Publicystyka - ngo.pl

Jako najważniejsze wydarzenia na świecie w 2022, nasi rozmówcy wskazywali najczęściej na wojnę w Ukrainie oraz szczyt COP15 w Montrealu.

Rozpętana przez kierującego Federacją Rosyjską dyktatora pełnoskalowa wojna pozwoliła społeczeństwom na nowo zrozumieć zależności pomiędzy wydobyciem paliw kopalnych, a naszym dobrobytem. Mieszkańcy Europy i innych regionów świata odczuli tę zależność we własnych portfelach, co otworzyło szerokie wrota do dyskusji o konieczności transformacji energetycznej i zwiększyło zainteresowanie rozwojem odnawialnych źródeł energii.

Drugie kluczowe wydarzenie, szczyt w Montrealu wprowadza przełomowy pakiet 30x30x30 czyli zobowiązanie się do ochrony do 2030 roku 30% obszarów lądowych, 30% morskich i odbudowania 30% obszarów lądowych i morskich, które zostały zdegradowane przez działalność człowieka. Jeśli te zobowiązania zostaną wprowadzone w życie, może to być przełomowy moment w obszarze różnorodności biologicznej, która jest najrzadziej wspominanym i najmniej rozumianym społecznie spośród problemów katastrofy ekologicznej.

W Polsce, podobnie jak w skali świata, najważniejszym wydarzeniem ubiegłego roku była inwazja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Drugim wydarzeniem roku w obszarze re4lacji człowiek-Ziemia okazała się katastrofa ekologiczna na Odrze.

Wojna i sankcje nałożone na Rosję okazały się paradoksalnie gigantycznym stymulatorem zmian w polskiej polityce energetycznej. W ciągu kilku miesięcy, zarówno w sferze narracji, jak i praktycznych decyzji, stało się coś, na co część ekspertów środowiskowych i energetycznych czekało co najmniej od dekady. Zastanawiający jest jednak fakt, że apele ekspertów nie wystarczają, a marazm w polityce energetycznej można przełamać dopiero tak drastycznym wydarzeniem jak wojna i jej konsekwencje.

Katastrofa na Odrze z jednej strony uśmierciła dziesiątki tysięcy istnień, z drugiej zdemaskowała brak kompetencji władz i instytucji państwowych w obszarze monitoringu i przeciwdziałania zagrożeniom środowiskowym. Gdyby szukać pozytywów, byłoby to bezprecedensowe przebicie się skomplikowanych i trudnych kwestii o zależnościach między działalnością człowieka a naturą do debaty publicznej. Choć jednym chodziło o uśmiercenie ekosystemu rzeki, a drudzy martwili się 
o to, że w trakcie rekordowych upałów nie mogą się ochłodzić w wodzie, tak duża debata środowiskowa nie przetoczyła się wcześniej przez polską opinię publiczną.

Oba wydarzenia można skwitować powiedzeniem „mądry Polak po szkodzie”…

Wdrożenie odpowiedzialnej polityki klimatycznej oraz przeprowadzenie transformacji energetycznej to dwie główne wskazówki naszych ekspertów dla polskich władz.

Już od kilku lat zarówno organizacje pozarządowe, jak i bardziej świadomi decydenci w firmach i organizacjach branżowych, boleją, że Polska nie ma jasnej polityki klimatycznej. Nasi eksperci wskazują, że transformacja energetyczna i polityka klimatyczna muszą przestać być traktowane jako zagrożenie, a powinny być przedstawione jako szansa dla polskiej gospodarki i społeczeństwa. W swych komentarzach wywołują rząd i ustawodawcę do tablicy, by zamiast zajmować się budującymi chwilowy kapitał polityczny zastępczymi, bieżącymi kwestiami, stworzyć mądrą i odpowiedzialną politykę zorientowaną na ład społeczny i jakość życia przez kolejne dekady.

W tym roku czekają nas wybory do parlamentu. To szansa, by kwestie związane z mądrym planowaniem przyszłości stały się przedmiotem debaty między kandydatami a wyborcami. To także zagrożenie, że partie zajmą się bieżącymi transferami socjalnymi, zamiast spojrzeć w przyszłość. Niewątpliwie, historia będzie się rozgrywać na naszych oczach.

Wyniki badania „Ziemianie Atakują” z 2022 r. pokazały, że w obliczu niezdecydowanych działań władz centralnych, Polacy oczekują zmiany sposobu działania od firm.

Biznesowi z pomocą przychodzi tu dyrektywa CRSD Komisji Europejskiej, która od przyszłego roku nakłada obowiązek raportowania postępów w strategii zrównoważonego rozwoju na wszystkie duże firmy działające na terenie Unii Europejskiej. W przypadku Polski to grubo ponad 3 tysiące podmiotów.

Mamy więc przed sobą szansę bezprecedensowej zmiany w sposobu planowania i zarządzania biznesem. Widzimy też zagrożenie instrumentalnego potraktowania kwestii zrównoważonego rozwoju, być może czeka nas prawdziwa eksplozja greenwashingu i fasadowych działań.

Jedno jest pewne: już dawno przed biznesem nie stały tak ambitne zadania i już dawno biznes nie był tak nieprzygotowany na ich strukturalne wdrożenie. Wygląda na to, że rok 2023 może stać się rokiem intensywnego uzupełniania braków w edukacji w obszarze nauki o klimacie oraz o środowisku naturalnym.