Publicystyka - ngo.pl

Wierność misji

Zacznijmy od modeli działania organizacji. Ujawnia się tu podkreślane już wcześniej duże zróżnicowanie sektora. Większość stowarzyszeń i fundacji deklaruje wierność kierunkom swoich działań, niezależnie od zainteresowań sponsorów. Jednak co siódma organizacja przyznaje, że aby przetrwać, musi dostosowywać się do sponsorów – nieco częściej dotyczy to organizacji działających na szeroką skalę niż stowarzyszeń i fundacji lokalnych.

Otwartość

Inną sferą ujawniającą wewnętrzne różnice w obrębie trzeciego sektora jest stosunek do nowych osób pragnących włączyć się w ich działania – 56% wszystkich organizacji (a aż 71% wśród tych działających tylko na terenie najbliższego sąsiedztwa) deklaruje w tej kwestii otwartość, jednak nieco ponad jedna czwarta podkreśla raczej staranny dobór ludzi.

Lider czy zespół

Zróżnicowanie dotyczy też samego sposobu działania i zarządzania organizacją: połowa organizacji deklaruje oparcie pracy na pracy zespołowej, podczas gdy prawie jedna trzecia bazuje na silnym przywództwie i osobowości lidera.

Samoocena

A jak organizacje oceniają własną sytuację i swoje kompetencje? Po pierwsze – coraz lepiej. Rośnie zarówno ich samoocena, jak i postrzeganie faktycznych warunków funkcjonowania. Nie zmienia się natomiast obserwowana w kolejnych edycjach badania bezkrytyczność organizacji wobec jakości swojej pracy i negatywna ocena aspektów związanych z finansami i wyposażeniem organizacji. W skali pięciostopniowej (od 1 do 5) na czwórkę z plusem oceniane są kompetencje, jakość usług, a także społeczny wizerunek organizacji (choć z innych badań wiadomo, że obraz ten nie jest najlepszy, a zdecydowana większość Polaków inicjatyw trzeciego sektora po prostu nie dostrzega). Na czwórkę z minusem oceniana jest współpraca z innymi podmiotami, ale i zdolność konkurowania, a także wpływ na rozwiązywanie problemów lokalnych. Najgorzej – ale i tak powyżej trójki – oceniane są finansowe warunki funkcjonowania organizacji. Wygląda więc na to, że organizacje uważają się za wysoce profesjonalne, a swoje usługi za wyjątkowo dobre, mimo niedostatku środków finansowych czy braku sprzętu.

Mała stabilizacja

Poprawę nastrojów potwierdzają też odpowiedzi przedstawicieli organizacji na pytanie o ocenę warunków działania w ostatnim roku. Rośnie liczba organizacji uznających, że warunki się polepszyły: w 2002 roku twierdzili tak przedstawiciele zaledwie 17% z nich, w ostatniej edycji badania – już 30%. Z kolei odsetek niezadowolonych spadł z 31% w 2002 roku do 12% w 2010 roku.

Można też zaobserwować pewną stabilizację sytuacji sektora organizacji pozarządowych: połowa organizacji określa warunki funkcjonowania jako ani gorsze, ani lepsze niż wcześniej. W największym stopniu dotyczy to tych działających lokalnie, podczas gdy działające na szerszą skalę (zwłaszcza międzynarodową) podkreślają bardzo często poprawę swojej sytuacji.

Optymizm

Jeszcze większy jest optymizm dotyczący nadchodzących miesięcy – prawie połowa organizacji zakłada, że w najbliższym roku warunki działania będą lepsze niż dotychczas, tylko co dziesiąta spodziewa się ich pogorszenia. W stosunku do 2008 roku nieco zwiększył się jednak odsetek pesymistów: z 5% do 10%, co oznacza powrót do poziomu wskazań z 2006 r. Przyczyną tej zmienności nastrojów może być oparcie funkcjonowania dużej części organizacji na dotacjach i grantach uzyskiwanych co roku lub co kilka lat, co w zależności od bieżącego etapu planowania i realizacji projektów może diametralnie zmieniać ich sytuację . Widoczny spadek nastrojów w latach 2008 – 2010 może też wskazywać na pojawienie się wśród działaczy niektórych stowarzyszeń i fundacji nowych obaw i niepewności związanych np. z kryzysem gospodarczym.