Publicystyka - ngo.pl

Czy członkowie, w tym członkowie zarządu, mogą być zatrudnieni w stowarzyszeniu?
Art. 2 ust. 3 ustawy Prawo o stowarzyszeniach mówi, że stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków, ale do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.

Zasada związana z pracą społeczną członków w stowarzyszeniu jest
bardzo ważna, gdyż dobrze ilustruje istotę działania stowarzyszenia
– ludzie (członkowie) angażują się w realizację wspólnego celu. Na
początku jest to często zaangażowanie bezinteresowne (żeby coś się
wydarzyło). Potem, gdy stowarzyszenie się rozwija, potrzebne jest
już nie tylko włączanie się w akcje, ale i zajęcie się
„biurokracją”, związaną z prowadzeniem organizacji. Wtedy pada
pytanie: „Czy ja to wszystko muszę robić za darmo?”. Odpowiedź
brzmi: i tak, i nie.

Tak, ponieważ jako członek stowarzyszenia mam pewne obowiązki
określone w statucie – i je wykonuję bezpłatnie.

Nie, ponieważ część wykonywanych przeze mnie prac wykracza poza
obowiązki statutowe i za to mogę pobierać wynagrodzenie.

PRZYKŁAD: W stowarzyszeniu „Mały wielki człowiek” członek zarządu stowarzyszenia – sekretarz odpowiada za przygotowywanie protokołów, w tym uchwał, ze spotkań zarządu stowarzyszenia. Ta sama osoba jest jednocześnie terapeutą, prowadzącym zajęcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Za pierwszą czynność nie pobiera wynagrodzenia, druga – jest związana z jego pracą merytoryczną i za nią wynagrodzenie otrzymuje.

Prawo nie zabrania, a wręcz potwierdza, że stowarzyszenie może
zatrudniać pracowników. Praca terapeuty jest potrzebna, aby
stowarzyszenie mogło realizować swój cel statutowy, którym jest
pomoc i integracja osób z różnego rodzaju zaburzeniami osobowości i
chorobami psychicznymi. To, że pracę wykonuje osoba, która jest
członkiem stowarzyszenia nie ma znaczenia, o ile wykonywanie tej
pracy nie wynika z obowiązków statutowych członka organizacji.

Zatem przy zatrudnianiu członków stowarzyszenia, w tym także
członków zarządu, należy pamiętać o rozdzieleniu obowiązków
wynikających ze statutu i tych zawartych w umowie.

Czy członkowie zarządu mogą pobierać wynagrodzenie za pełnienie swoich funkcji?
W stowarzyszeniu nie jest to możliwe. Prezes zarządu stowarzyszenia nie może mieć w umowie o pracę wpisanych obowiązków wynikających z bycia prezesem, chociaż może być zatrudniony np. jako dyrektor biura lub koordynator projektu.

W fundacji jest inaczej. Istotą działania fundacji nie są
ludzie, lecz majątek przeznaczony na realizację wyznaczonego przez
fundatora celu. Zatem prezes fundacji w umowie o pracę może mieć
wpisane obowiązki wynikające ze statutu i być zatrudniony jako
prezes.

Kto podpisuje umowy o pracę lub zlecenia z członkami władz organizacji?
Uprawnienia do reprezentowania organizacji ma zarząd i najczęściej jednym z jego zadań określonych w statucie jest zatrudnianie pracowników. Informacja o tym, kto w imieniu zarządu podpisuje umowy, także jest zawarta w statucie. Może się więc zdarzyć, że na umowie jest podpis prezesa zarządu – jako zleceniodawcy oraz podpis tej samej osoby – jako zleceniobiorcy. Aby rozwiać wątpliwości związane z przejrzystym działaniem organizacji, zarząd może wyznaczyć pełnomocnika do podpisania umowy. W niektórych fundacjach zawieranie umów z członkami zarządu i ustalenie ich wynagrodzenia jest wpisane do kompetencji organu nadzoru wewnętrznego (rady fundacji).

W przyszłym miesiącu odpowiemy m.in. na pytanie czy członkowie
komisji rewizyjnej lub rady fundacji mogą być zatrudnieni w
organizacji.

PODSTAWA PRAWNA Ustawa Prawo o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989 r. (Dz. U. z 2001 r., nr 79, poz. 855 z późn. zm.) Ustawa o fundacja z dnia 6 kwietnia 1984 r. (Dz. U. z 1991 r., nr 46, poz. 203)

Artykuł ukazał się w miesięczniku organizacji pozarządowych gazeta.ngo.pl - 05 (53) 2008; www.gazeta.ngo.pl