Obowiązujący sposób waloryzacji emerytur i rent jest często krytykowany jako nieczytelny i niesprawiedliwy. Projekt ustawy o waloryzacji, przyjęty przez Radę Ministrów, przewiduje zmiany w tych zasadach.
Proponowane, od 2003 roku, zasady waloryzacji to:
- wprowadzenie waloryzacji ex-post w oparciu o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku,
- przeprowadzanie waloryzacji od marca,
- pozostawienie wskaźnika waloryzacji na poziomie gwarantującym realny wzrost świadczeń emerytalno-rentowych, uwzględniający co najmniej 20% wzrost realnych wynagrodzeń,
- ustalenie kwoty bazowej w oparciu o przeciętne wynagrodzenie w roku poprzedzającym termin waloryzacji.
Zgodnie z tymi zasadami waloryzacja w 2003 roku zostanie przeprowadzona w marcu, a emerytury i renty mają wzrosnąć o 3,7%.
Od 2004 r. waloryzacja ma być przeprowadzana na podstawie rzeczywistej inflacji z poprzedniego roku – wg danych GUS z lutego. Jeśli wskaźnik w pierwszej połowie roku przekroczy 5% przeprowadzana ma być dodatkowa waloryzacja we wrześniu, na poczet kolejnej marcowej. Dodatkowo państwo ma zagwarantować minimum w postaci zwiększenia wskaźnika waloryzacji o co najmniej 20% wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku.
Projekt ustawy o waloryzacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS i ustaw regulujących zaopatrzenie emerytalne służb mundurowych zakłada też, że do końca 2005 roku zawieszane będą wypłaty wszystkich emerytur (bez względu na wiek emeryta i przychód z pracy), jeśli w ciągu 2 lat od zakończenia pracy emeryt rozpocznie pracę zarobkową (także działalność pozarolniczą) u tego samego pracodawcy. Ustawodawca przewiduje jeden wyjątek – nowy przepis nie dotyczyłby profesorów – nauczycieli akademickich.
