Precedens: pierwsze międzynarodowe przesłuchanie w sprawie pogwałcenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przez skutki zmian klimatu z udziałem arcybiskupa Desmonda Tutu i Mary Robinson.
Arcybiskup Desmond Tutu i Mary Robinson, była Wysoka Komisarz NZ ds. Praw Człowieka, mówili w Kopenhadze o skali ludzkich dramatów, związanych z pogłębiającymi się zmianami klimatu. Ich ocena sytuacji była podsumowaniem bezprecedensowego przesłuchania w sprawie pogwałcenia Międzynarodowej Deklaracji Praw Człowieka, jakie zostało zorganizowane 15 grudnia, w Dniu Humanitaryzmu na Szczycie Klimatycznym w Kopenhadze.
Ten swoisty dokument został złożony na ręce Sekretarza UNFCCC z apelem o przekazanie go wszystkim 192 krajom negocjującym właśnie nowe porozumienie klimatyczne. Przedmiotem przesłuchania były relacje obecnych w Kopenhadze mieszkańców Bangladeszu, Peru, Ugandy i Stanów Zjednoczonych, bezpośrednio poszkodowanych przez skutki zmian klimatu.
„Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jasno wskazuje, że w żadnym przypadku nie można pozbawiać narodu jego własnych środków egzystencji. Dzisiaj z powodu nadmiernych emisji dwutlenku węgla, za które odpowiedzialne są kraje uprzemysłowione, prawa milionów najbiedniejszych ludzi na świecie są pogwałcone. To głęboka i globalna niesprawiedliwość.” - powiedziała M. Robinson. Arcybiskup D. Tutu określił siebie również mianem doświadczonego skutkami zmian klimatu i wezwał światowych przywódców, by nie pozostali głusi na głos najbardziej narażonych na dramatyczne konsekwencje ocieplania się klimatu: „Staję przed Wami również jako świadek. Doświadczyłem skutków zmian klimatu, jak miliony ludzi w najbiedniejszych krajach świata. Na własne oczy obserwuję zmiany zachodzące w moim kraju, Południowej Afryce. Doświadczamy właśnie najgorszej suszy, spośród tych, które widzieliśmy, których doświadczaliśmy. Brakuje żywności i wody pitnej. Narasta desperacja.”.
„Tutaj [w Kopenhadze - przypis autora], mamy szansę, by wygrać najistotniejszą bitwę w dzisiejszym świecie. Mam nadzieję, że ci najbardziej wpływowi słuchają uważnie. Sprawiedliwość nie może czekać.” - mówił arcybiskup Tutu.
Wczorajsze międzynarodowe przesłuchanie było kulminacją tysięcy tego typu przesłuchań, zorganizowanych przez Oxfam w 35 krajach. Wzięło w nich udział ponad półtora miliona ludzi, na życie których dramatycznie wpłynęły zmiany klimatu.
Do końca Szczytu Klimatycznego w Kopenhadze pozostały już tylko 2 dni, a na stole negocjacyjnym wciąż nie pojawiły się propozycje długofalowego, finansowego wsparcia dla biedniejszych krajów. Dzisiejsze międzynarodowe przesłuchanie z udziałem światowych autorytetów w dziedzinie poszanowania praw człowieka dało wyraźny sygnał nadal zjeżdżającym do Kopenhagi decydentom.
Każdy dzień zwłoki w przezwyciężaniu kryzysu klimatycznego jest okupiony pogwałceniem podstawowych praw człowieka: prawa do życia, bezpieczeństwa czy stopy życiowej, zapewniającej zdrowie i dobrobyt jego i jego rodziny, a także praw człowieka tzw. drugiej i trzeciej generacji, takich jak: prawa socjalne, ekonomiczne i kulturalne, prawo do pokoju i czystego środowiska naturalnego.
