Publicystyka - ngo.pl

Ze względu na rodzaj treści, wielkość zbiorów, ich prawne oznaczenie oraz sposób ich udostępniania można przeprowadzić kilka podstawowych podziałów danych, z których wyłonią się te najczęściej dziś spotykane: otwarte dane, dane publiczne, czy też tzw. Big Data.

Uściślając, danymi mogą być słowa opisujące cechy dowolnej rzeczy lub zjawiska, liczby stwierdzające ich parametry lub ilość, obrazy będące ich przedstawieniem, wykresy ilustrujące zależności między nimi, nagrania dźwiękowe i filmowe, itp. To samo zjawisko może zostać przedstawione za pomocą różnego rodzaju danych, które opisane, prezentowane i interpretowane w określony sposób i w określonym kontekście, będą stanowiły informację na temat rzeczy lub zjawiska, którego dotyczą.

Dane dotyczące wielu (często podobnych) obiektów o różnych parametrach przechowywane są w zbiorach, które nazywa się bazami danych. Dają one możliwość przechowywania danych w postaci trwałej, a dzięki archiwizacji i zastosowaniu kolejnych wersji (nowych kopii tego samego pliku dokonanych po kolejnych zmianach) pozwalają na odzyskiwanie danych w wypadku błędów pracy systemu lub niewłaściwej ich ochrony.

Bazy danych wykorzystuje się między innymi w procesie zarządzania informacjami, przy katalogowaniu produktów w sklepach lub podczas przedwyborczych badań opinii publicznej.

Każda baza danych zawiera tzw. arkusze (tabele) danych, w których przechowywane są, posegregowane według ustalonych kategorii, informacje. Stosując odpowiednie oprogramowanie oraz wybierając właściwe dla celu działania sposoby filtrowania, łączenia i prezentowania danych oraz metody wnioskowania na ich podstawie, dokonuje się analizy danych, tj. procesu który pozwala na przeprowadzenie operacji za pomocą danych lub wyciągnięcie wniosków na ich podstawie. Bazy danych można podzielić ze względu na ich budowę (np. relacyjne, hierarchiczne, sieciowe, czy obiektowe bazy danych) oraz na sposób zarządzania nimi (np. operacyjne bazy danych, czy analityczne bazy danych).

Popularność baz danych wynika m.in. z bezpośredniego, szybkiego i możliwego w czasie rzeczywistym dostępu do informacji poprzez formułowanie pytań przez wielu użytkowników naraz. W taki sposób działa np. serwis jakdojade.pl, gdzie setki użytkowników naraz może pobierać informacje z tej samej bazy danych, pytając o dokładnie takie same lub podobne połączenia komunikacji miejskiej. Przykład ten pokazuje, że dzięki interfejsom użytkownika, duże bazy danych mogą być interaktywne – oznacza to, że potrafią one zwracać komunikat po wysłanym zapytaniu i od wyborów użytkownika uzależniać zawartość odpowiedzi i sposób jej prezentacji. Dobrym przykładem jest też zadawanie zapytań wyszukiwarce Google – popularne, takie same lub podobne zapytania są wysyłane przez setki użytkowników naraz, w wyniku czego Google zwracają te same lub bardzo podobne wyniki wyszukiwania).

To właśnie z tym zjawiskiem związany jest termin Big Data, który dotyczy wszelkich aspektów związanych z analizą dużych, różnorodnych, szybko zmieniających się zbiorów danych. Big Data zrewolucjonizowało przemysł i branżę teleinformatyczną dzięki rozwiązaniom realizowanym w ramach tzw. idei 4V: volume (ilość danych), variety (różnorodność), velocity (duża zmienność danych analizowanych na bieżąco) i value (wartość danych).

Baza danych wyszukiwarki Google, w której znajduje się indeks stron internetowych z całego świata zajmuje ponad sto milionów gigabajtów – ten rozmiar tłumaczy dlaczego używamy zwrotu “big data” i dokładnie ilustruje pierwszą z cech: volume.

Po wpisaniu zapytania przez użytkownika, potężne maszyny liczące Google przeszukują bazę danych w celu wskazania najbardziej trafnych wyników: silnik wyszukiwarki bierze pod uwagę różnego rodzaju dane: obrazy, pliki tekstowe, liczby, mapy, filmy, etc. – to właśnie oznacza wspomnianą różnorodność (variety).

Wszystko dzieje się na bieżąco. Co więcej, komputery odpowiedzialne za indeksowanie nonstop modyfikują i uzupełniają istniejącą bazę; do tego jeszcze skrypt wyszukiwarki, zanim wyświetli wyniki, bierze pod uwagę lokalizację użytkownika i jego wcześniejsze zapytania – dlatego wpisanie tego samego zapytania przez dwóch użytkowników w różnych częściach świata, tego samego dnia, ale o innych godzinach może dać zupełnie inne rezultaty. To pokazuje, jak dużą wartość (value) mają duże zbiory danych zarówno dla społeczeństwa, jak i dla biznesu: użytkownicy mogą liczyć na dopasowanie i pracę z danymi w sposób, który jest dla nich użyteczny i pozwala szybciej i lepiej realizować życiowe strategie; przedsiębiorcy natomiast otrzymują lepsze dopasowanie komunikacji i oferty do preferencji użytkownika.

Aby uporządkować informacje o procesach związanych z danymi, należy wyróżnić następujące etapy pracy: ustalanie kategorii danych (np. dane tekstowe, dane liczbowe, etc.), tworzenie tabeli i systemów wprowadzania lub automatycznego zbierania danych, gromadzenie danych, katalogowanie i archiwizowanie danych, selekcjonowanie, przetwarzanie i analizowanie danych, dystrybuowanie i publikowanie danych.

Dobrym przykładem, który pokazuje, jak ten proces działa w praktyce, jest portal DATA.GOV.UK (http://data.gov.uk) – ten rządowy projekt oparty na danych publicznych powstał po to, by pomóc ludziom zrozumieć, w jaki sposób działa państwo, jakimi wytycznymi się kieruje i nad jakimi sprawami obecnie pracuje. Dane, udostępnione w sposób przejrzysty i wygodny, stają się surowym materiałem pozwalającym tworzyć ekonomiczną i społeczną wartość dodaną. Ponad 9000 różnych zbiorów danych dostępnych ze wszystkich departamentów administracji centralnej i innych instytucji sektora publicznego oraz władz lokalnych służy obywatelom w dowolnie wybranym przez nich celu. Data.gov.uk umożliwia dostęp do surowych danych, które mogą być następnie wykorzystane przez ludzi do budowy przydatnych aplikacji, które pomagają społeczeństwu w rozwiązaniu konkretnego problemu lub pozwalają monitorować skuteczność zmian politycznych.

Do 31 marca można przesyłać pomysły na projekty w konkursie Dane po warszawsku, wykorzystującym dane m.st. Warszawy.

Dane, udostępnione w sposób przejrzysty i wygodny, stają się surowym materiałem pozwalającym tworzyć ekonomiczną i społeczną wartość dodaną…