Publicystyka - ngo.pl

Budżet obywatelski mający aktualnie w Krakowie swoją XII edycję, prowadzony jest przez Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa. W 2025 r. mieszkańcy zgłosili 1152 projekty, a do rozdysponowania jest kwota 51 mln zł, co stanowi dotychczasowy rekord. Wśród projektów zgłoszonych w 2025 r. możemy wyróżnić m.in.: „Flagi Polski dla krakowian” – inicjatywę mającą na celu popularyzację postaw patriotycznych, „Prądnik Czerwony i Mistrzejowice remontują Smoczy Skwer” – gruntowny remont placu zabaw na pograniczu ww. dzielnic, „Odłóż telefon i Żyj!” – namalowanie napisów przy przejściach dla pieszych czy „Szkolenia z zakresu pierwszej pomocy dla seniorów”. Zakres projektów jest bardzo zróżnicowany i może dotyczyć m.in.: infrastruktury miejskiej, inicjatyw społecznych, kulturalnych czy środowiskowych. Ponadto wyszczególnić można projekty ogólnomiejskie i dzielnicowe. W ramach budżetu obywatelskiego w Krakowie w 2025 r. głosowanie ma odbywać się w dniach 19 września – 3 października, a sam głos będzie można oddać online lub stacjonarnie w wyznaczonych punktach.

Budżet obywatelski w Krakowie w 2024 r wynosił 46 mln zł, z czego 10 mln zł przeznaczonych było na projekty ogólnomiejskie, a 36 mln zł na projekty dzielnicowe.Mieszkańcy zgłosili łącznie 1100 projektów, z czego 681 zostało zakwalifikowanych do kolejnych etapów, 282 formalnie odrzuconych, 92 bez dostarczonych list poparcia, 45 połączono lub wycofano. 690 projektów dopuszczono do głosowania, a do realizacji skierowano 163 projekty (10 ogólnopolskich, 153 dzielnicowe). Łącznie w 2024 r. elektronicznie i stacjonarnie zagłosowało 72 942 mieszkańców, co stanowi wzrost w zestawieniu z 2023 r., kiedy to oddano 64 907 ważnych głosów, a sam budżet wyniósł 38 mln zł, dzięki czemu zrealizowano 144 projekty (9 ogólnomiejskich, 135 dzielnicowych). Coraz większe zainteresowanie wykazują też młodsi mieszkańcy Krakowa, w wieku 26 – 45 lat.

Po otwarciu naboru projekty może zgłaszać każdy mieszkaniec Krakowa bez względu na zameldowanie. Projekt musi być dostępny publicznie i nieodpłatny, a realizacja ma odbywać się na gruntach miejskich. Konieczne jest uzyskanie poparcia i co najmniej 15 podpisów mieszkańców, a także przedłożenie listy poparcia w przeciągu 10 dni w Urzędzie Miasta Krakowa. Procedura zgłaszania projektów do budżetu obywatelskiego rozpoczyna się od ogłoszenia naboru projektów i opublikowania przez urząd miasta harmonogramu edycji budżetu obywatelskiego. Zgłaszane projekty podlegają zarówno merytorycznej jak i formalnej ocenie urzędu i mogą zostać zakwalifikowane do głosowania, połączone z innymi albo odrzucone. Projekty dopuszczone do głosowania zostają opublikowane, a mieszkańcy mogą oddawać na nie swoje głosy. W dalszej kolejności urząd publikuje listę zwycięskich projektów, które są wprowadzane do realizacji w kolejnym roku budżetowym.

To miejska aplikacja – platforma stworzona przez Wydział Dialogu, Konsultacji i Kontaktu Obywatelskiego Urzędu Miasta Krakowa przeznaczona dla mieszkańców, którzy mają pomysł na poprawę otoczenia, ale nie chcą lub nie mogą przygotować formalnego projektu do budżetu obywatelskiego czy inicjatywy lokalnej. Wypełnienie ankiety na stronie internetowej dotyczącej pomysłu, lokalizacji i celu może być inspiracją dla innych do złożenia projektu.

Budżet obywatelski mający w Krakowie aktualnie swoją XII edycję uważany jest za jeden z najbardziej rozwiniętych w Polsce i plasuje Kraków za Warszawą na drugim miejscu w skali kraju. Rośnie też kwota budżetu, wynosząca w 2025 r. rekordowe 51 mln zł, podobnie jak sama frekwencja, zwłaszcza wśród młodszych mieszkańców miasta. Budżet obywatelski pozwala decydować mieszkańcom, na co zostanie przeznaczona część środków, a same projekty może zgłaszać każdy mieszkaniec Krakowa bez względu na zameldowanie. Do tego konieczne jest poparcie 15 mieszkańców i uzyskanie ich podpisów oraz przedłożenie listy w terminie 10 dni w Urzędzie Miasta Krakowa. Przed dopuszczeniem do głosowania projekty podlegają formalnej i merytorycznej ocenie urzędu, a mające największą liczbę głosów przekazywane są do realizacji w następnym roku. Dla mieszkańców, którzy nie chcą lub nie mogą przygotować formalnego projektu istnieje możliwość zgłoszenia go w Banku Pomysłów. Budżet obywatelski to inicjatywa zapewniająca szereg korzyści, stąd nie dziwi jego rosnąca popularność.