Członkowie Rady Działalności Pożytku Publicznego spotkali się po trzymiesięcznej przerwie. Spraw do omówienia było dużo – szczególnie istotne były jednak: propozycja TVP i Polskiego Radia dotycząca zasad przygotowania i rozpowszechniania programów o OPP oraz Fundusz Inicjatyw Obywatelskich - jego nowa koncepcja, jak i zasady przyznawania i rozliczania dotacji w 2012 r.
Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z 29 kwietnia dotyczy przygotowywania i bezpłatnego rozpowszechniania audycji informujących o prowadzonej przez OPP nieodpłatnej działalności pożytku publicznego, w tym m.in. prezentowania na antenie informacji o zasadach i możliwości przekazywania 1%, programów telewizyjnych mówiących o nieodpłatnej działalności pożytku publicznego oraz kampanii społecznych. Członkowie RDPP otrzymali projekt zasad rozpowszechniania takich audycji przygotowany przez Telewizję Publiczną i Polskie Radio.
Programy i kampanie
Najmniej kontrowersji wzbudza sprawa audycji przygotowywanych przez TVP i informujących o możliwościach i zasadach przekazywania 1%. Mają być one emitowane od stycznia do kwietnia. Zarezerwowane są już czasy emisji w poszczególnych programach, a telewizja jest zobowiązana do przygotowania materiału informacyjnego. Wiele pytań pojawia się natomast w sprawie programów telewizyjnych i kampanii społecznych. Przykładem tych pierwszych jest program pozyteczni.pl emitowany przez Program II TVP w czwartki około godz. 11. Telewizja powołała specjalną redakcję do jego tworzenia. Program miał już dwie emisje. Będzie go można oglądać też w Internecie.
– Program ma na razie charakter „kalejdoskopowy” – pokazuje poszczególne organizacje. Tymczasem chcielibyśmy, aby pokazywał zagadnienia tematyczne, problemy OPP powiązane np. z kampaniami społecznymi. Jako środowisko III sektora powinniśmy wspólnie budować ten program, ale wymaga to dużej inwestycji po naszej stronie i otwartości ze strony TVP. Ale brakuje jeszcze programu informacyjnego. Analogiczne audycje powinny powstawać na antenach lokalnych – stwierdził Kuba Wygnański, współprzewodniczący RDPP i członek Rady Programowej Telewizji Publicznej.
Dużym wyzwaniem jest kwestia kampanii społecznych – trzeba ustalić m.in. ich definicje, czas emisji oraz to w jaki sposób będą akceptowane do publikacji i przez kogo (ważna będzie przejrzystość działań komisji akceptującej). Formalnie jest ponad 7 tys. organizacji, które mają uprawnienia do wyemitowania kampanii. A czas przewidziany w rozporządzeniu na emisję jest ograniczony. W jaki sposób dokonać więc wyboru? Czy powinno być to powiązane z jakimś kalendarzem? Ile razy organizacja może publikować spoty? To tylko niektóre pytania, jakie pojawiły się w związku z rozporządzeniem.
Kolejnym problemem jest stwierdzenie biura reklamy TVP, że w kampanii nie może pojawić się żadne inne logo poza logiem OPP, co powoduje, że nie będzie można umieszczać np. informacji, że spot został "sfinansowany ze środków PO KL”. Problematyczne są również kwestie praw autorskich. Do końca roku sprawy te mają zostać omówione przez zespół składający się m.in. z członków RDPP oraz przedstawicieli mediów.
– W zasadach zaproponowanych przez telewizję i radio jest szereg niedoskonałości. To materiał wyjściowy i stwierdziliśmy, że wymaga on głębszej analizy, konsultacji z organizacjami i wypracowania zasad współpracy wspólnie z przedstawicielami trzeciego sektora, KRRiT oraz telewizji publicznej – wyjaśnił Marek Borowski, członek RDPP.
– Zaproponowałem trzy spotkania, aby wypracować czytelne dla wszystkich procedury – od momentu zgłoszenia audycji, do momentu umieszczenia jej na antenie. Opracowane wspólnie zasady muszą być potem przyjęte w formie uchwały. Pierwsze spotkanie odbędzie się 28 października – dodał Wygnański.
Rozporządzenie KRRiT powinno obowiązywać już od połowy roku. Przedstawiciele TVP zaproponowali więc, aby przyjąć zasady, którymi można by się kierować w trybie przejściowym.
– Każde przejściowe formy powodują dużo zamieszania. Dlatego chcemy dobrze opracować wspólnie docelowe zasady przygotowania i bezpłatnego rozpowszechniania audycji, aby zaczęły obowiązywać od początku przyszłego roku – mówił Marek Borowski.
FIO od 2014 roku
W Kancelarii Prezydenta RP powstał zespół finansowo-prawny, który zajmuje się opracowywaniem nowych rozwiązań sprzyjających rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego.
– W wyniku współpracy z organizacjami pozarządowymi powstał pomysł, aby utworzyć Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, jako stałe narzędzie wspierania stowarzyszeń, fundacji i grup nieformalnych. Propozycja FIO została zaprezentowana na ostatnim OFIP-ie, jako materiał do dyskusji i muszę przyznać, że cieszyła się dużym zainteresowaniem – powiedział zaproszony na posiedzenie RDPP Henryk Wujec z Kancelarii Prezydenta.
– Główną ideą jest stworzenie FIO, który w perspektywie kilkunastu lat zbudowałby ze środków publicznych kapitał żelazny, a zyski z tego kapitału zostałyby przeznaczane na funkcjonowanie funduszu. W taki sposób działa m.in. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej czy Fundacja Auschwitz-Birkenau. FIO miałby też osobowość prawną i był powoływany ustawą – wyjaśniał Marcin Dadel, członek RDPP i szef zespołu finansowego w Kancelarii Prezydenta.
Środki z FIO byłyby wydatkowane lokalnie, regionalnie i centralnie. Środkami centralnymi w wysokości 15% dysponowałby sam fundusz i przeznaczał je na konkursy grantowe. Z kolei środki na poziomie lokalnym i regionalnym (60%) byłyby dystrybuowane za pomocą regrantingu przez lokalnych partnerów FIO. Takie rozwiązanie wspierałoby budowanie funduszy lokalnych.
Czym będzie się różnił nowy Fundusz Inicjatyw Obywatelskich od działającego teraz?
– FIO obecnie jest ograniczone w czasie i nie wiadomo, jaki przyjmie później kształt – czy będzie dalej programem rządowym, czy przestanie istnieć. Natomiast, jeśli FIO zostanie powołane w zaproponowany przez nas sposób, to przede wszystkim będzie miał stabilny charakter i będzie dysponował o wiele większym kapitałem niż obecne 60 mln zł – zapewnił Marcin Dadel.
– Koncepcja FIO jest niezwykle ciekawa, a kluczem do jej powodzenia jest wymyślenie formuły „odpublicznienia” środków, bo jeśli zostaną one w sferze publicznej, to cała idea, żeby FIO było łatwe i przyjemne dla organizacji legnie w gruzach – zauważył Michał Guć, wiceprezydent Gdyni i członek RDPP.
Obecnie trwają konsultacje społeczne projektu założeń FIO od 2014 r. Można się z nim zapoznać na stronie Prezydenta RP oraz na portalu ngo.pl.
– Do 31 października zbierane będą opinie do założeń FIO. 3 listopada chcemy zrobić spotkanie zespołu z osobami, które zgłosiły uwagi do tego dokumentu. I potem opublikujemy kolejną jego wersję do ponownej dyskusji, żeby już na początku przyszłego roku przygotować projekt ustawy dotyczącej FIO – tłumaczył Henryk Wujec.
FIO w roku 2012
Z kolei Krzysztof Więckiewicz, dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego przedstawił do konsultacji RDPP zasady przyznawania i rozliczania dotacji w ramach PO FIO w roku 2012.
– Zmiany zostały zaproponowane w wyniku prac Komitetu Monitorującego. Zakładają one np. pojawienie się komponentu regionalnego, w ramach którego małe granty byłyby przekazywane organizacjom przez regionalnych operatorów w formie regrantingu – powiedział Krzysztof Więckiewicz.
Kolejne propozycje to – w systemie oceny ofert w 2012 r. liczba ekspertów oceniających projekt byłaby uzależniona od wartości dotacji, a nie wartości projektu, np. projekt o wartości do 200 tys. zł oceniałoby dwóch ekspertów. Obniżona zostałaby kwota maksymalnej dotacji z 300 tys. zł na 200 tys. zł. Dla projektów jednorocznych kwota ta wynosiłaby od 10 tys. zł do 200 tys. zł, a dla projektów dwuletnich – od 20 tys. zł do 200 tys. zł. Wyjątkiem jest komponent regionalny w Priorytecie II, w którym wysokość dotacji dwuletniej wynosi od 400 tys. zł do 500 tys. zł.
Kolejna zmiana dotyczyłaby kryteriów strategicznych. W 2011 r. było ich 3, w 2012 r. byłyby 4 dla wszystkich Priorytetów (kryteria: wskaźnika, wieku organizacji, siedziby organizacji i partnerstwa). Spełnienie danego kryterium skutkowałoby przyznaniem na etapie oceny merytorycznej dodatkowo po 5 punktów za każde kryterium.
W czasie posiedzenie RDPP Kuba Wygnańki zgłosił szereg uwag dotyczących FIO 2012, np. powiązania go z pilotażowym programem długoterminowego wolontariatu oraz pewnych zmian w zakresie kryteriów strategicznych – ich sformułowań i sposobu zliczania. Będą one przedmiotem dalszych uzgodnień i prac z Komitetem Monitorującym FIO. Podnoszona była, zdaniem Wygnańskiego niepotrzebnie, także kwestia skomplikowanej procedury podpisywania umów FIO w tym roku. W szczególności procedury wymagającej podpisów radców prawnych MPiPS na wszystkich standardowych umowach.
Następne posiedzenie RDPP odbędzie się 17 listopada.
Źródło: inf. własna (ngo)
