Publicystyka - ngo.pl

Już wcześniej mniejsze gminy podejmowały podobne inicjatywy. Zwykle kończyły się one niepowodzeniem. Regionalne Izby Obrachunkowe kwestionowały uchwały radnych. Nie znajdowano podstawy prawnej pozwalającej samorządowcom na podejmowanie tego typu zobowiązań wobec mieszkańców gminy. Stało się to przestrogą dla radnych stolicy. Inicjatywa samorządowców Ligi Polskich Rodzin wyhamowana została przez pragmatyków, którzy wskazywali, że nie ma sensu uchwalać prawa, które prawdopodobnie zostanie zakwestionowane. Chociaż w budżecie stolicy zarezerwowano środki na nowe świadczenie to jednak z podjęciem uchwały wstrzymano się. Z przyjęciem podobnej uchwały (niemal identycznej w treści, różniącej się w wysokości wsparcia) nie wstrzymywali się radni w Krakowie (uchwała nr LXVIII/633/04, przyjęta 29 grudnia 2004 r.). Wyjaśnieniem sytuacji byłby jednoznaczny zapis ustawowy pozwalający samorządom na podejmowanie decyzji w tej sprawie. Jak podaje Magdalena Januszewska w Rzeczpospolitej, wypłacaniem becikowego zainteresowane są samorządy Warszawy, Łodzi, Wrocławia, Szczecina, Lublina, Białegostoku, Olsztyna, Rzeszowa, Jeleniej Góry, Inowrocławia, Radomia, Legionowa, Wadowic, Nowego Sącza i Nysy ("Becikowe na wątpliwych podstawach", Magdalena Januszewska, Rzeczpospolita 14 lutego 2005 r.).

10 kutego 2005 r. na specjalnie zorganizowanym spotkaniu, swoje
stanowisko w sprawie becikowego przedstawiło Ministerstwo Polityki Społecznej. Resort nie jest
entuzjastą becikowego. Zastrzeżenia budzi zasada, wg której wsparcie należy się każdej matce,
niezależnie od sytuacji materialnej rodziny, a także sama idea pieniężnej zachęty jako sposobu na
zmobilizowanie Polaków do większej prokreacji.

(...) jednorazowe wsparcie finansowe nie jest wystarczająco skutecznym instrumentem pomocy rodzinie. W wielu przypadkach może stać się jedynym i głównym powodem podjęcia decyzji o urodzeniu dziecka, a jej skutkiem może być w przyszłości konieczność umieszczenia dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Pomoc rodzinie musi mieć charakter kompleksowy i długofalowy. Wsparcie - udzielane w formie rzeczowej lub finansowej - powinno być uzależnione od dochodu rodziny (według kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej, ewentualnie podwyższone przez wójta).
(fragment relacji ze spotkania z samorządowcami na temat pomocy rodzinie - aktualności serwisu Ministerstwa Polityki Społecznej, 10 lutego 2005 r.)

Jednocześnie w relacji z tego samego spotkania przytaczana jest deklaracja zwolenników becikowego, którzy zdecydowanie odżegnali się od traktowania pomocy jako instrumentu kształtującego politykę demograficzną, t.zn. bezpośrednio stymulującego zwiększenie liczby urodzin.

Antoni Gut, jeden z warszawskich pomysłodawców pomocy dla osób rodzących dzieci, tak wyjaśnia role becikowego:
- W tej sprawie pieniądze są kwestią drugorzędną. Dużo ważniejsze od pieniędzy, które miasto wypłaci matkom, będzie zwrócenie uwagi mediów i całego społeczeństwa na ten problem. Mam nadzieję, że wywołana przez nas dysputa społeczna zwiększy szacunek dla rodzin wielodzietnych, a w świadomości społecznej będzie większa akceptacja życia - wskazuje stołeczny radny Antoni Gut (LPR). - Pieniądze, owszem, są ważne, szczególnie dla młodych rodzin, ale mogą one co najwyżej spełnić funkcję zachęcającą małżeństwa do wcześniejszej decyzji o urodzeniu dziecka. Nasza propozycja została zgłoszona w sytuacji pogłębiającego się od kilku lat niżu demograficznego - dodaje.
(cytat za: Gdzie jeszcze będzie "becikowe", Beata Andrzejewska, Nasz Dziennik 29-30 stycznia 2005 r.)

Na temat becikowego czytaj również:
"Kogo i do czego zachęci zachęta", Bartosz Marczuk, Gazeta Prawna 27 stycznia 20005 r.

Polecamy też dyskusję na temat becikowego, która toczy się na forum serwisu OPS.pl

___________________
Komentarz
W Warszawie nie było zgody co do wysokości ewentualnego becikowego. Pierwotna propozycja: 5000 zł - budziła zastrzeżenia. Duże pieniądze to ryzyko pochopnych decyzji, podejmowanych przez, skuszonych wysokością wsparcia, przyszłych rodziców. Becikowe powinno być pomocą dla osób, które nie decydują się na potomstwo z powodu ograniczeń finansowych. Trudno jest jednak dobrze skalkulować wysokość jednorazowego wsparcia, skoro koszty utrzymania dziecka to budżet, który należy rozpatrywać co najmniej w perspektywie kilkunastu lat. Jak w związku z tym interpretować charakter becikowego? Kiedy becikowe jest realną pomocą dla biedniejszych rodzin i pozytywnie wspomaga w podjęciu odpowiedzialnej decyzji? Kiedy staje się kuszącą nagrodą, której perspektywa przyćmiewa realia macierzyństwa i wychowania potomstwa. Przeciwnicy becikowego twierdzą, że ten rodzaj polityki rodzinnej przynosi więcej szkód niż pożytku. Wyścig po becikowe, zaowocuje, w ich przekonaniu, wzrostem liczby dzieci niechcianych. Jakie postawy powinno więc promować becikowe? Ministerialne propozycje wskazują, że pomóc trzeba najbiedniejszym. Becikowe powinno być zharmonizowane z systemem świadczeń rodzinnych. Doświadczenia wynikające z wprowadzania tego ostatniego uczą nas, jak wielki wpływ na zachowanie Polaków maja systemy wsparcia. Wypłacany co miesiąc kilkusetzłotowy dodatek do zasiłku rodzinnego powoduje - jak twierdzą krytycy systemu świadczeń rodzinnych - lawinowy wzrost liczby rozwodów, a w konsekwencji, realny rozpad rodziny. Jeśli chętni do becikowego rekrutowaliby się na podobnych "ekonomicznych" zasadach co "rozwodnicy dla dodatku" to skuteczność gminnej pomocy, wyrażona w liczbie nowonarodzonych dzieci może nas wkrótce przytłoczyć.