie rzeczy to sama rozkosz: spełniamy swoje zachcianki, zaspokajamy podstawowe potrzeby, robimy drobne przyjemności sobie oraz swoim bliskim. Oczywiście, nie ma w tym nic złego, jeśli zastanawiamy się nad tym, co i ile kupujemy. Czy zadajemy sobie pytania, skąd pochodzi kupowana przez nas rzecz, kto ją wykonał i z jakich materiałów? Czy zawsze wiemy, jak użytkowanie przez nas rzeczy wpływa na środowisko i czy możemy w jakiś sposób ten wpływ zminimalizować? Czy wszystkie rzeczy, które nabywamy i które mamy w domu są nam rzeczywiście potrzebne?
Nad tymi kwestiami zastanawiali się uczestnicy wizyty studyjnej
zorganizowanej w dniach 18 – 19 grudnia 2008 w ramach projektu
„Śmieć – czy na pewno do śmieci”. 10 młodych osób z Polskiej Sieci
Ekoklubów odwiedziło Stowarzyszenie „Eko-Inicjatywa” w Kwidzynie,
aby zapoznać się z programami na rzecz świadomej konsumpcji oraz
wziąć udział w warsztatach na ten temat.
Wizyta rozpoczęła się od prezentacji działań Stowarzyszenia
właśnie na rzecz młodzieży oraz świadomego kupowania. Uczestnicy
zachęcani byli do używania toreb wielorazowych, do sprawdzania
pochodzenia konkretnych produktów i do zadawania pytań sprzedawcom
i producentom na temat oferowanych przez nich towarów. Oglądano
także fotografie dokumentujące projekt promujący stosowanie wikliny
do wytwórstwa przedmiotów użytkowych oraz sprzętów gospodarstwa
domowego. W regionie Kwidzyna bowiem panują bardzo dobre warunki do
uprawy wikliny. Pierwszy dzień wizyty zakończył się zwiedzaniem
stajni znajdującej się obok siedziby Stowarzyszenia, zapoznaniem
się z programami pomocy zwierzętom oraz zwiedzaniem samego
Kwidzyna.
Drugiego dnia odbyły się warsztaty na temat tego, jak świadomie
konsumować. Uczestnicy musieli stworzyć wizerunek dobrego
(ekologicznego) oraz złego (nieekologicznego) konsumenta. Przy
wizerunku pozytywnym pojawiły się zatem wielorazowe torby i
opakowania, kosze wiklinowe, zdrowa żywność: warzywa, owoce, towary
produkowane w Polsce i na lokalnym rynku, energooszczędne żarówki
oraz inne sprzęty gospodarstwa domowego, odzież wykonana z
naturalnym materiałów.
Negatywny konsument miał ze sobą plastikowe torby, kupował
żywność w restauracjach typu fast food, marnował prąd i wodę,
zaśmiecał środowisko dookoła siebie i nie dbał o pochodzenie
produktów, których używał. Wykonane prace plastyczne zachęciły
grupę do dyskusji nad tym, jak my sami konsumujemy, co kupujemy w
sklepach i czym się kierujemy przy naszym wyborze.
Kolejną część warsztatu poświęcono zabawie w sklep. Uczestnicy
mieli do wyboru szereg codziennych produktów i wybierali to, co
włożyliby do koszyka. Następnie uzasadniali swój zakup. I tak w
torbach (oczywiście wielorazowego użytku) znalazły się, między
innymi: papier toaletowy wykonany z makulatury, żarówka
energooszczędna, akumulatorki wraz z ładowarką zamiast baterii,
naturalne soki w szklanych opakowaniach, ciastka i owoce na wagę
zamiast w plastikowych pudełkach, czy foliach. Wybory te świadczyły
o iście ekologicznym podejściu młodych konsumentów.
Wizyta zakończyła się odwiedzeniem zakładu utylizacji odpadów w
Gilwie Małej, gdzie pracownicy opowiadali o tym, jak śmieci są
przywożone, sortowane, a następnie które surowce sprzedaje się do
odzysku, a które składuje na pobliskim wysypisku. Uczestnicy mieli
okazję zobaczyć zakład od wewnątrz i obserwować, jak on
funkcjonuje, a także wysłuchać informacji na temat działającej w
zakładzie kompostowni.
W trakcie pobytu w Kwidzynie udało się także wysłuchać wykładu
na temat energii jądrowej oraz perspektyw związanych z planami
budowy takiej elektrowni w województwie pomorskim. Dyskusja
panelowa pomiędzy przedstawicielem Polskiej Agencji Atomistyki oraz
członkinią Zarządu Zielonych była bardzo pouczająca. Prelegenci
prezentowali za i przeciw elektrownią oraz wpływ takiej elektrowni
na środowisko i jej koszty (finansowe, społeczne, ekologiczne).
Wizyta zakończyła i podsumowała trwający od 6 miesięcy projekt
finansowany z FIO 2008. Projekt poświęcony był segregacji odpadów i
temat ten był poruszany przez uczestników z różnych perspektyw.
Jedną z nich jest właśnie konsumowanie, które nieodzownie łączy się
z produkowaniem odpadów. Z pewnością nad tym zagadnieniem Polska
Sieć Ekoklubów będzie pracować w roku 2009, starając się przekonać
każdego do bycia dobrym konsumentem.
20 grudnia w siedzibie Ekoklubu „Nie tylko dla siebie” odbyły
się warsztaty również poświęcone odpowiedzialnemu kupowaniu.
Spotkanie poprowadziła Weronika Paszewska, trenerka Centrum
Edukacji Obywatelskiej i działaczka Stowarzyszenia Grupa EFTE
Warszawa. Wspólnie z Ekoklubowiczami z Łodzi i Zgierza
zastanawialiśmy się nad tym, czym się kierujemy przy kupowaniu tych
czy innych rzeczy, rozwiązywaliśmy test poświęcony dokonywaniu
odpowiedzialnych wyborów, a najmłodsi uczestnicy narysowali i
zaprezentowali swoją wizję mieszkania odpowiedzialnego konsumenta.
Zostały w nim umieszczone: energooszczędny sprzęt elektroniczny i
żarówki, kosze na segregowane śmieci, łazienka z prysznicem,
lodówka ze zdrową żywnością i sporo innych rzeczy, które mogą
uczynić nasze mieszkanie bardziej ekologicznym. Później
spróbowaliśmy sprzedać sprawiedliwie jeden banan dzieląc dochód
pomiędzy rolnikami, spółdzielnią, kampanią transportową, hurtownią
i sklepikarzem, a trenerka opowiedziała o zasadach sprawiedliwego
handlu na przykładzie sprzedaży kawy. W końcu spotkania prowadząca
zaprezentowała różne przedsięwzięcia swojej organizacji na rzecz
świadomej konsumpcji i sprawiedliwego handlu.
