Publicystyka - ngo.pl

Wraz z partnerami kampanii Pytaj o chemię przeprowadziliśmy badania artykułów sportowych. Wśród testowanych produktów znalazły się m.in. piłki gimnastyczne, maty do jogi, hantle, skakanki, przybory do pływania, bidony, buty gimnastyczne. W niezależnym akredytowanym laboratorium Bureau Veritas CPS Germany GmbH przeanalizowano łącznie 82 próbki, zakupione w 13 krajach europejskich, między innymi w Polsce. Produkty zbadano pod kątem tzw. substancji wzbudzających szczególnie duże obawy (SVHC), takich jak plastyfikatory, opóźniacze spalania, metale ciężkie czy alkilofenole.

Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie jako partner kampanii Pytaj o chemię dostarczyła 6 próbek od polskich producentów. Dobrą wiadomością jest, że w żadnej próbce z Polski nie znaleziono niebezpiecznych substancji chemicznych. Wyniki testów potwierdziły tym samym informacje, które uzyskaliśmy od firm. Badane produkty należały do następujących marek: Kross, Romet, Spokey, Martes, IQ Cross the line, Aqua wave.

SVHC wykryto w 24% próbek (20 próbek). Dziewięć z nich (11%) zawierało SVHC powyżej 0,1%, co oznacza, że producent ma obowiązek, na żądanie klienta, poinformować go, że w tym konkretnym produkcie znajduje się niebezpieczna substancja. Jednak żadna z firm, od których artykuły zostały zakupione, nie wywiązała się z prawnego obowiązku przekazywania informacji o tych problematycznych chemikaliach w swoich artykułach.

Ponadto siedem artykułów zawierało plastyfikatory DEHP lub DIBP, które są objęte ograniczeniami w UE ze względu na ich właściwości wpływające szkodliwie na rozrodczość i zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego. W związku z tym produkty zawierające te substancje w stężeniach powyżej 0,1% nie mogą być wprowadzane do obrotu od lipca 2020 r. Jednak DIBP wykryto w stężeniu 35% i 41% w dwóch rodzajach piłek gimnastycznych.

Inny artykuł zawierał krótkołańcuchowe chlorowane parafiny (SCCP), które łatwo kumulują się w środowisku. Stosowanie ich reguluje Konwencja Sztokholmska i według prawa nie mogą pojawiać się w produktach w stężeniu powyżej 0,15%. Badana przez nas skakanka zawierała jednak 2,6% SCCP i dlatego nie powinna być w sprzedaży.

W przypadku wszystkich zakupionych artykułów do sprzedawców detalicznych oraz producentów wysłano zapytania dotyczące zawartości SVHC zgodnie z rozporządzeniem REACH. Większość z nich nie odpowiedziała w przewidzianym prawem terminie 45 dni i wysłane zostały maile przypominające. Ostatecznie prawie połowa sprzedawców detalicznych (44%) podała informacje o SVHC w swoich artykułach. Warto zauważyć, że sprzedawcy artykułów, w przypadku których badania wykazały stężenia SVHC powyżej 0,1%, stwierdzili, że nie ma takich substancji w tych artykułach. Świadczy to o trudnościach w uzyskaniu informacji o substancjach sprzedawanych wyrobów, nawet dla sprzedawców detalicznych.

Wyniki testów dowodzą, że artykułach nadal można znaleźć takie substancje, jak plastyfikatory działające szkodliwie na rozrodczość, trwałe parafiny lub rakotwórcze środki zmniejszające palność. Komunikacja z firmami na temat składu ich wyrobów jest skomplikowana, a sprzedawcy często nie wiedzą o substancjach zawartych w ich wyrobach.

Zachęcamy konsumentów do korzystania z aplikacji Pytaj o chemię przy każdym zakupie oraz do żądania informacji o wszystkich interesujących ich artykułach. Dzięki aplikacji, skanując kod kreskowy produktu, możemy w łatwy sposób zapytać producenta czy produkt zawiera niebezpieczne substancje. Zachowanie firm poprawi się tylko wtedy, gdy klienci skonfrontują je z tym tematem. Konsumenci mogą pokazać sprzedawcom detalicznym, że nie chcą kupować artykułów zawierających SVHC!

Cały raport znajduje TUTAJ.

SVHC (substancje wzbudzające szczególnie duże obawy). To m.in. substancje rakotwórcze, zaburzające gospodarkę hormonalną, czy też uznane za mające istotny wpływ na środowisko. Jeśli wyroby zawierają SVHC w stężeniach powyżej 0,1% w/w, producent lub sprzedawca wyrobu jest zobowiązany do dostarczenia tych informacji na zapytanie konsumenta (rozporządzenie REACH).

Cztery ftalany (DEHP, DBP, BBP i DIBP) zostały zakazane w artykułach codziennego użytku w UE od lipca 2020 r. (Załącznik XVII do rozporządzenia REACH).

SCCP (krótkołańcuchowe chlorowane parafiny): artykuły o stężeniu 0,15% lub wyższym nie mogą być wprowadzane do obrotu w UE (rozporządzenie w sprawie POP, trwałe zanieczyszczenia organiczne).

Ftalany: ftalany, czyli estry kwasu ftalowego, to grupa około 40 substancji chemicznych, które są używane głównie jako plastyfikatory do PVC. Niektóre z nich mają działanie zaburzające gospodarkę hormonalną, co oznacza, że ​​mogą wpływać na hormony w organizmie; mogą szkodzić płodności i szkodzić nienarodzonemu dziecku, na przykład poprzez utrudnianie dojrzewania płciowego. Niektóre ftalany wykazują działanie antyandrogenne, takie jak zmniejszona produkcja testosteronu i mogą mieć szkodliwy wpływ na czynność jąder. Plastyfikatory mogą parować z artykułów, a ludzie są narażeni na działanie tych substancji przez skórę i oddychanie.

SCCP są toksyczne w niskich stężeniach dla organizmów wodnych, zakłócają funkcje endokrynologiczne i podejrzewa się, że powodują raka u ludzi. SCCP są stosowane jako zmiękczacze i środki zmniejszające palność w artykułach z PVC, a także ich podstawowe zastosowanie jako smary w cięciu metali. W 2017 roku rządy zgodziły się na umieszczenie SCCP w konwencji sztokholmskiej do globalnej eliminacji. To plasuje SCCP jako jedną z najgorszych chemikaliów na świecie. Od tego czasu wprowadzanie do obrotu artykułów zawierających SCCP w stężeniu powyżej 0,15% jest zabronione.