Publicystyka - ngo.pl

Jak wybrać dobrych radnych?

Skład Rady i modele tworzenia składu są niejednorodne, zależne od danego województwa. Jednym z priorytetów w tym zakresie powinno być założenie, że w wojewódzkiej Radzie musi być zapewniona jak najszersza reprezentatywność organizacji pozarządowych. To zwykle powoduje konieczność zwiększenia liczebności rady, a szczególnie mocno widać tę kwestię, jeśli skład rady dba o reprezentację branżową oraz terytorialną (udział przedstawicieli III sektora z mniejszych ośrodków i terenów wiejskich). Pokazuje to chociażby przykład Wielkopolskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego, w skład której wchodzi 28 osób, w tym reprezentanci organizacji pozarządowych działających w 13 obszarach tematycznych, aktywny samorząd województwa, w tym innowacyjna jednostka – ROPS, regionalne federacje organizacji, branżowe i terytorialne, czy regionalna organizacja wsparcia - Centrum PISOP (członek Sieci SPLOT). Warto przypomnieć, że ustawowe minimum to 10 osób tworzących Radę: 1 przedstawiciel wojewody, 2 przedstawicieli marszałka województwa, 2 przedstawicieli sejmiku województwa, 5 przedstawicieli organizacji pozarządowych. Są jednak też Rady większe liczebnie, takie jak małopolska (16 osób), kujawsko-pomorska (14 osób), czy świętokrzyska (12 osób).

Podobne różnice występują w wypadku obrania procedur powołania składu Rady, głównie jej członków ze strony pozarządowej (pozostałych mianują organy władz publicznych). We wszystkich województwach można zaobserwować 2-3 dominujące modele. Popularną procedurą wyboru przedstawicieli III sektora na szczeblu województwa jest organizacja wyborów regionalnych lub subregionalnych, w których zostają wyłonieni kandydaci, zaś marszałek powołuje do Rady te osoby, które uzyskają demokratyczny mandat. Organizacja wyborów bezpośrednich zapewnia reprezentatywność Rady oraz włącza większą grupę organizacji pozarządowych w mechanizmy dialogu i współpracy z władzami regionalnymi.

Przykład Rady woj. warmińsko-mazurskiego jest modelem pośrednim pomiędzy powołaniem spośród przedstawionych kandydatów, a bezpośrednimi wyborami (takimi, jakie np. odbyły się do Warszawskiej Rady Pożytku Publicznego II kadencji w 2013). Spośród 10 przedstawicieli III sektora 5 osób reprezentuje regionalną radę organizacji, 3 osoby różne branżowe federacje regionalne, zaś 2 osoby - pojedyncze organizacje lokalne. Inny model pośredni to przykład Rady woj. mazowieckiego, gdzie spośród dziewięciu przedstawicieli organizacji pozarządowych, 8 osób wybieranych jest w dwustopniowej procedurze (zgłoszenia kandydatów, wybory powszechne, powołanie przez marszałka spośród osób z największą liczbą głosów), zaś jednego przedstawiciela Ochotniczych Straży Pożarnych wskazuje bezpośrednio Oddział Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP Województwa Mazowieckiego.