CBOS zbadał w styczniu obecny poziom zaufania społecznego wśród Polaków.
– Duże i nieograniczone zaufanie Polacy mają jedynie do członków najbliższej rodziny. 72% respondentów opowiada się raczej za zachowaniem ostrożności w kontaktach z innymi ludźmi niż za zbytnią otwartością. 80% respondentów zdecydowanie ufa rodzicom, dzieciom, współmałżonkom, a tylko 22% deklaruje, że zdecydowanie ufa swoim znajomym (dominują odpowiedzi umiarkowane – 68% raczej ufa), 36% zdecydowanie ufa dalszej rodzinie (51% raczej ufa), 18% zdecydowanie ufa osobom, z którymi pracuje na co dzień (66% raczej ufa), 17% zdecydowanie ufa sąsiadom (57% raczej im ufa).
– Warto zauważyć, że zaufanie do lokalnych działaczy społecznych deklaruje 60% respondentów, w tym 10% w sposób zdecydowany. Aż 29% ma problem z określeniem poziomu zaufania wobec osób działających społecznie, co prawdopodobnie wynika z faktu, że nie znają tych osób.
– Tylko 26% Polaków jest zdania, że większości ludzi można ufać. To tyle samo co 2 lata wcześniej, jednak więcej niż było w latach 2002-2006 (19% w 2002 i 2006 r., 17% w 2004 r.).
– 34% Polaków deklaruje, że ogólnie rzecz biorąc ma zaufanie do nieznajomych, z którymi styka się na co dzień (z czego 30% zaufanie ograniczone), 46% nie ufa nieznajomym (7% zdecydowanie).
– 42% badanych uważa, że zaufanie do partnerów w interesach na ogół źle się kończy, 34% uważa, że zaufanie do partnerów na ogół się w interesach opłaca. W ciągu ostatnich kilku lat jednak wzrosła liczba deklarujących, że zaufanie się opłaca (w 2002 24%)
– Zaufanie w sferze publicznej (do instytucji publicznych) CBOS ocenia jako wysokie, zaobserwowano jednak widoczny spadek zaufania do wielu instytucji publicznych w porównaniu z 2008 r.: rząd stracił 25%, telewizja 20%, parlament 18%, gazety 17%, sądy 15%, partie polityczne 14%, UE, związki zawodowe, władze lokalne 13%.
– Niezmiennie wysokim zaufaniem cieszą się wśród Polaków (największe i najbardziej znane) organizacje charytatywne: WOŚP (ufa jej 88%), Caritas (82%) i PCK (78%).
– Z badań CBOS wynika, że otwartość na innych ludzi i zaufanie w sferze instytucjonalnej wiążą się z poziomem materialnym respondentów.
– Jak się okazuje, zaangażowanie społeczne jest powiązane z poziomem zaufania. Osoby, które w 2009 r. wspomagały potrzebujących, działały w ramach wolontariatu lub angażowały się na rzecz lokalnej społeczności stosunkowo częściej niż osoby nie angażujące się w taką działalność ufały rodzinie, znajomym, współpracownikom i społecznikom, częściej deklarowały też zaufanie do instytucji charytatywnych, organizacji międzynarodowych (NATO, UE, ONZ), policji, harcerstwa, sądów, RPO.
Jak podsumowuje w swoim raporcie CBOS, brak zaufania może być poważnym hamulcem w rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.
Badanie przeprowadzono w dniach 7-13 stycznia 2010 na liczącej 1052 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków
