W każdej sekundzie tracimy lasy ponad 6000 m2 lasów. Produkcja zwierzęca, kakao, kawa… Produkty, które importujemy spoza UE przyczyniają się do utraty lasów na całym świecie.
W trakcie sesji plenarnej w Strasburgu Parlament Europejski przyjął Rozporządzenie ws. udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów.
Kilka faktów o deforestacji
Co roku na świecie wycina się 10 milionów hektarów drzew, aby zrobić miejsce pod uprawy i wypas zwierząt tzw. gospodarskie oraz do produkcji materiałów, takich jak papier. Stanowi to około 16% całkowitej utraty powierzchni drzew. 96% wylesiania ma miejsce w lasach tropikalnych.
Wylesianie i degradacja lasów postępują w alarmującym tempie. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) szacuje, że w latach 1990–2020 na całym świecie ubyło 420 mln hektarów lasów – co odpowiada około 10% pozostałych lasów na świecie – który to obszar jest większy niż powierzchnia całej Unii Europejskiej. Wylesianie i degradacja lasów są z kolei ważnymi czynnikami powodującymi globalne ocieplenie i utratę różnorodności biologicznej – dwa najważniejsze wyzwania środowiskowe naszych czasów.
Samo wylesianie odpowiada za 11% emisji gazów cieplarnianych.
Jeśli chodzi o sytuację lasów w UE, w sprawozdaniu „Stan lasów Europy w 2020 r.” stwierdzono, że w latach 1990–2020 powierzchnia lasów w Europie zwiększyła się o 9%, ilość dwutlenku węgla składowanego w biomasie wzrosła o 50%, a podaż drewna wzrosła o 40%. Niemniej jednak lasy naturalne i starodrzewy są również przedmiotem intensyfikacji gospodarki, a ich wyjątkowa różnorodność biologiczna i cechy strukturalne są zagrożone.
Dodatkowo mniej niż 5% europejskich obszarów leśnych uznaje się obecnie za niezakłócone ludzką działalnością lub naturalne, a zmiana klimatu wywołuje zagrożenia, począwszy od ekstremalnych zjawisk pogodowych, a skończywszy na chorobach przenoszonych przez owady.
Przejadamy płuca ziemi
Produkcja mięsa z bydła jest odpowiedzialna za 41% globalnego wylesiania. W latach 1990–2008 Unia odpowiadała za przywóz i konsumpcję jednej trzeciej produktów rolnych będących przedmiotem globalnego handlu i związanych z wylesianiem. W tym okresie konsumpcja w Unii odpowiadała za 10% światowego wylesiania związanego z wytwarzaniem towarów lub świadczeniem usług.
Niezrównoważony, nieefektywny system produkcji żywności to jedna z głównych przyczyn deforestacji. Produkcja paszy dla zwierząt tzw. hodowlanych, wypas prowadzą poprzez talerze do śmierci ekosystemów, ludności rdzennej, zanieczyszczenia środowiska naturalnego, chorób ludzi, pandemii…
Uprawy rolne, których częścią karmione są zwierzęta tzw. hodowlane, zajmują 12% powierzchni ziemi na naszej planecie. Jednak znacznie więcej ziemi (około 26%) wykorzystuje się do wypasu: innymi słowy, do karmienia zwierząt mięsem i mlekiem z pastwisk. Jednak na tym ogromnym obszarze zwierzęta hodowlane karmione wyłącznie pastwiskami produkują zaledwie 1% światowego białka.
Apel Green REV Institute
Przed głosowaniem Green REV Institute kontaktował się z MEPs z Polski, apelując o wsparcie legislacji i wskazując na argumenty: prawa człowieka, ochrona planety, prawa zwierząt jako fundamenty przyjęcia legislacji.
„Szanowni Państwo,
Podczas sesji plenarnej w Strasburgu, która rozpocznie się 12 września br. Parlament Europejski ma debatować i głosować nad Rozporządzeniem w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 995/2010.
Prosimy o poparcie dla tekstu i jeśli to możliwe – wzmocnienie zapisów! Chcemy podkreślić, że pierwszą i najbardziej przemilczaną przyczyną wylesiania jest produkcja i konsumpcja produktów pochodzenia zwierzęcego, mięsa i nabiału. Cieszymy się, że zostało to zauważone i wskazane w tekście Rozporządzenia: Ekspansja rolna odpowiada za blisko 90% wylesiania na świecie, przy czym ponad połowa utraty zasobów leśnych wynika z przekształcania lasów w grunty uprawne, zaś wypas zwierząt gospodarskich odpowiada za blisko 40% utraty zasobów leśnych. Gwałtowne zmiany klimatyczne muszą stanowić dla nas powód do natychmiastowego ograniczenia produkcji i konsumpcji mięsa, nabiału, jaj. Wahania cen zbóż, przypomniały nam, jak nieodporny i niezrównoważony jest nasz system produkcji żywności. Przejście na system żywnościowy oparty na roślinach oznacza zatem również wzmocnienie bezpieczeństwa i suwerenności globalnego i europejskiego systemu produkcji żywności.
Dla przykładu w ciągu ostatnich 20 lat ekspansja hodowli bydła i rolnictwa przemysłowego w Brazylii, zwłaszcza monokultur soi, była niszcząca dla planety, klimatu i ludzi. W latach 1985– 2020 brazylijska Amazonia straciła około 82 mln hektarów naturalnej roślinności, w tym 53 mln hektarów lasów. W tym samym czasie powierzchnia gruntów rolnych w kraju wzrosła do ponad 81 milionów hektarów. Ponadto ekspansja rolnictwa przemysłowego wiąże się z zagarnianiem ziemi i powszechnym łamaniem praw człowieka. Zabójstwa, przemoc i prześladowania są ciągłe dla tych, którzy bronią praw do ziemi i środowiska, w tym dla społeczności rdzennych Według raportu Greenpeace „Hooked on Meat”, z 33 milionów ton soi importowanej rocznie przez UE, 87% jest przeznaczone na paszę dla zwierząt (do karmienia, w kolejności: drobiu, świń, bydła, ryb). Raport Greenpeace podkreśla, że produkcja soi lokalnie do produkcji paszy dla europejskich zwierząt tzw. gospodarskich jest nierealna: 70% europejskich gruntów ornych i łąk jest już wykorzystywanych do karmienia zwierząt. Aby utrzymać ten sam poziom produkcji, należałoby eksploatować nowy obszar równy Belgii i Austrii razem wziętych. Dlatego należy koniecznie ograniczyć działania sektora hodowlanego. Roślinna, zielona i sprawiedliwa transformacja systemu żywności jest konieczna dla ograniczania wpływu systemu żywności na klimat, planetę, ludzi i zwierzęta. Komisja Europejska prowadzi prace dot. Sustainable Food System Law, jednak już dzisiaj musimy zmobilizować osoby decydenckie do działania dla planety i bezwzględnie łączyć kropki na mapie deforestacji, spadku bioróżnorodności, zagrożenia bezpieczeństwa żywnościowego a produkcją mięsa, nabiału jaj. Serdecznie dziękujemy za dotychczasowe działania na rzecz wzmacnianie strategii Od Pola do Stołu, Europejskiego Zielonego Ładu.
Liczymy na mocne poparcie i głos dla planety”.
Rozporządzenie ws. wylesiania zostało przyjęte pomimo ogromnego oporu przemysłu oraz sceptycznych wypowiedzi posłów i posłanek do PE w trakcie poprzedzającej głosowanie debaty. Przeciwko przyjęciu głosowali posłowie i posłanki: Patryk Jaki, Krzysztof Jurgiel, Beata Kempa, Izabela Kloc, Andżelika Możdżanowska. Pozostali posłowie i posłanki do PE obecni na głosowaniu z PiS wstrzymali się od głosu.
Czy Unii uda się naprawić system żywności? Zrównoważony system żywności to nie tylko kwestia zdrowia, to przede wszystkim środowisko, klimat, zrównoważona, zielona produkcja rolna. To całość puzzli na mapie walki z katastrofą klimatyczną, deforestacją, zasobami wodnymi, glebą.
Źródło: Green REV Institute