Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Wielkimi krokami zbliża się czas, gdy w praktyce zmierzymy się z nowymi przepisami dotyczącymi przekazywania 1% podatku dla organizacji pożytku publicznego. Nowe przepisy – chociaż wielokrotnie postulowane przez organizacje – wywołują obecnie w środowisku pozarządowym wiele kontrowersji.
Na początek wyjaśnijmy, jak obecnie wygląda przekazywanie 1%
organizacjom pożytku publicznego (opp) i na czym polegają zmiany.
Z punktu widzenia podatnika
Nowy system sprzyja podatnikowi. Podatnik, który chce przekazać 1% wybranej opp, w swoim rocznym zeznaniu podatkowym wskazuje jedynie tę organizacje (w odpowiednim polu formularza wpisuje jej nazwę i numer KRS) i kwotę 1%. Organizację wybiera z listy, którą do końca roku opublikuje Ministerstwo Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski. Pieniądze na konto organizacji przekaże urząd skarbowy. Podatnik nie wpłaca już kwoty 1% samodzielnie na konto organizacji (oznacza to, że nie musi „wykładać” pieniędzy ze swojej kieszeni).
Podatnik może przekazać 1% tylko dla jednej organizacji (nie ma już możliwości podzielenia kwoty 1%).
Podatnik nie ma możliwości określenia celu szczegółowego, na który chce przekazać 1% (oznacza to, że nie można wskazać konkretnego działania bądź podopiecznego organizacji). Jeśli odpis przekazywany jest dla organizacji, która ma oddziały terenowe, podatnik nie ma możliwości wskazania oddziału, dla którego chciałby przekazać swój 1%. Kwoty odpisów zostaną wpłacone na jedno konto wskazane przez organizacje.
Poszerza się grono podatników, którzy mogą przekazać 1% organizacjom pożytku publicznego. Obecnie mogą to być:
Ważne jest też to, że jeśli podatnik popełni błąd przy wypełnianiu rubryk dotyczących przekazania 1% na opp (np. przy obliczaniu 1%, wpisywaniu nazwy organizacji lub jej numeru KRS) – jego roczne zeznanie nie zostanie uznane za błędne i nie zostanie mu odesłane do poprawienia. Jedyną konsekwencją popełnienia takiej pomyłki będzie to, że pieniądze nie zostaną przekazane organizacji.
Umieszczenie wszystkich organizacji, które mają prawo do otrzymywania 1% na jednej liście publikowanej przez Ministra Sprawiedliwości zabezpiecza podatnika także przed – minimalnym, ale jednak – zagrożeniem, że przekaże swoją część podatku organizacji, która nie ma do tego prawa (np. nie otrzymała statusu opp lub taki status ma ale prowadzi działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami – takie organizacje pożytku publicznego nie mogą zbierać 1%.).
Z punktu widzenia organizacji
Aby móc otrzymać 1% podatku organizacja musi znaleźć się na liście, którą do końca roku opublikuje Ministerstwo Sprawiedliwości w Monitorze Gospodarczym. Na liście tej znajdą się te wszystkie te organizacje, które status opp otrzymały do 30 listopada 2007 roku
Organizacja nie dowie się, kto przekazał jej 1%, a jedynie z którego urzędu skarbowego pochodzi otrzymana kwota.
Wpłaty 1% będą wpływać na konta organizacji w terminie trzech miesięcy od terminu składania zeznań podatkowych, czyli do końca kwietnia (odpisy otrzymane od ryczałtowców) i do końca lipca (odpisy od liniowców i rozliczających się według skali podatkowej.
Uproszczenie sposobu przekazywania 1% dla opp to także ułatwienie dla organizacji, które już nie muszą namawiać podatników do wpłat na określone konto, a jedynie upowszechnić wśród nich informację o swoim numerze KRS i nazwie, co jest dużo łatwiejsze.
Trudności i kontrowersje
Tak jak z każdym nowym rozwiązaniem, tak i z nowym systemem przekazywania 1% wiążą się na początku pewne trudności i wątpliwości.
Jedną z nich jest ograniczenie listy opp, które mają prawo otrzymywać 1% tylko do tych organizacji, które uzyskały status do 30 listopada. Oznacza to bowiem, że jeśli organizacja została opp po tym terminie, np. 5 grudnia, nie może skorzystać z wpłat 1% z rozliczeń podatkowych za 2007 rok.
Konta do uzupełnienia?
Nieprecyzyjnie określono sposób, w jaki urzędy skarbowe będą przekazywać pieniądze dla opp. Niemal w ostatniej chwili Ministerstwo Finansów zwróciło się z prośbą do organizacji pożytku publicznego o poinformowanie do 20 listopada swoich urzędów skarbowych na jakie konta mają być im przekazywane wpłaty 1%. Na podstawie tych informacji urzędy miały stworzyć ogólnopolską listę kont. Należy mieć nadzieję, że data 20 listopada jest umowna, a urzędy będą podchodziły do sprawy elastycznie i uzupełniały listę na bieżąco, bo co się stanie, jeśli do jakiejś organizacja ta prośba nie dotarła i nie poinformowała ona swojego urzędu na jakie konto należy wpłacać 1%? Urząd nie ma podstawy prawnej, aby odmówić przekazania pieniędzy takiej organizacji.
Nowe przepisy o 1% przewidują także, że od wpłat zostanie potrącona opłata za przelew. Skąd inąd wiadomo, że urzędy skarbowe przy operacjach tego typu nie ponoszą opłat (np. zwroty podatku wpływają na nasze konta bez potrącenia). Ile zatem i czy w ogóle będzie potrącane z przekazów 1%? Ministerstwo Finansów nie udzieliło nam na ten temat wyjaśnień.
Jedna wpłata
Przekazywanie pieniędzy na konta opp przez urzędy skarbowe oznacza prawdopodobnie również, że pieniądze te trafią do organizacji później niż zazwyczaj. Urzędy skarbowe mają trzy miesiące na przekazanie pieniędzy od końca terminu składania zeznań podatkowych. W praktyce może to oznaczać, że urzędy skarbowe będą przekazywać wpłaty 1% na konta organizacji jednorazowo, czyli pod koniec tego trzeciego miesiąca. Nie jest zatem wykluczone, że organizacja otrzyma od urzędów wpłaty: w kwietniu i lipcu (jeżeli 1% od ryczałtowców będzie przekazywany osobno) albo tylko „zbiorcze” wpłaty w lipcu. Wtedy też dowie się ostatecznie, ile w danym roku zdołała zebrać wpłat z 1%.
Podatnicy anonimowi
Nie dowie się jednak, kto zechciał przekazać jej część swojego podatku. Osoba przekazująca 1% pozostanie dla opp anonimowa. Przedstawiciele wielu organizacji zwracają uwagę, że to może znacznie utrudnić organizacjom docieranie do stałych darczyńców z podziękowaniami, informacjami i zachętami do dalszego wpłacania – co jest dość istotne w akcjach informowania o możliwości przekazania 1%.
Jedno konto, jedna organizacja
Inna zmianą, która wzbudza kontrowersje jest konieczność wpłacenia 1% na kont jednej tylko organizacji. Oznacza to, że podatnik nie może podzielić swojego podatku między kilka organizacji. Do tej pory miał taką możliwość. Nie może także przekazać pieniędzy na oddziały lokalne danej organizacji (jeśli nie mają one osobnej osobowości prawnej) ani określić na jaki szczegółowy cel chce je przeznaczyć (np. określony program lub konkretnego podopiecznego organizacji). Szczególnie ta ostatnia zmiana w stosunku do praktyki z lat poprzednich wywołała wiele protestów wśród niektórych organizacji. Czy słusznie?
1% tylko dla organizacji
Aby odpowiedzieć na to pytanie warto przypomnieć, jaka idea przyświecała ustawodawcy przy wprowadzaniu możliwości odpisywania 1%. Intencją wprowadzenia odpisów 1% nie było stworzenie możliwości bezpośredniej pomocy osobom indywidualnym, ale wsparcia dla organizacji pożytku publicznego i dopiero za ich pośrednictwem ewentualnie pomoc osobom indywidualnym lub realizacja innego celu. Od samego początku więc 1% był pomyślany jako odpis na rzecz organizacji, a nie pojedynczej osoby. Sposób, w jaki od 2004 do 2007 roku podatnicy przekazywali swoją część podatku, doprowadził do praktyki takiej, że mogli oni – dokonując samodzielnie wpłat na konto danej organizacji – określić szczegółowo na co konkretnie chcą przekazać pieniądze. Jednak z punktu widzenia ustawy, było to niejako „nadużycie” przepisów. Obecne zmiany w sposobie przekazywania 1% nie zabierają więc podatnikowi możliwości określenia szczegółowego celu, ponieważ właściwie nigdy nie miał on takiego prawa.
Warto przy tym dodać, że zmiana w podejściu Ministerstwa Finansów do 1% (który często zarówno przez podatników, jak i przez urzędników był mylony z odliczeniem podatkowym), umożliwiła przekazywanie 1% przez podatników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczających się według 19-procentowej stawki podatkowej. Do tej pory byli oni pozbawieni tej możliwości – tak samo jak korzystania z wszelkich innych ulg i odliczeń od podatków.
Na koniec przypomnijmy, że zmiana sposobu przekazywania 1% podatku na opp była wielokrotnie postulowana przez środowisko organizacji pozarządowych. Uproszczenie procedury miało zachęcić większą liczbę podatników do skorzystania z tej możliwości. I wiele wskazuje, że cel ten uda się osiągnąć. Czy rzeczywiście, okaże się zapewne w połowie 2008 roku i wtedy przyjdzie czas na rzetelne podsumowanie i ocenę nowych zasad przekazywania 1% dla opp.
Zachęcamy także do przeczytania głosu Jakuba Wygnańskiego w sprawie 1%: "Jak ratując, nie szkodzić" i włączenia się w dyskusję na forum http://jaobywatel.pl/forum/.
Z punktu widzenia podatnika
Nowy system sprzyja podatnikowi. Podatnik, który chce przekazać 1% wybranej opp, w swoim rocznym zeznaniu podatkowym wskazuje jedynie tę organizacje (w odpowiednim polu formularza wpisuje jej nazwę i numer KRS) i kwotę 1%. Organizację wybiera z listy, którą do końca roku opublikuje Ministerstwo Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski. Pieniądze na konto organizacji przekaże urząd skarbowy. Podatnik nie wpłaca już kwoty 1% samodzielnie na konto organizacji (oznacza to, że nie musi „wykładać” pieniędzy ze swojej kieszeni).
Podatnik może przekazać 1% tylko dla jednej organizacji (nie ma już możliwości podzielenia kwoty 1%).
Podatnik nie ma możliwości określenia celu szczegółowego, na który chce przekazać 1% (oznacza to, że nie można wskazać konkretnego działania bądź podopiecznego organizacji). Jeśli odpis przekazywany jest dla organizacji, która ma oddziały terenowe, podatnik nie ma możliwości wskazania oddziału, dla którego chciałby przekazać swój 1%. Kwoty odpisów zostaną wpłacone na jedno konto wskazane przez organizacje.
Poszerza się grono podatników, którzy mogą przekazać 1% organizacjom pożytku publicznego. Obecnie mogą to być:
- podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych,
- podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
- podatnicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i korzystający z liniowej, 19-procentowej stawki podatku (po raz pierwszy!).
Ważne jest też to, że jeśli podatnik popełni błąd przy wypełnianiu rubryk dotyczących przekazania 1% na opp (np. przy obliczaniu 1%, wpisywaniu nazwy organizacji lub jej numeru KRS) – jego roczne zeznanie nie zostanie uznane za błędne i nie zostanie mu odesłane do poprawienia. Jedyną konsekwencją popełnienia takiej pomyłki będzie to, że pieniądze nie zostaną przekazane organizacji.
Umieszczenie wszystkich organizacji, które mają prawo do otrzymywania 1% na jednej liście publikowanej przez Ministra Sprawiedliwości zabezpiecza podatnika także przed – minimalnym, ale jednak – zagrożeniem, że przekaże swoją część podatku organizacji, która nie ma do tego prawa (np. nie otrzymała statusu opp lub taki status ma ale prowadzi działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami – takie organizacje pożytku publicznego nie mogą zbierać 1%.).
Z punktu widzenia organizacji
Aby móc otrzymać 1% podatku organizacja musi znaleźć się na liście, którą do końca roku opublikuje Ministerstwo Sprawiedliwości w Monitorze Gospodarczym. Na liście tej znajdą się te wszystkie te organizacje, które status opp otrzymały do 30 listopada 2007 roku
Organizacja nie dowie się, kto przekazał jej 1%, a jedynie z którego urzędu skarbowego pochodzi otrzymana kwota.
Wpłaty 1% będą wpływać na konta organizacji w terminie trzech miesięcy od terminu składania zeznań podatkowych, czyli do końca kwietnia (odpisy otrzymane od ryczałtowców) i do końca lipca (odpisy od liniowców i rozliczających się według skali podatkowej.
Uproszczenie sposobu przekazywania 1% dla opp to także ułatwienie dla organizacji, które już nie muszą namawiać podatników do wpłat na określone konto, a jedynie upowszechnić wśród nich informację o swoim numerze KRS i nazwie, co jest dużo łatwiejsze.
Trudności i kontrowersje
Tak jak z każdym nowym rozwiązaniem, tak i z nowym systemem przekazywania 1% wiążą się na początku pewne trudności i wątpliwości.
Jedną z nich jest ograniczenie listy opp, które mają prawo otrzymywać 1% tylko do tych organizacji, które uzyskały status do 30 listopada. Oznacza to bowiem, że jeśli organizacja została opp po tym terminie, np. 5 grudnia, nie może skorzystać z wpłat 1% z rozliczeń podatkowych za 2007 rok.
Konta do uzupełnienia?
Nieprecyzyjnie określono sposób, w jaki urzędy skarbowe będą przekazywać pieniądze dla opp. Niemal w ostatniej chwili Ministerstwo Finansów zwróciło się z prośbą do organizacji pożytku publicznego o poinformowanie do 20 listopada swoich urzędów skarbowych na jakie konta mają być im przekazywane wpłaty 1%. Na podstawie tych informacji urzędy miały stworzyć ogólnopolską listę kont. Należy mieć nadzieję, że data 20 listopada jest umowna, a urzędy będą podchodziły do sprawy elastycznie i uzupełniały listę na bieżąco, bo co się stanie, jeśli do jakiejś organizacja ta prośba nie dotarła i nie poinformowała ona swojego urzędu na jakie konto należy wpłacać 1%? Urząd nie ma podstawy prawnej, aby odmówić przekazania pieniędzy takiej organizacji.
Nowe przepisy o 1% przewidują także, że od wpłat zostanie potrącona opłata za przelew. Skąd inąd wiadomo, że urzędy skarbowe przy operacjach tego typu nie ponoszą opłat (np. zwroty podatku wpływają na nasze konta bez potrącenia). Ile zatem i czy w ogóle będzie potrącane z przekazów 1%? Ministerstwo Finansów nie udzieliło nam na ten temat wyjaśnień.
Jedna wpłata
Przekazywanie pieniędzy na konta opp przez urzędy skarbowe oznacza prawdopodobnie również, że pieniądze te trafią do organizacji później niż zazwyczaj. Urzędy skarbowe mają trzy miesiące na przekazanie pieniędzy od końca terminu składania zeznań podatkowych. W praktyce może to oznaczać, że urzędy skarbowe będą przekazywać wpłaty 1% na konta organizacji jednorazowo, czyli pod koniec tego trzeciego miesiąca. Nie jest zatem wykluczone, że organizacja otrzyma od urzędów wpłaty: w kwietniu i lipcu (jeżeli 1% od ryczałtowców będzie przekazywany osobno) albo tylko „zbiorcze” wpłaty w lipcu. Wtedy też dowie się ostatecznie, ile w danym roku zdołała zebrać wpłat z 1%.
Podatnicy anonimowi
Nie dowie się jednak, kto zechciał przekazać jej część swojego podatku. Osoba przekazująca 1% pozostanie dla opp anonimowa. Przedstawiciele wielu organizacji zwracają uwagę, że to może znacznie utrudnić organizacjom docieranie do stałych darczyńców z podziękowaniami, informacjami i zachętami do dalszego wpłacania – co jest dość istotne w akcjach informowania o możliwości przekazania 1%.
Jedno konto, jedna organizacja
Inna zmianą, która wzbudza kontrowersje jest konieczność wpłacenia 1% na kont jednej tylko organizacji. Oznacza to, że podatnik nie może podzielić swojego podatku między kilka organizacji. Do tej pory miał taką możliwość. Nie może także przekazać pieniędzy na oddziały lokalne danej organizacji (jeśli nie mają one osobnej osobowości prawnej) ani określić na jaki szczegółowy cel chce je przeznaczyć (np. określony program lub konkretnego podopiecznego organizacji). Szczególnie ta ostatnia zmiana w stosunku do praktyki z lat poprzednich wywołała wiele protestów wśród niektórych organizacji. Czy słusznie?
1% tylko dla organizacji
Aby odpowiedzieć na to pytanie warto przypomnieć, jaka idea przyświecała ustawodawcy przy wprowadzaniu możliwości odpisywania 1%. Intencją wprowadzenia odpisów 1% nie było stworzenie możliwości bezpośredniej pomocy osobom indywidualnym, ale wsparcia dla organizacji pożytku publicznego i dopiero za ich pośrednictwem ewentualnie pomoc osobom indywidualnym lub realizacja innego celu. Od samego początku więc 1% był pomyślany jako odpis na rzecz organizacji, a nie pojedynczej osoby. Sposób, w jaki od 2004 do 2007 roku podatnicy przekazywali swoją część podatku, doprowadził do praktyki takiej, że mogli oni – dokonując samodzielnie wpłat na konto danej organizacji – określić szczegółowo na co konkretnie chcą przekazać pieniądze. Jednak z punktu widzenia ustawy, było to niejako „nadużycie” przepisów. Obecne zmiany w sposobie przekazywania 1% nie zabierają więc podatnikowi możliwości określenia szczegółowego celu, ponieważ właściwie nigdy nie miał on takiego prawa.
Warto przy tym dodać, że zmiana w podejściu Ministerstwa Finansów do 1% (który często zarówno przez podatników, jak i przez urzędników był mylony z odliczeniem podatkowym), umożliwiła przekazywanie 1% przez podatników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczających się według 19-procentowej stawki podatkowej. Do tej pory byli oni pozbawieni tej możliwości – tak samo jak korzystania z wszelkich innych ulg i odliczeń od podatków.
Na koniec przypomnijmy, że zmiana sposobu przekazywania 1% podatku na opp była wielokrotnie postulowana przez środowisko organizacji pozarządowych. Uproszczenie procedury miało zachęcić większą liczbę podatników do skorzystania z tej możliwości. I wiele wskazuje, że cel ten uda się osiągnąć. Czy rzeczywiście, okaże się zapewne w połowie 2008 roku i wtedy przyjdzie czas na rzetelne podsumowanie i ocenę nowych zasad przekazywania 1% dla opp.
Zachęcamy także do przeczytania głosu Jakuba Wygnańskiego w sprawie 1%: "Jak ratując, nie szkodzić" i włączenia się w dyskusję na forum http://jaobywatel.pl/forum/.
Źródło: inf. własna
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
