Publicystyka - ngo.pl

Rozwój Lokalny Kierowany przez … społeczność Torunia?

Szereg spotkań konsultacyjnych, oddolna praca społeczników, zaangażowanie przedstawicieli lokalnych organizacji pozarządowych - kilkumiesięczna praca nad powołaniem Lokalnej Grupy Działania w Toruniu znalazła swój finał 7 grudnia. Proces ten jednak w pewnym momencie zatracił swój pierwotny oddolny charakter i został zdominowany przez jeden sektor.

W Toruniu proces tworzenia Lokalnej Grupy Działania ruszył latem. Zainicjowała go toruńska RDPP – ciało międzysektorowe, zrzeszające zarówno przedstawicieli NGO, jak i samorządu. W ramach RDPP powstała grupa zainteresowana nadaniem partycypacyjnego, oddolnego charakteru całemu procesowi. W jej skład weszli przedstawiciele Europejskiej Unii Kobiet - sekcja Polska, Stowarzyszenia Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych Tłok, Kujawsko-Pomorskiej Federacji NGO, CISTORu, Fundacji Stabilo, Fundacji Daj Szansę. Z ramienia GMT w pracach grupy brał udział dyrektor Paweł Piotrowicz.

11 sierpnia odbyło się pierwsze otwarte spotkanie osób zainteresowanych powstaniem LGD. Zgromadziło ono ponad 100 osób – przedstawicieli lokalnych organizacji pozarządowych, mieszkańców, urzędników. Na drugim spotkaniu 21 sierpnia uczestnicy wypracowali listę proponowanych celów i działań powstającej LGD. Zawiązana grupa robocza przygotowała także projekt statutu stowarzyszenia. 16 września został on skonsultowany z mieszkańcami. Otwarte konsultacje zgromadziły blisko 60 osób.

W październiku projekt statutu został przekazany Miastu, by sprawdzić jego poprawność pod względem formalnym przez miejskich prawników. Czas naglił - pod koniec października miało się odbyć spotkanie założycielskie LGD. Miasto jednak odwołało je, twierdząc, że konieczna jest dalsza praca nad statutem, gdyż nie zabezpiecza on interesów wszystkich sektorów. Okazało się, że samorząd chce mieć w dokumencie zagwarantowane miejsca w każdym z ciał i od ilości przedstawicieli miejskich w organach uzależnia proporcję przedstawicieli sektora społecznego, gospodarczego i mieszkańców.

Jednocześnie Prezydent Miasta Torunia niespodziewanie ogłosił autorski konkurs na wyłonienie partnera społecznego, który uzyska zobowiązanie Gminy Miasta Toruń do współpracy przy tworzeniu Lokalnej Strategii Rozwoju. Zobowiązanie takie jest wymagane regulaminem dla ubiegającego się w konkursie na uzyskanie wsparcia przygotowawczego na powstanie LSR. Na składanie ofert prezydent wyznaczył 7 dni. Ofertę złożyła Kujawsko-Pomorska Federacja Organizacji Pozarządowych (jako lider) w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Tłok – przedstawiciele obu organizacji spotykali się wcześniej wielokrotnie z Prezydentem i Wiceprezydentem Torunia i uzyskali zapewnienie o chęci wspólnej realizacji działań zmierzających do powołania LGD. Przed końcem składania ofert pojawił się jednak niespodziewanie drugi wniosek – Stowarzyszenia Instytut Rozwoju i Inicjatyw Społecznych – organizacji z 2-letnim stażem, której sekretarz zarządu jest zatrudniony w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie – i to właśnie oferta IRiIS została wybrana przez miasto.

Do statutu LGD, wypracowanego i konsultowanego przez grupę roboczą RDPP, pracownicy Urzędu Miasta wprowadzili znaczące zmiany, nie konsultując ich ze społecznością lokalną, której LGD z założenia ma służyć. Miasto przejęło całą wypracowaną wcześniej oddolnie przez grupę inicjatywną przy RDPP dokumentację.

7 grudnia odbyło się zebranie założycielskie LGD. Wzięło w nim udział 102 uczestników - lecz deklaracje członkowskie złożyły 93 osoby. Podpisywanie listy obecności trwało 1,5 godziny i połączone było z wydawaniem mandatów do głosowania, które nie były ponumerowane. Dyskusja, choć burzliwa, nie dotyczyła najważniejszej kwestii merytorycznej – kształtu statutu. Temat ten został zamknięty na wniosek formalny jednego z uczestników – notabene prawnika. Za przyjęciem wniosku zagłosowały 53 osoby, 5 osób wstrzymało się od głosu, 26 głosów było przeciw.

W ten sposób uczestnicy zebrania zgodzili się m.in. na zapis w statucie, który pozwala zablokować decyzje rady programowej zaledwie 3 głosami sprzeciwu. W nowym statucie brakuje też np. zapisu, że „mieszkańca” należy rozumieć jako osobę nie będącą przedsiębiorcą, niezatrudnioną w administracji publicznej czy samorządowej i nie będącą członkiem organizacji pozarządowej. Otwiera to furtkę do zdominowania LGD przez przedstawicieli sektora publicznego - w tej formie przedstawicielem sektora publicznego będzie delegowany przez prezydenta urzędnik, ale już jego podwładni mogą występować jako osoby fizyczne.

Prezesem LGD został wybrany Jędrzej Bińkowski – kandydujący jako przedstawiciel sektora gospodarczego, jednocześnie członek komisji rewizyjnej stowarzyszenia IRiIS.

Odpowiadając na pytanie postawione we wstępie - „rozwój kierowany przez kogo?” – wygląda na to, że w wydaniu toruńskim jest to władza ludu – lecz w jej najsłabszym wydaniu, opartym na sile grupy interesów, nie zaś na poszukiwaniu konsensusu.

Stowarzyszenie TŁOK, biorąc pod uwagę przebieg współpracy przy tworzeniu LGD, decyzją walnego zebrania z dnia 3.12.2015 postanowiło nie wchodzić do ww. struktury. Poniżej formalne oświadczenie walnego:

Walne Zebranie Stowarzyszenia Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych TŁOK postanowiło nie przystępować do stowarzyszenia LGD dla Miasta Torunia w związku z naruszeniem zasad partnerskiej współpracy przez Gminę Miasta Toruń w kwestii dokonania ostatecznych uzgodnień treści statutu z zainteresowanymi podmiotami.

Statut stanowi załącznik do uchwały Rady Miasta Torunia z dnia 18.11.2015 w sprawie przystąpienia GMT w charakterze członka zwyczajnego do LGD na warunkach określonych w projekcie statutu stanowiącym załącznik do uchwały. Ogranicza to możliwość konsultacji statutu przez Walne Zebranie Członków LGD, które jest najwyższą władzą Stowarzyszenia. Tym samym GMT narzuca zasady działania LGD, co jest niezgodne z ideą Rozwoju Kierowanego przez Społeczność Lokalną.