AI jako cyfrowy współpracownik NGO: 5 lekcji z badań Procter & Gamble i Harvard Business School
W największym do tej pory eksperymencie polowym tego typu, badacze z Harvard Business School objęli analizą 776 specjalistów z Procter & Gamble. Postanowili sprawdzić, co naprawdę dzieje się, kiedy sztuczna inteligencja trafia do zespołów ludzi z różnych działów. Uczestnicy badania otrzymali zadanie, aby rozwiązać rzeczywiste wyzwania dotyczące innowacji produktowych – raz z pomocą AI, raz bez. Dowiedz się, jak ChatGPT pomógł zespołom przełamać silosy wiedzy i… poprawić atmosferę pracy.
Portret autorki artykułu w okularach i czarnym golfie uśmiecha się na tle grafiki TechSoup Polska. W tle żółty okrąg, niebieskie elementy graficzne symbolizujące technologię oraz hasztag #pracujmądrzej.
Czy AI może stać się prawdziwym członkiem zespołu?
Nie jako futurystyczny robot z filmów science-fiction, ale jako realny współpracownik, który wspiera pomysły, łączy różne spojrzenia i… poprawia atmosferę w pracy? To pytanie postawili sobie naukowcy z Harvard Business School i Procter & Gamble. Postanowili sprawdzić, co naprawdę dzieje się, kiedy sztuczna inteligencja (ta dostępna dla każdego, jak ChatGPT czy Copilot) trafia do zespołów ludzi z różnych działów.
W największym do tej pory eksperymencie polowym tego typu, badacze objęli analizą 776 specjalistów z Procter & Gamble. Zadanie: rozwiązać rzeczywiste wyzwania dotyczące innowacji produktowych – raz z pomocą AI, raz bez. Co ważne, nie testowano żadnych zaawansowanych narzędzi ani futurystycznych rozwiązań. Uczestnicy dostali do dyspozycji ChatGPT-4 w zwykłej, ogólnodostępnej wersji.
Temat badania:
Jak AI wpływa na trzy kluczowe obszary współpracy:
- wydajność pracy (performance),
- dzielenie się wiedzą (expertise sharing),
- zaangażowanie społeczne (social engagement).
➡️Pełny tekst (po angielsku) badania możesz przeczytać tutaj.
Co się okazało?
Lekcja 1: AI poprawiło wydajność pracy…
Wyniki? Imponujące.
Indywidualni uczestnicy korzystający z ChatGPT osiągali wyniki na poziomie całych zespołów pracujących bez AI. Co więcej, zespoły wspierane przez AI przewyższały zespoły działające bez technologii.
Sędziowie oceniający efekty pracy wskazali, że różnica w jakości rozwiązań sięgała nawet 25% na korzyść grup wspieranych przez sztuczną inteligencję.
Dlaczego?
AI w tym eksperymencie działała nie tylko jak narzędzie, ale jak cyfrowy współpracownik (ang. cybernetic teammate), który podsuwał pomysły, inspirował, łączył wątki, a nawet „rozumiał” potrzeby zespołu.
W praktyce oznacza to, że małe zespoły (często z ograniczonymi zasobami ludzkimi i czasowymi) mogą dzięki AI osiągać efekty, które dotąd wymagały wielu osób lub długich procesów współpracy między działowej.
Nie potrzebujesz więc dziesięcioosobowego zespołu, aby opracować plan działania.
Lekcja 2:… a szczególnie pomaga osobom mniej doświadczonym
Skoro AI potrafi działać jak cyfrowy członek zespołu, to naturalne, że najbardziej zyskują na tym osoby, które dopiero zdobywają doświadczenie.
W eksperymencie wyraźnie to zauważono:
uczestnicy mniej obyci z zadaniami rozwojowymi czy innowacyjnymi, korzystając z AI, osiągali wyniki porównywalne z doświadczonymi specjalistami. AI wyrównało lukę kompetencyjną między osobami mniej i bardziej doświadczonymi. Różnice w jakości rozwiązań między tymi grupami uległy znacznemu zmniejszeniu (efekt statystycznie istotny).
Dlaczego? AI nie tylko podpowiadała rozwiązania, ale też pomagała rozumieć procesy, uczyła zadawania lepszych pytań i sugerowała kolejne kroki. Sztuczna inteligencja zachowywała się trochę jak bardziej doświadczony kolega z zespołu.
Dla NGO to ważny sygnał:
W organizacjach, gdzie często pracują osoby uczące się nowych ról lub zmieniające obszary działania, AI może pełnić rolę cyfrowego mentora.
Umożliwia to szybsze wdrażanie nowych osób i daje im pewność, że mogą od razu wnosić wartość do zespołu, nawet jeśli nie są jeszcze ekspertami.
Lekcja 3: AI zmniejszyło bariery między specjalistami
Tu pojawiło się jedno z największych zaskoczeń badania.
Bez AI schemat był typowy:
- 81% rozwiązań opracowanych przez specjalistów R&D miało charakter techniczny,
- 79% rozwiązań specjalistów komercyjnych skupiało się na kwestiach biznesowych.
Ale kiedy do zespołów dołączyła AI… Nagle wszyscy, niezależnie od swojej specjalizacji, zaczęli tworzyć propozycje łączące różne perspektywy. Technologia, użytkownik, biznes – te światy zaczęły się przenikać.
AI pomogła ludziom spojrzeć ponad granice działów. Dominacja specjalizacji praktycznie zniknęła.
W praktyce NGO:
Wyobraź sobie zespół, w którym osoby odpowiedzialne za fundraising, technologię i realizację projektów tworzą spójne, zintegrowane pomysły. Nawet jeśli na co dzień myślą zupełnie inaczej.
AI może być właśnie tym mostem, który łączy te różne spojrzenia.
Lekcja 4: AI poprawiła atmosferę pracy i zmniejsza frustrację
To efekt, którego nikt się nie spodziewał.
Uczestnicy korzystający z AI zgłaszali więcej pozytywnych emocji i niższy poziom stresu. Aż 68% uczestników z AI deklarowało pozytywne emocje podczas pracy, a także niższy poziom niepewności niż osoby działające bez wsparcia technologii.
ChatGPT działał nie tylko jak narzędzie, ale też jak partner wspierający i motywujący.
Choć brzmi to nieco osobliwie, wielu uczestników miało wrażenie, że mogą „porozmawiać” z AI, podzielić się wątpliwościami, sprawdzić pomysły bez obaw o krytykę. To dawało większe poczucie bezpieczeństwa i komfortu pracy.
W praktyce NGO:
Praca z AI, jeśli prowadzona mądrze, może zwiększać zaangażowanie zespołu i obniżać stres, szczególnie w momentach napięcia, ograniczeń czasowych lub podczas pracy nad trudnymi projektami.
AI może stać się nie tylko doradcą, ale też „cyfrowym wsparciem” dla zespołu.
Lekcja 5: Nie potwierdziły się obawy o "lenistwo"
Na koniec warto rozwiać jedną z największych obaw, które często pojawiają się, gdy mówimy o AI w pracy zespołowej. Czy sztuczna inteligencja nie sprawi, że ludzie przestaną się starać? Czy AI nie rozleniwi zespołów?
Badanie nie wykazało takiego efektu.
Badacze zastosowali miarę spadku wysiłku (ang. social loafing) i nie odnotowano żadnej różnicy między osobami z AI i bez AI.
Uczestnicy korzystający z AI byli tak samo zaangażowani i kreatywni jak ci pracujący samodzielnie lub w parach bez AI.
W praktyce NGO:
To dobra wiadomość dla liderów i koordynatorów zespołów, którzy obawiają się, że AI może osłabić inicjatywę pracowników czy wolontariuszy.
AI wspiera, ale nie zastępuje ludzkiej kreatywności i zaangażowania.
AI jako cyfrowy współpracownik, nie tylko narzędzie
Choć początkowo badacze i uczestnicy mówili o AI jak o narzędziu, w trakcie badania sytuacja się zmieniła. ChatGPT przestał być „dodatkiem” i zaczął być traktowany jak partner współpracy – cybernetic teammate.
Dla wielu osób (także dla nas w TechSoup!) to przełomowe odkrycie.
Dotąd radziliśmy: „korzystaj z AI jak z narzędzia”. Teraz widzimy, że AI może odgrywać aktywną rolę w budowaniu zespołu, łączeniu wiedzy i nawet wspieraniu emocjonalnym.
To zupełnie nowe spojrzenie na sztuczną inteligencję w pracy NGO.
Obawiasz się AI? Zacznij razem z nami
Nie korzystasz jeszcze z AI i nie wiesz, od czego zacząć? To spotkanie jest właśnie dla Ciebie. Pokażemy podstawy, spokojnie i bez technicznego żargonu. Żadnych zaawansowanych narzędzi ani automatyzacji. Dowiesz się, jak mądrze i bezpiecznie zacząć korzystać ze sztucznej inteligencji w pracy NGO.
Źródło: TechSoup Polska
