Czasem słyszy się o trzecim lub pierwszym świecie – ale czym jest czwarty świat? I co właściwie znaczy skrót ATD?
Czym jest „czwarty świat”?
Józef Wrzesiński, założyciel ATD Czwarty Świat, chciał, aby używając wyrażenia „czwarty świat” ludzie żyjący w skrajnej nędzy i solidarni z nimi mogliby z dumą opisać siebie. Używał go w odniesieniu do ludzi zarówno z krajów uprzemysłowionych, jak i rozwijających się, którzy są zepchnięci na margines i traktowani inaczej z powodu długotrwałej biedy.
Termin „czwarty świat” powstał, gdy ludzie w obozie dla bezdomnych rodzin w Noisy-le-Grand postanowili oficjalnie zarejestrować założoną przez siebie organizację. Szukali nazwy, która przywróciłaby im godność, odebraną im przez tak wiele prób „dobroczynności”. Józef Wrzesiński zaproponował „czwarty świat”, co było odwołaniem do terminu używanego w czasie Rewolucji Francuskiej.
W czasie rewolucji Francja została podzielona na trzy stany: duchowieństwo, arystokrację i pospólstwo. Trzeci stan, który miał obejmować wszystkich nie należących do dwóch pierwszych, uzyskał prawa polityczne w 1789 r. Ludziom należącym do niego pozwolono na wyrażanie swoich zażaleń w oficjalnych pisemnych aktach oraz na wybór przedstawicieli do pierwszego zgromadzenia narodowego.
Ale ludzie żyjący w skrajnej nędzy zostali wykluczeni z tych praw, ponieważ nie płacili wystarczająco wysokich podatków. Jeden z członków francuskiej szlachty, Dufourny de Villiers, sprzeciwiał się tej dyskryminacji i dał biednym głos w swojej publikacji „Kroniki czwartego stanu”. Dufourny działał na rzecz praw dla wszystkich i uważał, że głosy ludzi takich jak robotnicy, wdowy, chorzy i niedołężni, są niezbędne do budowania wolnego i solidarnego społeczeństwa. Określenie „czwarty świat” symbolizuje więc dążenie całego społeczeństwa, a zwłaszcza osób żyjących w ubóstwie do realizowania pełni swoich praw obywatelskich.
Co znaczy skrót ATD?
ATD oznacza dziś rAzem posTawmy na goDność, słowa, które reprezentują nasze podejście do walki z ubóstwem. Eliminacja ubóstwa potrzebuje działania nas wszystkich, nie tylko tych, którzy mają pieniądze na datki, czy tych, którzy żyją w ubóstwie. Musimy pracować razem oraz traktować wszystkich z godnością, na jaką zasługują.
Kiedy Wrzesiński po raz pierwszy użył skrótu ATD, w rzeczywistości oznaczał on „Aide à Toute Détresse” – wyrażenie, którego nawet nie próbujemy przetłumaczyć na język polski. W miarę rozwoju organizacji, potrzebowaliśmy wyrażenia, które byłoby zrozumiałe w każdym języku. Zespół ATD na Filipinach zaproponował wtedy „All Together in Dignity”, co w polskim tłumaczeniu oznacza „rAzem posTawmy na goDność”.
Źródło: ATD Czwarty Świat
