Trudno zdobyć fundusze, za mało osób włącza się w działania organizacji, dokucza biurokracja i skomplikowane formalności. Najbardziej odczuwalne problemy organizacji związane są z jej zapleczem materialnym, osobowym oraz współpracą z partnerami publicznymi.
http://www.sxc.hu/photo/457643
W badaniu z 2010 roku organizacje najczęściej wskazywały trudności w zdobywaniu funduszy lub sprzętu niezbędnego do prowadzenia działań. Odczuwa je 62% organizacji. Choć jest to wynik podobny, jak dwa lata wcześniej, to w porównaniu z latami poprzednimi obserwujemy znaczący spadek wagi tego problemu: w 2006 r. jako „bardzo odczuwalny” lub „raczej odczuwalny” wskazało go 71%, a w 2004 r. aż 76% organizacji. Tak znaczących zmian nie widać już w przypadku pozostałych trzech najczęściej wskazywanych problemów: braku osób gotowych do zaangażowania się w działania organizacji, nadmiernie rozbudowanej biurokracji administracji publicznej oraz skomplikowanych formalności przy aplikowaniu o fundusze. Każdy z nich wskazywany był jako „zdecydowanie” lub „raczej odczuwalny” przez około połowę organizacji, i nie widać w tym zakresie dużych zmian od 2004 r.
Obserwujemy natomiast poprawę w zakresie dostępu do wiarygodnych informacji ważnych dla organizacji – w 2010 r. problem braku takiego dostępu wskazało 22% organizacji, choć sześć lat wcześniej odsetek ten wynosił 31%. Może to być związane z opisanym w części poświęconej zarządzaniu rosnącym dostępem do internetu i upowszechnieniem zarówno stron specjalistycznych dotyczących dziedzin funkcjonowania organizacji, jak i witryn dedykowanych organizacjom, a także BIP-ów.
Biorąc pod uwagę duże zróżnicowanie sektora, warto spojrzeć też na rankingi najważniejszych problemów w ramach poszczególnych typów organizacji. Okazuje się, że niemal dla wszystkich problemy w zdobywaniu funduszy i sprzętu są najważniejsze – wyjątkiem są tylko organizacje najbogatsze: dla tych notujących roczne przychody powyżej pół miliona złotych najważniejszym problemem okazują się być nadmiernie skomplikowane formalności związane z korzystaniem ze środków grantodawców, sponsorów lub funduszy Unii Europejskiej. Nie znaczy to jednak, że obiektywnie bogate organizacje odczuwają satysfakcję z sytuacji finansowej: nawet wśród nich ponad połowa wskazuje, że problemy ze zdobywaniem funduszy lub sprzętu są „bardzo” lub „raczej odczuwalne”, zaś wraz z rosnącymi dochodami organizacji wcale nie spada częstość wskazań tego problemu. Wśród stowarzyszeń i fundacji mających roczne przychody między 50 a 100 tys. zł aż 71% wskazało na tego rodzaju trudności, podczas gdy wśród tych uzyskujących między 5 tys. a 50 tys. zł odsetek ten jest poniżej 65%. Tak więc subiektywna ocena sytuacji nie zawsze odpowiada warunkom obiektywnym, wraz ze wzrostem zaś skali działań organizacji rosną też jej potrzeby i oczekiwania.
Interesujące jest zróżnicowanie wynikające z terenu działania: wśród organizacji działających lokalnie (na terenie najbliższego sąsiedztwa) stosunkowo rzadko pojawiają się narzekania na administrację publiczną (jej nadmiernie złożoną strukturę, skomplikowane formalności czy niejasne reguły współpracy z nią), co może być konsekwencją kontaktów raczej z samorządem lokalnym niż z bardziej rozbudowaną administracją wyższego szczebla. W organizacjach z dużych miast, zwłaszcza z Warszawy, stosunkowo często pojawia się problem braku osób gotowych zaangażować się w działania organizacji. Z kolei w organizacjach działających powyżej 10 lat w pierwszej piątce problemów pojawia się „znużenie liderów organizacji i wypalenie osób zaangażowanych w jej prace”.
Artykuł przygotowany na podstawie danych z dwóch badań: „Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2010” Stowarzyszenia Klon/Jawor oraz „Indeks jakości współpracy” Instytutu Spraw Publicznych, przeprowadzonych w ramach wspólnego przedsięwzięcia na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 3766 stowarzyszeń i fundacji na przełomie 2010 i 2011 roku przez ankieterów firmy PBS DGA. Badania były realizowane w ramach projektów:
„Moja Polis - interaktywny system monitoringu partnerstwa lokalnego i rozwoju aktywnych społeczności lokalnych” finansowanego z Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego
oraz
„Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych – wypracowanie i upowszechnienie standardów współpracy”, realizowanego w ramach Priorytetu V Dobre rządzenie, Działanie 5.4 Rozwój potencjału trzeciego sektora, Poddziałanie 5.4.1 Wsparcie systemowe dla trzeciego sektora Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Częścią przedsięwzięcia było też badanie organizacji warszawskich finansowane ze środków Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy.
Źródło: Stowarzyszenie Klon/Jawor
