Publicystyka - ngo.pl

W ten sposób wznowione zostało SEMINARIUM OTWARTE, które od pięciu lat pełniło funkcję „forum dyskusyjnego, a zarazem miejsca pogłębionej refleksji naukowej nad stanem i problemami instytucji społeczeństwa obywatelskiego” . Dzięki comiesięcznym seminariom dokonywała się integracja środowiska badaczy zajmujących się problematyką sektora organizacji pozarządowych oraz praktyków tego sektora - działaczy, uczestników i wolontariuszy, której znaczenia nie można przecenić. 

Na wtorkowym spotkaniu zaprezentowane zostały najnowsze wyniki badania „Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2002” Stowarzyszenia KLON/JAWOR zrealizowanego we współpracy z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN, oraz dzięki wsparciu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (komunikatem z badania "Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2002"). Prof. Piotr Gliński wygłosił krótki komentarz do prezentacji, dzieląc się własnymi uwagami danych uzyskanych z tego badania, który stał się przyczynkiem do dalszej dyskusji. 

Według prof. Piotra Glińskiego prowadzenie badań organizacji pozarządowych jest niezwykle trudne ze względu na wewnętrzne zróżnicowanie ruchów społecznych, a więc nieporównywalność jednostek badawczych. Co więcej, badacze mają do czynienia ze zjawiskiem dynamicznym, co utrudnia decyzję o tym, które podmioty zaliczać do sektora pozarządowego. Dobrym przykładem tego zjawiska jest ewolucja partii politycznych, które powstają zazwyczaj jako oddolne inicjatywy obywatelskie, a później przekształcają się w twory silnie upolitycznione. Innym problemem związanym z badaniem organizacji pozarządowych jest szeroki zakres ich działalności, którą trudno uchwycić za pomocą jednego, stworzonego dla wszystkich narzędzia badawczego. Prof. Gliński przypomniał również, że wszyscy badacze korzystający z metody wywiadu kwestionariuszowego muszą liczyć się z tym, iż uzyskane dane opierają się na deklaracjach respondentów i trudno je zweryfikować. 

Badaniu Stowarzyszenia KLON/JAWOR z roku 2002 udało się zminimalizować błędy związane z wymienionymi trudnościami. Zarówno pod względem przyjętej metodologii, jak i zakresu badania, jest ono, według prof. Glińskiego, punktem zwrotnym w studiach nad polskim sektorem pozarządowym. Dużą jego zaletą jest wiele nowych kwestii, dotychczas nie badanych. Podstawowe dane o sektorze są zgodne z innymi badaniami prowadzonymi w tym obszarze oraz potwierdzają intuicje, które badacze i praktycy trzeciego sektora mieli wcześniej. Niezależnie jednak od dotychczasowych przeczuć, dzięki swej rzetelności wyniki te pozwalają z większą pewnością formułować sądy na temat kondycji trzeciego sektora, a także postulaty mające na celu jej poprawę. 

Prof. Gliński wskazał również na obszary, które w przyszłości warto będzie zbadać i takie, na które można spojrzeć ponownie, przy zastosowaniu innych metod badawczych. W tą stronę również potoczyła się późniejsza dyskusja. Uczestnicy zgłosili wiele pomysłów na badanie nowych kwestii, które jeszcze zostały bez odpowiedzi.

„Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: trzeci sektor” praca zbiorowa pod redakcją Piotra Glińskiego, Barbary Lewenstein i Andrzeja Sicińskiego, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2002,

str. 7. Książka ta jest swobodnym zapisem prac konwersatorium w latach 1999 – 2000.