Realizator projektu Fundacja "Fundusz Lokalny Ziemi Płockiej - Młodzi Razem". Celem zadania jest zwiększenie liczebności populacji dzikich trzmieli i dzikich pszczół poprzez przywrócenie i wzbogacenie ich bazy pokarmowej oraz tworzenie sztucznych miejsc gniazdowych.
Aktywna ochrona trzmieli i dzikich gatunków pszczół dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 92448,00 zł.
„Aktywna ochrona trzmieli i dzikich gatunków pszczół”
W ramach zadania utworzono 10 stref nektarodajnych na terenach zielonych placówek oświatowych w powiecie płockim i sierpeckim.
Wybudowano 20 hoteli specjalnej konstrukcji z drewna, gliny i słomy - strefy azylu dla błonkówek tj. 20 hoteli oraz nasadzenia - 1.400 krzewów nektarodajnych tj. 140 krzewów w kwadracie 5m na 5m oraz 2 hotele na jedną strefę nektarodajną.
Szczegółowy opis:
Opis budowy strefy nektarodajnej: kwadrat 5m x 5m, 140 krzewów w kwadracie oraz 2 hotele usytuowane po środku strefy.
Obszar 1 strefy nektarodajnej 5m x 5m = 25 m2 x 10 stref = 250 m2
Wykaz placówek oświatowych:
- Zespół Szkół im. Leokadii Bergerowej w Płocku, ul. Kutnowska 30, 09-402 Płock - gm. M. Płock – 3 strefy;
- Szkoła Podstawowa im. Władysława Stanisława Reymonta w Szczutowie, 09-227 Szczutowo ul. Lipowa 2 - powiat sierpecki – 1 strefa;
- Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Gójsku, 09-227 Szczutowo, Lipnowska 3B - powiat sierpecki – 1 strefa;
- Szkoła Podstawowa w Borkowie Kościelnym, Borkowo Kościelne ul. Szkolna 2, 09-200 Sierpc - powiat sierpecki – 1 strefa;
- Szkoła Podstawowa w Bledzewie, Bledzewo 11, 09-200 Sierpc - powiat sierpecki – 1 strefa;
- Szkoła Podstawowa w Goleszynie, UL. Niepodległości 2, 09-200 Sierpc - powiat sierpecki – 1 strefa;
- Szkoła Podstawowa w Sudragach, Sudragi, ul. Szkolna 10, 09-200 Sierpc - powiat sierpecki – 1 strefa;
- Publiczne Przedszkole w Studzieńcu, Studzieniec 27, 09-200 Sierpc - powiat sierpecki – 1 strefa.
Liczebność populacji różnych gatunków pszczół ulegają ciągłemu zmniejszaniu.
Przyczyną są głównie zmiany w agrokulturze. Odejście od tradycyjnego rolnictwa, bogatego w gatunki roślin uprawnych i chwastów, na rzecz wielkoobszarowych monokultur, stosowanie chemicznych środków roślino- i owadobójczych powoduje niszczenie środowiska życia pszczół, ich bazy pokarmowej, a także samych owadów.
Negatywny wpływ ma również zanik siedlisk wykorzystywanych przez owady, jak skarpy, miedze, śródpolne zakrzaczenia i zadrzewienia. Zanik tradycyjnego budownictwa domów i budynków gospodarczych, z wykorzystaniem drewna i gliny, posiadających dachy ze strzechy pozbawiło wiele gatunków miejsc odbywania rozrodu.
W celu poprawy warunków do rozrodu dla trzmieli i pszczoły murarki ogrodowej można budować gniazda sztuczne. Dla murarki gniazda wykonuje się z pęczków trzciny o długości ok. 20–25 cm. Trzcina powinna być tak przygotowana by z jednej strony była otwarta łodyga, a z drugiej zakończona kolankiem. Wszystkie trzciny otwartym końcem powinny być zwrócone w jedną stronę. Gniazdo takie powinno być umieszczone w miejscu częściowo osłoniętym od złych warunków atmosferycznych. Wiele gatunków błonkówek buduje swoje gniazda w ziemi, w odsłoniętych skarpach, np. w dawnych wyrobiskach piasku, wąwozach lessowych czy na poboczach i w koleinach rzadko używanych dróg. Na terenie północno- zachodniego Mazowsza część z tych owadów, związanych z podłożem glinianym, zasiedla środowiska pochodzenia antropogenicznego, jakim są gliniane ściany budynków gospodarczych. Niestety, obecnie jest to środowisko nietrwałe, stare budynki wykonane w tradycyjnej technologii niszczeją, a nowe budowane są ze współczesnych materiałów, w których owady te nie są w stanie zbudować gniazda. Aby zachować gatunki owadów związane z glinianymi ścianami planuje się podjąć działania zmierzające do odtworzenia siedliska rozrodczego tych gatunków.
W Polsce występuje 29 gatunków trzmieli (Bombus). Należą one do rzędu błonkówek (Hymenoptera). Na co dzień możemy spotkać około 15 gatunków, a wśród nich najpospolitsze i najczęściej obserwowane: trzmiele ziemne, kamienniki, leśne, gajowe, rudoszare, drzewne (parkowe), rude. Wszystkie gatunki są pod prawną ochroną gatunkową.
Trzmiele to owady społeczne, których życie skupia się w gniazdach wokół samicy matki. To ona jako jedyna przeżywa zimę i zakłada gniazdo. Jako miejsce na gniazdo trzmiele, w zależności od gatunku, wykorzystują podziemne nory gryzoni, suche trawy, pryzmy kamieni i gruzu, dziuple, różne zakamarki w budynkach. Wraz z postępem wiosny i latem z jaj złożonych przez matkę wylęgają się - przechodząc stadium larwalne - robotnice, a w końcu samce i młode matki. Liczebność trzmieli skupionych przy gnieździe osiąga stopniowo liczbę do kilkuset osobników (najczęściej jednak do 100 osobników). Po odbyciu lotów godowych jesienią, młode samice zapłodnione przez samce szukają miejsc na przezimowanie a stare matki oraz samce giną.Trzmiele odgrywają ogromną rolę w zapylaniu roślin kwiatowych. Są przy tym bardziej wydajne i pracowite od pospolitych pszczół miodnych, poprzez aktywność w niższych temperaturach, w okolicach +10°C. Budowa aparatu gębowego u trzmieli sprawia, że w poszukiwaniu pyłku i nektaru, zapylają one rośliny niedostępne dla pszczół.
Obfitość i dostęp do pokarmu dla trzmieli stanowi w konsekwencji o ich sukcesie rozrodczym i szansie przetrwania. Różne gatunki trzmieli preferują odpowiednie i wybrane gatunki roślin pokarmowych i łącznie oblatują grubo ponad sto gatunków, jednakże wyraźnie preferują tylko kilkadziesiąt gatunków roślin kwiatowych. Ich wybór zależy od występowania danej rośliny w okolicy i od pory roku. Jak magnes przyciągają trzmiele te rośliny, które kwitną najobficiej. Są to np. lipy i inne krzewy miododajne.
Źródło: Fundacja "Fundusz Lokalny Ziemi Płockiej - Młodzi Razem"
