Publicystyka - ngo.pl

Intencją organizatorów jest integracja
środowisk, instytucji i osób działających na rzecz wzmacniania i
konsolidacji przedsiębiorczości społecznej, dlatego do obu
zespołów: zwolenników i przeciwników tezy udało się zaprosić
przedstawicieli świata nauki, przedsiębiorców społecznych, biznesu
i studentów Studiów podyplomowych-Ekonomia społeczna, uruchomionych
w 2006 r. na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie (UEK).

Wśród przeciwników tezy znaleźli się:

Debatę poprzedził interesujący wykład
wprowadzający Pani dr Marii Płonki (UEK), która powstrzymując się
od prezentacji swojego osobistego stanowiska na temat tezy,
zaprezentowała wady i zalety finansowania przedsiębiorczości
społecznej ze środków publicznych lub przy ich współudziale. Dzięki
temu wprowadzeniu, oba zespoły mogły wynieść argumentację od razu
na wyższy poziom.

Szczególnie interesujące w debacie
były zaczerpnięte z praktyki prowadzenia przedsiębiorstw
społecznych przykłady przedsięwzięć, których realizacja nie
powiodłaby się bez udziału środków publicznych, jak i przykłady
sytuacji, w których środki publiczne wręcz hamują rozwój
przedsiębiorczości społecznej. Potwierdza to słuszność założeń
organizatorów, aby do dyskusji zapraszać praktyków. Z kolei udział
przedstawicieli środowiska akademickiego pomógł w usystematyzowaniu
pojęć i uporządkowaniu przytaczanych argumentów.

W badaniu opinii publicznej
przeprowadzonej bezpośrednio przed debatą na pytanie „Czy uważasz,
że finansowanie ze środków publicznych psuje przedsiębiorczość
społeczną?” twierdząco odpowiedziało 19%, przecząco 56 %, zaś nie
miało zdania 15 % respondentów.

Mimo „osłabienia” swojego pierwotnego
stanowiska przez dopuszczenie finansowania przedsiębiorczości
społecznej ze środków publicznych na wstępnym etapie, debatę
zwyciężył zespół broniący tezy. Po głosowaniu nadal ponad połowa
uczestników (53%) twierdziła, że finansowanie ze środków
publicznych nie psuje przedsiębiorczości społecznej. Jednak za tezą
opowiedziało się już 46% a tylko 1% uczestników pozostał
niezdecydowany. Wyniki głosowania pozwalają przypuszczać, że duża
grupa słuchaczy nie mających sprecyzowanego zdania na temat tezy
debaty, po wysłuchaniu argumentów obu stron, określiła swoje
stanowisko. Jeśli rzeczywiście tak było, a nie wiemy przecież czy w
grupach badanych przed debatą nie nastąpiły zmiany stanowisk, to
świadczy to o pożyteczności debaty oksfordzkiej jako sposobu
prowadzenia dyskusji.

W podsumowaniu debaty prof. dr hab. Jerzy
Hausner (UEK) wskazywał zarówno na patologie i nadużycia związane z
korzystaniem ze środków publicznych przy uruchamianiu
przedsiębiorstw społecznych i realizacji przedsięwzięć społecznych,
jak i na konieczność korzystania z nich ze względu na realizację
celów społecznych, których bez środków publicznych na dłuższą metę
nie można osiągnąć.

Warto
dodać, że zarówno przed debatą jak i po niej, uczestnicy obu
zespołów potwierdzali, że często mieli wrażenie występowania w
charakterze „adwokata diabła” i niełatwo było im przygotować się
ani do obrony, ani podważania tak skrajnie jednoznacznej tezy. Na
tym jednak polega urok debaty oksfordzkiej, że prawda leży gdzieś
pomiędzy skrajnymi stanowiskami, ale ich sformułowanie pomaga
uporządkować argumentację w dyskursie akademickim.

Czym jest debata oksfordzka?

Debata oksfordzka polega na umiejętnym
budowaniu argumentacji za i przeciwko tezie debaty oraz na spójnej
i atrakcyjnej prezentacji argumentów. W naszej debacie pozwoliliśmy
sobie tylko na nieliczne odstępstwa od sztywnej formuły
oksfordzkiej. Debatę poprzedza badanie opinii publicznej wśród
publiczności, przeprowadzane w czasie rejestracji gości. Marszałek
debaty czuwa nad dyscypliną czasową i nad przebiegiem debaty,
prezentując dyskutantów, udzielając – a także, jeśli zajdzie
potrzeba – odbierając głos. Zespoły debatujące liczą po 3 lub
najwyżej 4 osoby. Rozpoczyna zespół broniący tezy od wypunktowania
swoich najważniejszych argumentów, aby następnie oddać głos
opozycji, która przedstawia najważniejsze kontrargumenty. Żadne z
wystąpień otwierających nie może trwać dłużej niż 7 minut.
Następnie marszałek udziela głosu na przemian zespołom, których
zadaniem jest obalanie argumentacji przeciwników. Na tym etapie
możliwe jest również zadawanie pytań przez publiczność po
udzieleniu głosu przez marszałka. Poszczególne wypowiedzi nie
powinny trwać dłużej niż 3 minuty. Przed głosowaniem
marszałek zezwala na wygłoszenie mów podsumowujących przez
przedstawicieli zespołów, w odwrotnej kolejności – najpierw
przeciwnikom tezy, a później jej obrońcom. Wystąpienie otwierające
i podsumowanie w każdym zespole powinny wygłaszać różne osoby.
Głosowanie odbywa się dokładnie tak jak w debatach prowadzonych w
Oxford Union Society, to znaczy przez wyjście na przerwę
odpowiednimi drzwiami oznaczonymi TAK lub NIE, przy których liczone
są osoby wychodzące przez każde drzwi. Po przerwie na kawę, w
trakcie której podliczane są głosy, następuje uroczyste ogłoszenie
wyników. Zwycięzca debaty jest ten zespół, który zdobył większą
różnicę głosów w porównaniu z badaniem opinii publicznej. Na
zakończenie podsumowanie debaty wygłasza zaproszony ekspert.

Kolejna debata poświęcona problematyce
ekonomii społecznej planowana jest w lutym br.

Marek Benio - Marszałek debaty

Agnieszka Pacut - Koordynator działań MSAP w
projekcie „W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej”