Nieczystość to jeden z siedmiu grzechów głównych. Kojarzymy ją z brudem i brakiem higieny, nieuczciwością, zdradą i rozwiązłością, ale także z szerzeniem nieprawdy, łamaniem zasad, czy nieetycznymi zachowaniami. Czy nieczystość jest zawsze negatywna, czy może też tworzyć swoisty klimat do życia? Odpowiedzi na te pytanie poszukiwali przedstawiciele świata nauki, biznesu oraz organizacji pozarządowych podczas IX Konferencji NNO.
26 października br. w Centrum Konferencyjnym Muzeum POLIN przedstawiciele świata nauki, biznesu oraz organizacji pozarządowych spotkali się podczas IX Konferencji Nienieodpowiedzialnych, aby dyskutować i omawiać temat odpowiedzialności w trzech różnych obszarach: biznesu, klimatu i spraw społecznych.
Analogicznie do ubiegłych myśl przewodnia spotkania była powiązana z grzechem głównym – tym razem była to nieczystość. Nieczystość to ostatni z 7 grzechów głównych, który był poruszony w ramach konferencji NNO. Tegoroczne wydarzenie odbyło się pod hasłem: Nieczystość. Za zasłoną biznesu, we wnętrzu człowieka.
Ponadczasowe przesłanie
Konferencję otworzył Artur Nowak-Gocławski, prezes Grupy ANG i pomysłodawca Fundacji Nienieodpowiedzialnych, który w swoim wystąpieniu odniósł się do tego, że w projekcie NNO ważna jest refleksja nad tym, co dzieje się tu i teraz. W swojej wypowiedzi, skierowanej szczególnie do biznesu, podkreślił fakt, że to nie jest tak, że rzeczy dzieją się bez nas. Biznesu, który często mówi, że jego rolą jest pilnowanie własnego nosa i własnych interesów, i powinien robić tyle, ile wymagają przepisy prawa. Szczęśliwie jednak robi coś więcej. W zakresie ochrony klimatu dzisiaj dzieje się dużo, uwzględnienie wyzwań klimatycznych jest czymś „co wypada”. „Jeśli myślimy o prawach człowieka, robimy za mało” – powiedział Artur Nowak-Gocławski, który inaugurując spotkanie przypomniał ponadczasowe słowa śp. Henryka Wujca:
„Nigdy nie jest tak, że nie mamy żadnego wpływu. Nawet jak czuję się bezradny czy bezsilny, to nic nie usprawiedliwia tego, żebym nic nie robił! Nigdy nie wiesz, czy twoje działanie, ten twój czyn, chociaż mały, czegoś nie zmieni. Wiemy z fizyki, że czasami drobna rzecz kompletnie zmienia cały układ. W żadnym wypadku nie wolno nam zaniechać działania. Nie trzeba od razu rzucać się z motyką na słońce czy z kosą na czołgi, ale trzeba nieustająco próbować. Dla mnie ta filozofia jest niezłomna: próbować, próbować, w każdym momencie próbować. Jak cię przetrącą, to wstajesz i znowu. Nie jestem taki, żeby się bić i obrywać, ale nawet jak się trochę oberwie, to trudno. Nic takiego złego się nie stanie” – fragment wypowiedzi Henryka Wujca pochodzący z książki Rozmowy odpowiedzialność, Tom I, Początek, wydanej przez NNO.
Nieczystość – wielowymiarowe wyzwanie
Grzech nieczystości należy do tematów trudnych. „Brzydzimy się tego, co nieczyste” – powiedział w wykładzie inaugurującym pt. „Nieczyste interesy, nieczyści ludzie” prof. Tadeusz Bartoś. Profesor wskazywał na wieloaspektowość tego zagadnienia – w odniesieniu do religii, historii oraz wyzwań współczesnego świata. „Nieczystość, identyfikowanie nieczystości innych grup religijnych, plemiennych, narodowych to potężne narzędzie budowania dystansu, izolacji a także wrogości” – powiedział prof. Bartoś podczas IX Konferencji Nienieodpowiedzialnych.
Prof. Dominika Maison, analogicznie do ubiegłych lat, zaprezentowała wyniki badania odnoszące się do tematu konferencji. Omawiając raport pt. „Niech się wstydzi, ten kto widzi. O nieczystości i wstydzie w oczach Polaków”, zwróciła uwagę na to, że blisko połowa badanych wskazała, że nieczystość kojarzy im się z brakiem higieny, 40 proc. utożsamia ją ze śmieceniem. Z perspektywy funkcjonowania jednostki w życiu społecznym – nieczystość to nieetyczne zachowania (24 proc.), łamanie zasad (16 proc.) i szerzenie nieprawdy (12 proc.).
O seksualności i emocjach – nie tylko prywatnie
Założeniem IX Konferencji Nieodpowiedzialnych było przyjrzenie się tematowi nieczystości w odniesieniu do różnych aspektów ludzkiego życia, w tym seksualności. Tu mieliśmy okazję zobaczyć rozmowę Krystyny Romanowskiej z seksuolożką Agatą Stolą, która odbyła się pod hasłem „Ktoś jest czysty, by nieczysty mógł być ktoś. Jak seksualne kategorie czystości i nieczystości wpływają na życie społeczne”. Rozmowa była ważnym głosem w dyskusji nt. roli i odpowiedzialności pracodawców, gdy pracownik stosuje przemoc – czy to w pracy czy w życiu prywatnym.
„Odpowiedzialność w zarządzaniu, odpowiedzialność za ludzi w pracy to odpowiedzialność za emocje drugiego człowieka” – powiedziała Agata Stola, zwracając uwagę na fakt, że w wielu miejscach pracy panuje obojętność na emocje pracownika.
Śmiecisz? Wstydź się!
Nieczystość w odniesieniu do środowiska naturalnego została poruszona w trakcie trzech wystąpień. Eliza Michalik przeprowadziła wywiad z prof. Szymonem Malinowskim, który podkreślił, że degradacja środowiska następuje w tempie, który prowadzi nas do katastrofy. Jak mówi prof. Malinowski, mamy powód by panikować. Jeśli chodzi o ochronę środowiska, utylizację odpadów i recykling jesteśmy ułomni, powinniśmy się do tego przyznawać i o tym mówić otwarcie.
Adam Wajrak wskazał, że nieczystość nie zawsze musi być zła. Dlaczego i gdzie? Otóż takim ekosystemem jest las, czy przywoływana przez prelegenta Puszcza Białowieska. Adam Wajrak podkreślał, że by lasy i ich mieszkańcy przetrwali – cała nadzieja w bałaganie, bo sterylne środowisko okazało się niebezpieczne dla niektórych gatunków ptaków.
Michał Paca z Fundacji Las na Zawsze odniósł się do wyzwania współczesnej cywilizacji, którą określił jako cywilizację śmieci. Jak mówi: „My dzisiaj tworzymy świat, w którym czasem ludzie na łożu śmierci myślą: nic po mnie nie zostanie. Niestety nie… zostaną śmieci”.
Dwie debaty – nieczyste zagrania w biznesie
Pierwszą z nich była „Debata na temat odpowiedzialnej sprzedaży”, w której udział wzięli: dr hab. Anna Białek-Jaworska z Wydziału Ekonomicznego UW, Jerzy Bańka z ZBP, Joanna Jabłońska-Białowąs, Chief Customer Officer w Santander Bank Polska, Małgorzata Kamińska, Dyrektor Departamentu Transformacji i Rozwoju Doświadczeń Klienta BNP Paribas Bank Polska, Kamil Pluskwa-Dąbrowski z Federacji Konsumentów. Debatę poprowadziła Agata Kołodziej. Eksperci odnieśli się do wielu aspektów kształtujących współczesny rynek finansowy, w tym kredytów denominowanych w obcej walucie oraz missellingu.
„Polska, jeżeli chodzi o umiejętność funkcjonowania w biznesie, przejęła pewne wzorce z Zachodu z dużym opóźnieniem” – powiedział Jerzy Bańka, ZBP. Z kolei dr hab. Anna Białek-Jaworska zwróciła uwagę na fakt, że jesteśmy otoczeni produktami finansowymi, których nie potrzebujemy, ale tego nie dostrzegamy. Z czasem branża finansowa, będzie musiała przyjrzeć się temu czy nie doprowadza wielu klientów na skraj rozpaczy. „Albo sami zrobimy porządek z naszą branżą, albo ktoś przyjdzie i zrobi to za nas” – powiedział Kamil Pluskwa-Dąbrowski z Federacji Konsumentów. Kontynuacją wątku odpowiedzialnej sprzedaży było ważne wydarzenie – do grona Sygnatariuszy Deklaracji Odpowiedzialnej Sprzedaży dołączyła ERGO Hestia. To pierwszy Sygnatariusz z branży ubezpieczeniowej.
W program konferencji Fundacji Nienieodpowiedzialnych na stałe wpisana jest już debata warszawska w stylu oksfordzkim, którą prowadzi Grzegorz Nawrocki. Tegoroczna teza brzmiała: „CSR to zasłona dymna hipokryzji w biznesie”. Przed debatą odbyło się głosowanie, w której 60 proc. publiczności zgodziło się z tezą. Następnie na przemian głos zabierali przedstawiciele propozycji i opozycji. Tezy bronili (propozycja): Paweł Niziński, Kamil Wyszkowski, Lidia Kołucka, dr Aleksandra Stanek-Kowalczyk. W roli opozycji, czyli przeciw tezie wypowiedzieli się: prof. Janina Filek, Przemysław Pohrybieniuk, prof. Bolesław Rok, Jerzy Brodzikowski. Debata bez wątpienia była walką na słowa i argumenty oraz grą emocji. Po wypowiedziach propozycji i opozycji, oraz podsumowaniu prof. dr. hab. Mirosława Grewińskiego, bardziej przekonujące okazały się argumenty podpozycji, bo za tezą opowiedziało się 66 proc. głosujących, przeciw 34 proc. przeciw.
Cyfrowy ślad – wpływ na nasze życie
Cyfrowy ślad pozostawiony w sieci pozwala algorytmom dowiedzieć się o człowieku bardzo dużo. Jak dokładne są przewidywania algorytmiczne? Odpowiedź poznaliśmy w trakcie wystąpienia dr. Michała Kosińskiego. Otóż wystarczy 10 facebookowych like’ów, aby algorytm mógł odgadnąć naszą osobowość z taką samą dokładnością, jaka dostępna jest dla naszych współpracowników. Około 100-110 FB Like, pozwala dowiedzieć się algorytmowi tyle, ile wiedzą o nas rodzina czy przyjaciele. 230-240 facebookowych like’ów wystarczy, by algorytm wiedział tak dużo, ile o nas wie najbliższa osoba, np. małżonek.
Zwieńczeniem konferencji było wystąpienie prof. Manfreda Spitzera pt. „Ryzyko i skutki uboczne technologii cyfrowej. Niezapewnienie ochrony nowemu pokoleniu to brak odpowiedzialności”. Profesor apelował, byśmy dziś zadbali o dzieci i nastolatków, którzy ze względu na pandemię COVID-19 coraz więcej czasu spędzają przed ekranem smartfona.
W IX Konferencji Nienieodpowiedzialnych pt. „Nieczystość. Za zasłoną biznesu, we wnętrzu człowieka” stacjonarnie wzięło udział ponad 120 osób, a w mediach społecznościowych na Facebooku i YouTube wydarzenie wyświetliło blisko 5000 widzów. Już za rok jubileuszowa X Konferencja.