Deklaracja w sprawie pracy socjalnej wspierającej spójność społeczną w Europie
W specjalnym dodatku do The European Social Worker z sierpnia 2007 pojawiła się Deklaracja w sprawie pracy socjalnej wspierającej spójność społeczną w Europie. Autorami opracowania są organizacje pracowników socjalnych z 19 krajów Europy.
Międzynarodowa Federacja
Pracowników Socjalnych - Europa
Deklaracja w sprawie pracy socjalnej wspierającej spójność
społeczną w Europie
Co to jest spójność społeczna?
Pracownicy socjalni z 19 krajów uznali, że
spójność społeczna:
- Doskonali i usprawnia strategie integracyjne, ponieważ jest
czymś więcej niż po prostu inkluzją przeciwstawioną ekskluzji
- Podkreśla znaczenie pragnienia stowarzyszania się i poczucia
przynależności do wspólnoty
- Wykracza poza ideę udzielania usług socjalnych lub reakcji na
wyizolowane wskaźniki społeczne
- Wykracza poza pojęcia dawania i otrzymywania ku zasadzie
wzajemności, współzależności, zaangażowania i uczestnictwa
- Jest wspierana przez środowisko charakteryzujące się wzajemną
zależnością
- Jest wspierana przez współpracę między różnymi instytucjami i
podejście holistyczne
- Spójność społeczna jest wyzwaniem w całej Europie
Spójności społecznej zagrażają:
- Ograniczenie zasobów dostępnych dla ludzi ze względu na
nadmierną biurokratyzację
- Prowadzi to do nieefektywnego i bezosobowego udzielania
usług
- Brak integracji i koordynacji między różnymi programami i
strategiami
- Kwestie ekskluzji, podziałów, dysproporcji i polaryzacji w
społeczeństwach
- Brak współpracy w administrowaniu i udzielaniu usług (w tym
współpracy międzyinstytucjonalnej)
- Nieelastyczne struktury, które przeszkadzają profesjonalistom i służbom w odpowiadaniu na potrzeby ludzi i społeczności oraz dostosowywaniu się do nich
Pracownicy socjalni wspierają spójność społeczną:
- Udzielając usług i swoją gotowością do pomocy w
społecznościach: „Pracownicy socjalni w Portugalii są zawsze obecni
i mają kluczową rolę w specjalnych szpitalnych zespołach
kryzysowych w razie klęsk i katastrof oraz nagłych potrzeb ratunku,
gdzie wykazują się umiejętnościami koordynacyjnymi i
komunikacyjnymi, zajmują się interwencją kryzysową i organizują na
czas zasoby oraz podejmują inne działania socjalne”
- Oferując upodmiotowienie i ochronę jednostkom i społecznością
na podstawie podejścia opartego na prawach: „Pomoc w problemach
osobistych (49%), bycie wysłuchanym (38%), pomoc w zapewnieniu
bezpieczeństwa (32%), przygotowanie do opuszczenia usamodzielnienia
(31%), ktoś przemawia w moim interesie (30%), zdobycie informacji w
wyniku wywiadu (29%), zdobycie odpowiedniego mieszkania (28%),
skontaktowanie z rodziną (25%), pomoc w wyjściu z kłopotów (21%),
zdobycie dostępu do akt osobistych (21%), pomoc w radzeniu sobie z
mobbingiem (20%), zdobycie paszportu (19%), pomoc przy zasiłkach na
ubrania (18%), załatwienie konta bankowego (18%), pomoc w składaniu
skarg” – odpowiedzi osób korzystających z usług rodzinnych w
Wielkiej Brytanii
- Pracując z grupami zagrożonymi: „Integrowanie ludzi z
problemami psychicznymi w społeczeństwie Duńskim związane było ze
zmianami polityki. Zostało to osiągnięte poprzez stopniowe
przekształcenie starego i scentralizowanego systemu, który
wcześniej udzielał pomocy tym ludziom w małe i zdecentralizowane
jednostki, wraz z głębokimi zmianami w paradygmacie profesji i
myślenia o ludziach niepełnosprawnych umysłowo lub mających
problemy z uczeniem się” – Duńskie Stowarzyszenie Pedagogów
Społecznych
- Rozwijając politykę i usługi na podstawie profesjonalnego
doświadczenia i wiedzy: „Jednym ze współczesnych problemów
związanych ze spójnością społeczną w pomocy społecznej w Hiszpanii
jest dyskryminacja w dostępie do usług wywołana regionalnymi
zróżnicowaniami pod względem administracji i zasobów. Związane jest
to też z ludźmi, którzy poszukują wsparcia i nie otrzymują go ze
względu na wynikające stąd luki” – Hiszpańskie Stowarzyszenie
Pracowników Socjalnych
- Odpowiadając na zmieniający się kontekst narodowy i
międzynarodowy w profesjonalny i praktyczny sposób
- Stosując swoje umiejętności zawodowe, wiedzę i doświadczenie w
celu krytycznej oceny spójności społecznej w całościowy
sposób
- Umiejętnie utrzymując równowagę w kluczowych zagadnieniach
pomiędzy jednostką a społeczeństwem, pomiędzy udzielaniem a
rozwijaniem usług, pomiędzy opieką społeczną a kontrolą społeczną,
pomiędzy polityką w bezpośrednich kontaktach a polityką
narodową
- Aktywnie promując sprawiedliwość ekonomiczną i społeczną, co czasem może być związane z ryzykiem osobistym i polityczną opresją.
Rekomendacje
Polityka europejska powinna
- Skorygować nierównowagę między celami społecznymi a
gospodarczymi na korzyść tych pierwszych zgodnie z tym, co wynika z
traktatów europejskich
- Angażować osoby korzystające z usług i społeczeństwo
obywatelskie poprzez konsultacje i uczestnictwo
- Uznać współzależność i ważność koordynacji między różnymi
sektorami, w szczególności socjalnym, zdrowotnym i
edukacyjnym
- Propagować pracę socjalną jako pozytywny wkład w spójność społeczną
Usługi w Europie potrzebują
- Lepszej koordynacji w udzielaniu usług poprzez zaangażowanie
różnych profesji pomocowych i sektorów
- Prawa korzystających z usług do koordynowania i wyboru
koordynatora otrzymywanych usług i pomocy
- Aktywnego zaangażowania korzystających z usług oraz
profesjonalistów pracujących w terenie w tworzeniu polityki na
wszystkich poziomach w celu odpowiedzi na nowe potrzeby
- Zapobiegania krzywdzie i nadużyciom oraz promocji społeczeństwa
opiekuńczego
- Edukowania jednostek i społeczeństwa w zakresie praw człowieka
i praw osób korzystających z usług
- Informowania opinii publicznej o kwestiach dyskryminacji, niesprawiedliwości, stygmatyzacji oraz nadużyć socjalnych
Pracownicy socjalni potrzebują
- Wsparcia legislacyjnego i politycznego, które sprawi, że praca
socjalna da pozytywny wkład w spójność społeczną
- Profesjonalnego wsparcia i kształcenia (mentoring) prowadzącego
do krytycznej i refleksyjnej praktyki
- Osobistego wsparcia w pracy pełnej wyzwań i prowadzonej w
imieniu społeczeństwa
- Elastycznego kontekstu organizacyjnego, który pozwoli na
kreatywną i inicjującą aktywność odpowiedź na problemy jednostek,
rodzin, wspólnot i społeczeństwa
- Uznania swojej roli jako analityków i ekspertów w pracy z
systemami poprzez krytyczną praktykę i działania społeczne
- Upodmiotowienia do praktyki: włącznie z przestrzenią, czasem,
zasobami i autonomią do pracy z systemami, społeczeństwem i
działaniami społecznymi
- Regulacji zapewniającej, że tylko wykwalifikowani i
zarejestrowani pracownicy socjalni, zgodnie ze swoim kodeksem
etycznym, podejmują zadania w imieniu społeczeństwa, które mogą
wpływać na prawa ludzi do wolności w zakresie życia
rodzinnego
- Przygotowania do korzystania z profesjonalnej autonomii i
odpowiedzialności
- Nowych ścieżek kariery powiązanych z uzgodnionym zakresem
kompetencji
- Uznania i systemu wynagradzania dla pracowników socjalnych odpowiadającego ścieżkom kariery i kompetencjom
Stowarzyszenia edukacyjne pracy socjalnej i szkoły pracy socjalnej wspierają w sposób ciągły i profesjonalny:
- Edukację pracowników socjalnych w zakresie praw człowieka,
upodmiotowienia, rzecznictwa i działania społecznego
- Rozwój różnych podejść do wspierania spójności społecznej
- Oferują pracownikom wiedzę w zakresie ogólnym przed
specjalizacją
- Powinny promować ciągły rozwój i szkolenia zawodowe
Etyczny rozwój profesji pracy socjalnej
- Wspieranie ludzkiej godności
- Zasady angażowania i upodmiotowienia korzystających z
usług
- Zasady stowarzyszania się i przynależności w związku ze
społeczno-politycznymi i etycznymi wymiarami pracy socjalnej
- Współpraca między profesjami
- Całościowe podejście do sprawiedliwości społecznej
- Zasady wzajemności, współzależności i uczestnictwa
Czym jest Międzynarodowa Federacja Pracowników Socjalnych w Europie?
Zadania MFPS Europa to:
- Promowanie praw człowieka, a w tym praw społecznych na
wszystkich poziomach
- Promowanie wiedzy i umiejętności zawodowych pracowników
socjalnych w środowiskach tworzących politykę i w
społeczeństwie
- Organizowanie szkoleń, aby profesja nadal rozwijała się
dynamicznie i była wrażliwa na nowe potrzeby
- Rozwijanie standardów (zawodowych), praktyki o wysokiej jakości
oraz edukacji
- Promowanie rozwiązań legislacyjnych w zakresie pracy socjalnej,
które będą zwiększały spójność społeczną
- Informowanie opinii publicznej o dyskryminacji,
niesprawiedliwości i stygmatyzacji w społeczeństwie
- Praca z międzynarodowymi i narodowymi organizacjami, radami, komisjami i rzecznikami praw obywatelskich w celu propagowania zastosowań zasad i wartości, które są podstawą spójności społecznej
Pracownicy socjalni w Europie:
- Pomagają ludziom osiągnąć indywidualne i pozytywne zmiany we
wspólnocie i społeczeństwie
- Stosują swoje umiejętności zawodowe, wiedzę i doświadczenie w
celu krytycznej oceny i analizy wraz z osobami lub grupami ich
sytuacji w ciągle zmieniającym się społeczeństwie
- Są katalizatorami zmian poprzez stosunki społeczne
- Zapewniają, aby praca socjalna odpowiadała na zmieniający się
kontekst międzynarodowy
- Aktywnie wspierają sprawiedliwość społeczną i ekonomiczną, co może być czasem ryzykowne i grozić polityczną opresją
źródło: "The European Social Worker"
08.2007
Tekst Deklaracji na prośbę redakcji
ops.pl
przetłumaczył dr Ryszard Szarfenberg
Uniwersytet Warszawski. DZIĘKUJEMY!
oprac. ops.pl angoc
Źródło: ww.ops.pl