Publicystyka - ngo.pl

Przez miniony rok firmy, które wzięły udział w tegorocznym rankingu Forum Darczyńców, przekazały na cele społeczne prawie 83 miliony złotych, czyli o ponad milion złotych więcej niż rok wcześniej. Nie da się jednak nie zauważyć, że przyrost wartości dobroczynności filantropijnej w Polsce znacząco zwolnił. W poprzednich latach kwota, jaką biznes przeznaczył na pomoc społeczną, wzrastała w tempie kilku, a nawet kilkudziesięciu milionów rocznie.

Zdaniem organizatorów konkursu powód jest jeden. Firmy w Polsce zaczynają odczuwać kryzys:

– Nie widać tegom, jeśli chodzi o kwoty pomocy, ale widać po tym, że w tego rocznym rankingu wiele firm po prostu nie zdecydowało się wziąć udziału – mówi koordynatorka konkursu Magdalena Pękacka. – Dzwoniliśmy do wszystkich laureatów poprzednich edycji rankingu i niestety w wielu firmach usłyszeliśmy: „W tym roku nie mamy się czym pochwalić, niestety wydatki na filantropię musieliśmy obciąć” – dodaje.

Jak pokazują dane, wydatki na działalność społeczną wcale nie są pierwszymi, które firmy tną w czasach niepewnej sytuacji gospodarczej. Obcinanie kwot przeznaczanych na pomoc tym bardziej świadczy o tym, że przedsiębiorcy widma kryzysu boją się naprawdę.

Grupa Liderów Filantropii od kilku lat pozostaje ta sama. W czołówce firm, które na filantropię przeznaczają największe bezwzględne kwoty, niezmiennie znajdują się duże przedsiębiorstwa i korporacje. W tym roku najwięcej na działania społeczne – ponad 20 milionów złotych – przekazało PZU. Na drugim miejscu znalazła się KGHM Polska Miedź, na trzecim Orange Polska, przekazując kolejno ponad 15 i ponad 13 milionów złotych. I tutaj widać jednak spadki.

– W jakimś stopniu musieliśmy ograniczyć wydatki na filantropię. Będziemy się starać, żeby tego uniknąć w tym roku, ale niczego nie mogę obiecać – przyznaje Maciej Witucki, prezes Zarządu Orange. – Jedno, co jest pewne, to fakt, że nadal będziemy starali się budować coraz większe zaangażowanie naszych pracowników oraz pomagać jak najbardziej efektywnie – dodaje.

W trudnych ekonomicznie czasach filantropia nie musi być dezawuowana, o ile podejdzie się do niej w sposób systemowy, tak jak do każdego innego biznesowego przedsięwzięcia. Podkreślają to tegoroczni liderzy filantropii.

– W naszej firmie mamy jasno określoną strategię dobroczynności. Realizuje ją Fundacja Orange – mówi prezes Witucki. – Cyklicznie przygotowujemy raporty odpowiedzialnego biznesu, bierzemy udział w indeksach, są audyty i sprawozdania. Musimy zarządzać naszymi priorytetami, tym komu i na co przekazujemy pieniądze – wyjaśnia.

W strategii filantropii, jaką przygotowują firmy coraz ważniejszy staje się więc wizerunkowy aspekt dobroczynności. Coraz więcej przedsiębiorstw przyznaje, że stara się, aby udzielana przez nich pomoc w coraz większym stopniu dotyczyła ich działalności, a dzięki temu działania filantropijne chociaż w części trafiają do tej samej kategorii działań firmy, co działania marketingowe. W ten sposób wydatki związane w filantropią daje się łatwiej obronić.

Takie profilowanie działań filantropijnych daje jednak oręż przeciwnikom filantropii korporacyjnej, którzy utrzymują, że za pomocą udzielaną przez firmy nie idzie nic oprócz PR-u.

– Zmienić takie myślenie to chyba nasze najważniejsze zadanie na najbliższe lata – uważa Agnieszka Sawczuk, członek zarządu Forum Darczyńców. – Nas cieszy dzisiaj zarówno to, że firmy angażują się w Polsce w działalność społeczną, jak i to, że widzą w tym dla siebie korzyści. Dzięki temu rozwijają się i przedsiębiorstwa, i organizacje, które przy nich pracują.

Agnieszka Sawczuk zwraca uwagę na jeszcze jeden pozytywny aspekt systemowego podejścia do filantropii: – Jeśli firma dobrze przemyślała sprawę; to, jak i gdzie chce działać, dobrze te działania zaplanuje, to i udzielana potem pomoc jest bardziej efektywna. Jest mniejsze ryzyko, że pieniądze przeznaczane na filantropię pójdą na marne – twierdzi. – Każde pieniądze przeznaczone na taką czy inną filantropię służą budowaniu wspólnego dobrobytu – dodaje.

Przedsiębiorcy przekonują, że nie chodzi tylko o pieniądze. W każdej z firm, które znalazły się rankingu Liderów Filantropii w działania pomocowe angażują się tysiące pracowników-wolontariuszy. To dodatkowy kapitał, który stale się gromadzi i także jest wykorzystywany.

– Ci ludzie robią to za darmo, zostają po godzinach w pracy, przychodzą w weekendy. Czasem robią to nawet bez naszej wiedzy – mówi Andrzej Klesyk, prezes zarządu PZU i wspomina: – Kiedyś przyszedłem do pracy, a pod biurowcem stał autobus, w którym można było oddać krew. Przed nim stała kolejka ludzi gotowych do przeprowadzenia zabiegu. Sami to zaplanowali i zorganizowali – mówi.

Podobnie jest w mniejszych firmach, które często nie mogą sobie pozwolić na udzielanie pomocy finansowej. Grupa Atlas przekazała na działalność filantropijną 2,1 miliona złotych, jednak było to aż ponad 7 procent wszystkich dochodów firmy. W każdym lokalnym oddziale firmy są ludzie, którzy pomagają później tę pomoc dystrybuować. Angażują się też w inne akcje, które w ogóle nie wymagają pieniędzy, a jedynie chęci.

Trudno wymienić fundację lub stowarzyszenie zajmujące się pomocą społeczną, która z filantropią nie miałaby w ogóle styczności. Niezależnie od idei, jaka przyświeca przedsiębiorcom udzielającym pomocy, faktem jest, że pieniądze od biznesu nadal szerokim strumieniem płyną do trzeciego sektora. W wielu sytuacjach filantropia jest skuteczniejsza od jakiejkolwiek innej formy pomocy, bo jest w stanie zadziałać szybko.

Profesor Alicja Chybicka, Kierownik Katedry i Kliniki Transplantologii Szpiku i Onkologii Dziecięcej Akademii Medycznej we Wrocławiu stwierdza: – Gdyby nie pomoc ludzi i firm dobrej woli, bardzo wielu dzieci już by dzisiaj nie było. Mogę ze swojego doświadczenia powiedzieć, że odruch serca znaczy bardzo wiele – mówi i wspomina: – Kiedy w 2007 roku komornik zablokował konta naszego szpitala i zostaliśmy z dnia na dzień z kliniką pełną dzieci bez jednej złotówki na koncie, momentalnie znalazła się masa darczyńców. Pieniądze wpłacały firmy, Fundacja Polsat uruchomiła numer SMS-owy, na który w ciągu paru godzin wpłynęły dwa miliony złotych. Czekaliśmy wtedy na pomoc rządową, która miała wpłynąć dopiero w przeciągu sześciu tygodni – mówi.

Profesor Chybicka ma też pomysł na nową kategorię konkursu Liderzy Filantropii. Jej zdaniem bardziej powinno się docenić wkład, jaki w działania filantropijne wnoszą tysiące, o ile nie miliony pracowników różnych firm.

– W jednym z przedsiębiorstw miałam ostatnio wykład na temat tego, jak wygląda procedura oddawania szpiku, kto i kiedy może go oddać. Wykształciło się dzięki temu kilkuset nowych, potencjalnych dawców. W taki sposób firma dzieli się sobą. W taki sposób budujemy społeczeństwo obywatelskie – podsumowuje.